CÔNG NGHỆ

Câu chuyện về iPhone bị đánh cắp đang trở nên ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là chính những tính năng bảo mật do Apple phát triển lại vô tình trở thành công cụ cho kẻ gian lợi dụng một cách tinh vi. Hậu quả là không chỉ có chiếc điện thoại bị mất, nhiều nạn nhân còn phải đối mặt với việc mất đi những dữ liệu cá nhân quý giá, thậm chí là toàn bộ "cuộc sống số" mà họ đã xây dựng trong suốt nhiều năm. Trong bối cảnh này, sự bất lực của Apple trong việc phục hồi dữ liệu đã khiến nhiều người thất vọng và tìm kiếm công lý qua các vụ kiện tụng.

Gần đây, Washington Post đã đưa tin về trường hợp của Michael Mathews - một người dân ở Scottsdale, Arizona, Mỹ. Sau khi bị đánh cắp chiếc iPhone, ông Mathews thấy mình đối mặt với việc mất đi 2 TB dữ liệu quý giá, bao gồm hình ảnh gia đình, tài liệu công việc và nhiều kỷ niệm cá nhân. Không chấp nhận tình trạng này, ông đã quyết định khởi kiện Apple tại Tòa án quận Bắc California. Mục tiêu của ông không chỉ là lấy lại quyền truy cập vào dữ liệu mà còn yêu cầu bồi thường thiệt hại tối thiểu 5 triệu USD.

Ông Mathews không phải là trường hợp duy nhất gặp phải sự cố đáng tiếc này. Trước đó không lâu, Robin Davis ở New York cũng đã trải qua một tình huống tương tự. Cô bị lừa bởi một kẻ trộm giả danh nhân viên hộp đêm. Sau khi bị chuốc thuốc mê, kẻ này đã lấy cắp mật khẩu mở khóa iPhone của cô và nhanh chóng giật lấy điện thoại khi cô chuẩn bị lên xe Uber. Sự việc này cảnh báo về mối nguy hiểm tiềm tàng từ những kẻ lừa đảo trong xã hội hiện đại.

Davis đang phải đối mặt với thiệt hại tài chính nghiêm trọng sau khi kẻ trộm đã sử dụng trái phép thẻ tín dụng của cô. Tuy nhiên, điều đau lòng hơn cả là việc cô không thể phục hồi những tập tin cực kỳ quan trọng. Danh bạ, ảnh cưới, dữ liệu công việc và nhiều thông tin cá nhân quý giá đã bị mất đi vĩnh viễn. Cảm giác phẫn nộ của cô không chỉ dồn về phía kẻ trộm mà còn tập trung vào sự thờ ơ của Apple trong việc hỗ trợ khôi phục quyền truy cập vào tài khoản của cô.

Người dùng tố cáo "Apple tiếp tay cho tội phạm"? 

Apple, với tư cách là tập đoàn công nghệ hàng đầu toàn cầu và giá trị vốn hóa thị trường gần 3.000 tỷ USD, khẳng định mạnh mẽ cam kết bảo vệ quyền riêng tư cũng như dữ liệu của người dùng. Đây là một nguyên tắc không thể xâm phạm mà Apple giữ vững, sẵn sàng từ chối hợp tác khi bị các cơ quan thực thi pháp luật gây áp lực trong những tình huống cụ thể.

Một nghịch lý thú vị đang diễn ra xung quanh các công cụ bảo mật của Apple. Nhiều người dùng, từ những người chịu tổn thất vì mất điện thoại, nhận thấy rằng chính những bảo bối này lại đang bị kẻ xấu lợi dụng. Khi một chiếc iPhone rơi vào tay kẻ trộm, nhất là khi chúng biết mật khẩu mở khóa, chúng có thể dễ dàng chiếm đoạt tài khoản Apple của người dùng. Bằng cách thay đổi mật khẩu Apple ID và tạo một "khóa khôi phục" mới, kẻ gian biến chủ sở hữu thực sự thành người ngoài cuộc. Hệ sinh thái Apple lúc này trở thành cánh cửa khép chặt, khiến việc lấy lại dữ liệu và kỷ niệm quý giá trở nên cực kỳ khó khăn, đôi khi là điều không thể.

Trong một vụ kiện đang diễn ra tại California, ông Michael Mathews đã bày tỏ nỗi đau khi vĩnh viễn mất quyền truy cập vào nhiều dữ liệu quý giá. Những hình ảnh gia đình, bộ sưu tập âm nhạc, tờ khai thuế quan trọng và tài liệu nghiên cứu phục vụ cho công việc của ông đã biến mất. Đáng buồn hơn, doanh nghiệp của ông buộc phải đóng cửa hoàn toàn do hậu quả của sự cố này. Đây là một minh chứng rõ ràng cho những tác động nghiêm trọng mà việc mất dữ liệu có thể gây ra.

