CÔNG NGHỆ

Theo thông tin mới nhất từ Bộ Thông tin và Truyền thông, tại Việt Nam hiện có hơn 800.000 camera giám sát đang được chia sẻ dữ liệu và hình ảnh trực tuyến. Đáng chú ý, trong số đó có khoảng 360.000 camera, chiếm khoảng 45%, gặp phải lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng. Điều này khiến chúng dễ bị tin tặc xâm nhập và chiếm quyền điều khiển, tiềm ẩn nguy cơ lớn về việc lộ lọt hình ảnh riêng tư của người dân.

Tiện ích nhưng nhiều rủi ro

Hiện nay, không chỉ camera giám sát mà còn nhiều thiết bị gia dụng khác như robot hút bụi, chuông cửa hoặc tủ lạnh và tivi thông minh cũng đang được tích hợp camera cùng công nghệ AI và IoT. Những tính năng tiên tiến này cho phép người dùng điều khiển và theo dõi nhà cửa một cách dễ dàng thông qua ứng dụng trên điện thoại. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể ra lệnh bằng giọng nói hoặc cử chỉ nhờ vào khả năng nhận diện của camera.

Trong một cuộc trò chuyện về công nghệ thông minh, ông Trương Việt Hoàng, cư dân tại TP HCM, đã chia sẻ về trải nghiệm của mình với chuông cửa thông minh mà ông đã lắp đặt. Theo ông, thiết bị này cho phép người dùng theo dõi từ xa thông qua ứng dụng trên điện thoại hoặc iPad. Nó cũng được tích hợp chức năng ghi âm và trò chuyện trực tuyến. Tuy nhiên, sau hơn nửa năm sử dụng, ông cảm thấy lo ngại về mức độ bảo mật của hệ thống. Việc chỉ cần tải ứng dụng, đăng nhập bằng tài khoản và mật khẩu đã trở thành lỗ hổng mà ông không thể chấp nhận, buộc ông phải quay lại dùng chuông bấm cơ học kết hợp với một camera giám sát từ thương hiệu uy tín. Bà Phạm Minh Anh, một người dùng khác từ TP HCM, cũng trải qua nỗi lo tương tự khi trải nghiệm robot hút bụi có camera từ hãng E. Dù thiết bị giúp dọn dẹp nhà cửa tự động và cho phép bà theo dõi mọi hoạt động từ xa qua ứng dụng điện thoại, bà không khỏi băn khoăn về sự bảo mật của dữ liệu. Những thông tin về việc lộ lọt dữ liệu từ các thiết bị camera đang diễn ra tràn lan trên mạng khiến bà cảm thấy bất an. "Camera trên robot không thể tránh khỏi việc ghi lại hình ảnh nhà cửa người dùng, và tôi không biết liệu những dữ liệu đó có an toàn hay không. Nếu bị hack, nó không chỉ ảnh hưởng đến quyền riêng tư mà còn tác động tâm lý đến cả gia đình," bà Minh Anh lo lắng chia sẻ. Việc lựa chọn công nghệ thông minh ngày càng phức tạp khi người dùng phải cân nhắc giữa tiện ích và an toàn thông tin.

Gần đây, hai nhà nghiên cứu bảo mật, Dennis Giese và Braelynn, đã phát hiện ra một vấn đề nghiêm trọng liên quan đến sản phẩm của thương hiệu E., chuyên cung cấp robot hút bụi và cắt cỏ. Theo họ, những thiết bị này có thể bị chiếm quyền kiểm soát, cho phép kẻ xấu theo dõi người dùng thông qua microphone và camera tích hợp. Bất kỳ ai sở hữu điện thoại đều có khả năng điều khiển robot qua kết nối Bluetooth trong phạm vi 130 mét. Đồng thời, nhờ kết nối internet qua Wifi, hacker có thể theo dõi robot từ bất kỳ đâu. Đặc biệt, dữ liệu của người dùng cùng mã thông báo xác thực vẫn được lưu trữ trên máy chủ đám mây của E. ngay cả khi người dùng đã xóa tài khoản, điều này khiến hacker có thể dễ dàng truy cập vào thông tin của các thiết bị này và theo dõi chủ sở hữu trước đây. Đây thực sự là một mối lo ngại cho bất kỳ ai đang sử dụng những thiết bị công nghệ hiện đại này.

Độ bảo mật yếu

Theo TS. Huỳnh Trọng Thưa, chuyên gia trong lĩnh vực an toàn thông tin, các thiết bị như camera giám sát hay đồ gia dụng thông minh gắn camera đang rất dễ bị tấn công bởi tin tặc. Nguyên nhân chủ yếu là do người dùng thường chọn mật khẩu dễ đoán và không được hướng dẫn để thay đổi chúng kịp thời. Hơn nữa, các thiết bị này hầu như không giống như máy tính, khiến cho khả năng bảo mật của chúng rất hạn chế. Nhiều thiết bị gia dụng không thể cài đặt phần mềm bảo mật, do đó nếu hacker đã xâm nhập và cài đặt mã độc, việc đổi mật khẩu thành công phức tạp cũng không thể bảo vệ thông tin người dùng khỏi bị chiếm đoạt. Khi sử dụng các thiết bị như TV, tủ lạnh hay robot hút bụi thông minh có camera, người dùng thường phải cấp quyền truy cập cho ứng dụng quản lý để có thể tương tác với thiết bị. Tuy nhiên, rất ít người chú ý đến việc hạn chế quyền truy cập, điều này tạo điều kiện cho tin tặc dễ dàng đánh cắp dữ liệu quý báu.

Một đại diện từ một đơn vị phân phối camera tại TP HCM, ông Nguyễn Hữu Lợi, nhấn mạnh rằng đồ gia dụng có gắn camera trên thị trường thực chất đóng vai trò như một thiết bị giám sát. Những sản phẩm này không chỉ giúp theo dõi mọi ngóc ngách trong ngôi nhà mà còn mang lại nhiều tiện ích cho người sử dụng. Tuy nhiên, một vấn đề đáng lo ngại là khả năng bị hack của các thiết bị này rất cao. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ phần mềm bảo mật kém, việc sử dụng mật khẩu đơn giản, không thay đổi mật khẩu mặc định cũng như không thường xuyên cập nhật hệ điều hành. Đặc biệt, khác với điện thoại thông minh hay laptop, việc phát hiện camera bị hack rất khó khăn, khiến người dùng dễ rơi vào tình huống nguy hiểm mà không hay biết. Hãy cẩn trọng và bảo vệ thiết bị của bạn!

Người dùng cần lưu ý không sử dụng mật khẩu mặc định từ nhà sản xuất. Hãy thay đổi mật khẩu định kỳ để tăng cường bảo mật. Đồng thời, bạn nên yêu cầu nhân viên lắp đặt tư vấn chi tiết về các biện pháp bảo vệ hệ thống. Việc giới hạn và kiểm soát số lượng thiết bị truy cập là rất quan trọng, giúp bạn phát hiện sớm các cuộc tấn công có thể xảy ra.

Hiện nay, thị trường xuất hiện nhiều đồ gia dụng giá rẻ gắn camera, đặc biệt là robot hút bụi, nhưng thường không rõ nguồn gốc. Người tiêu dùng cần thận trọng khi lựa chọn sản phẩm. Hãy ưu tiên các thương hiệu uy tín có tích hợp giải pháp bảo mật hiệu quả. Việc này không chỉ đảm bảo an ninh thông tin mà còn bảo vệ bạn khỏi rủi ro bị hacker khai thác lỗ hổng. Hãy tránh xa những sản phẩm không rõ nguồn gốc để giữ an toàn cho chính mình.