Trong đơn kiện của mình, ông Mathews đã đưa ra một cáo buộc nghiêm trọng. Ông khẳng định rằng, mặc dù đã cung cấp đầy đủ và không thể chối cãi về quyền sở hữu tài khoản và dữ liệu thuộc về mình trên Apple, nhưng công ty vẫn kiên quyết từ chối khôi phục khóa và cho phép ông truy cập vào những tài sản này. Hành động của Apple đã vô tình tạo điều kiện cho các tội phạm tiếp tục tiến hành các hoạt động bất hợp pháp, xâm phạm quyền sở hữu tài sản số của ông.

Trong bối cảnh vụ kiện đang gây nhiều tranh cãi, Apple đã chính thức từ chối bình luận chi tiết. Trong một phản hồi gửi đến tờ Washington Post, đại diện của tập đoàn này thể hiện sự đồng cảm với những nạn nhân của tình huống đau lòng. Họ khẳng định sự nghiêm túc trong việc xử lý mọi hành vi tấn công nhằm vào người dùng, bất kể tần suất xảy ra là bao nhiêu. Tuy nhiên, những lời trấn an này dường như không thể xoa dịu sự phẫn nộ và thất vọng của những người bị ảnh hưởng.

Luật sư K. Jon Breyer, đại diện cho ông Mathews, đã đưa ra một câu hỏi khó khăn đối với Apple: "Nếu hãng không sở hữu dữ liệu đó, tại sao họ lại có quyền giữ lại mà không hoàn trả cho người dùng hợp pháp?" Đây là một vấn đề mà Apple vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng.

Vụ kiện hiện đang ở giai đoạn thu thập chứng cứ, một quy trình pháp lý không hề đơn giản và mất nhiều thời gian. Dự báo, giai đoạn này sẽ kéo dài ít nhất từ 6 đến 8 tháng trước khi phiên tòa chính thức diễn ra.

Tính năng bảo mật iPhone đang bị kẻ xấu lợi dụng

Theo phân tích từ Washington Post, iPhone đã trở thành một mục tiêu ưa thích của tội phạm. Khi chiếm được mật khẩu mở khóa, như trường hợp của cô Davis, những kẻ trộm có thể dễ dàng tiếp cận tài khoản Apple của người dùng. Chúng không chỉ thay đổi mật khẩu mà còn có khả năng tạo ra một khóa khôi phục mới. Khóa này bao gồm 28 ký tự phức tạp, được thiết kế để hỗ trợ người dùng khôi phục quyền truy cập vào tài khoản khi gặp rủi ro xâm nhập hoặc quên mật khẩu.

Một vấn đề đáng lo ngại đã xuất hiện liên quan đến quy trình khôi phục tài khoản của Apple. Khi một khóa khôi phục mới được tạo ra, dù là từ chủ sở hữu tài khoản hay kẻ gian, Apple sẽ ngừng hoàn toàn quy trình khôi phục tài khoản thông thường. Trong thông báo trên trang hỗ trợ chính thức, Apple nhấn mạnh: "Nếu bạn mất quyền truy cập vào tài khoản mà không có khóa khôi phục, tài khoản của bạn sẽ bị khóa vĩnh viễn." Thông tin này cảnh báo người dùng cần thận trọng hơn bao giờ hết trong việc bảo vệ tài khoản của mình.

Khi tài khoản Apple bị khóa, mọi dữ liệu trong iCloud như ảnh, ghi chú và bản ghi âm vẫn được lưu trữ và mã hóa trên đám mây. Apple có thể giữ "chìa khóa" để giải mã các dữ liệu này. Tuy nhiên, với tính năng "Bảo vệ dữ liệu nâng cao" đã được kích hoạt, ngay cả Apple cũng không thể truy cập vào những dữ liệu đã mã hóa. Trong trường hợp của ông Mathews, tính năng này không được bật, vì vậy Apple có khả năng truy cập vào dữ liệu của ông.

Luật sư Breyer đã chỉ ra sự thiếu minh bạch từ Apple khi khẳng định rằng công ty chưa bao giờ thông báo rõ ràng về khả năng khôi phục dữ liệu. Hành động giữ im lặng và từ chối hỗ trợ đã khiến nhiều nạn nhân cảm thấy khó hiểu và bức xúc.

Quy trình khôi phục tài khoản của Apple hiện đang gây tranh cãi giữa người dùng và các chuyên gia bảo mật. Theo hướng dẫn của công ty, người dùng cần tắt mọi thiết bị liên kết với tài khoản trong quá trình khôi phục. Tuy nhiên, điều này trở thành vấn đề khi tài khoản vẫn có thể đang bị kẻ xấu sử dụng. Nếu điều đó xảy ra, yêu cầu khôi phục sẽ tự động bị hủy, một quy định mà nhiều người cho là không hợp lý. Điều này thực sự gây khó khăn cho những nạn nhân đang cố gắng lấy lại quyền kiểm soát tài khoản của mình.

Apple cam kết bảo vệ tài khoản và dữ liệu người dùng với nỗ lực không ngừng. Hãng đã bổ sung các tính năng bảo vệ mới, trong đó có Stolen Device Protection - một giải pháp hiệu quả dành cho những ai bị mất iPhone. Tính năng này, được tích hợp vào hệ điều hành iOS từ tháng 1 năm 2024, yêu cầu người dùng xác thực bằng Face ID hoặc Touch ID khi truy cập mật khẩu lưu trữ và thông tin thẻ tín dụng. Nó cũng trì hoãn các thay đổi quan trọng như đổi mật khẩu Apple ID. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tính năng này không được kích hoạt mặc định trong quá trình thiết lập thiết bị và không được quảng bá rộng rãi. Điều này dẫn đến việc nhiều người dùng chưa nhận thức được sự tồn tại của nó và không kích hoạt, từ đó không tự bảo vệ bản thân một cách hiệu quả.

Theo các chuyên gia an ninh mạng, việc khôi phục tài khoản trong những trường hợp này hoàn toàn khả thi. Lorrie Cranor, Giám đốc Viện CyLab tại Đại học Carnegie Mellon, chia sẻ rằng người dùng thường phải cung cấp một lượng lớn thông tin cá nhân khi đăng ký tài khoản Apple. Vì vậy, họ có thể được yêu cầu nộp báo cáo cảnh sát để xác nhận việc điện thoại bị đánh cắp. Điều đáng chú ý là Apple chưa đưa ra lời giải thích rõ ràng về lý do từ chối hỗ trợ khôi phục dữ liệu, điều này khiến nhiều người dùng cảm thấy khó hiểu và bức xúc.

Vụ kiện của ông Mathews đang trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nạn nhân khác trong bối cảnh tương tự. Luật sư Breyer cho biết, công ty của ông đã tiếp nhận thêm khoảng 10 khách hàng mới gặp phải tình trạng mất cắp iPhone và mất dữ liệu. Những vấn đề này xuất phát từ sự thiếu hiệu quả trong việc hỗ trợ khôi phục của Apple.

Nhiều người dùng iPhone chưa từng nghe đến vụ kiện của ông Mathews nhưng khi biết thông tin, họ lại hy vọng Apple sẽ phải cải cách chính sách hỗ trợ trong những tình huống tương tự. Eli Munk, 30 tuổi sống tại New York, kể lại nỗi buồn khi chiếc iPhone của mình bị đánh cắp trong một buổi sinh nhật cùng bạn bè. Dù ngân hàng đã hoàn trả một số giao dịch gian lận, anh vẫn không thể lấy lại hàng trăm đô la đã mất trong tài khoản cá cược thể thao. Điều làm Eli đau lòng nhất là những bức ảnh kỷ niệm thời trung học của anh cũng theo chiếc điện thoại biến mất, bởi anh không thể nhớ mật khẩu khôi phục. Hiện tại, vì cảm thấy thất vọng với cách quản lý của Apple, anh đã quyết định chuyển sang sử dụng điện thoại Google Pixel.

Anh Munk thể hiện nỗi lòng của mình khi nói về sự thờ ơ của Apple: "Có vẻ như công ty chẳng hề quan tâm đến những mất mát của người dùng. Đó là nỗi đau sâu sắc nhất." Câu chuyện của anh và ông Mathews, chỉ là một trong nhiều trường hợp đau thương mà người dùng đang phải đối mặt. Họ không chỉ mất đi chiếc iPhone mà còn phải gánh chịu nỗi mất mát dữ liệu quý giá cùng với sự thất vọng và tức giận khi thấy sự lạnh lùng từ một gã khổng lồ công nghệ. Vụ kiện đang diễn ra có thể đánh thức lương tâm của Apple và đặt ra câu hỏi to lớn về trách nhiệm trong việc bảo vệ dữ liệu của người dùng. Đặc biệt, khi các biện pháp an ninh mà chính họ thiết lập lại gây ra những thiệt hại không thể phục hồi.