Trong khoảng thời gian gần đây, vấn đề tội phạm sử dụng mạng để lừa đảo và thực hiện việc chiếm đoạt tài sản đã trở nên phổ biến trên toàn quốc và đặc biệt là tại tỉnh Lạng Sơn với nhiều đặc điểm khác nhau và có sự phát triển phức tạp.
Khi vùng chồng lấn sóng di động giữa Việt Nam với các nước trong khu vực được khai thác, hoặc khi các cơ quan quản lý nhà nước ban hành chính sách mới liên quan đến ứng dụng và thủ tục hành chính phục vụ nhân dân trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội như giao thông vận tải, y tế, giáo dục, giao dịch thanh toán tài chính và ngân hàng, các đối tượng phạm tội chủ yếu là người nước ngoài đã lợi dụng cơ hội này để viết ra các phần mềm, ứng dụng (App) lừa đảo trên Internet giống như các ứng dụng thật của các cơ quan, doanh nghiệp sau đó tán phát trên mạng xã hội, gây nhầm lẫn cho người dân và gây bức xúc, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự và đời sống của nhân dân. Tuy nhiên, các thủ đoạn ngày càng nhiều, tinh vi và khó dự báo, khiến việc phòng ngừa trở nên phức tạp.
Gần đây, một số đối tượng đã tận dụng lực lượng Công an ra quân hướng dẫn cài đặt và kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VneID để thực hiện hành vi lừa đảo. Chúng tạo ra các phần mềm giả mạo và giả danh lực lượng Công an để yêu cầu người dân cài đặt, mục đích là chiếm quyền sử dụng điện thoại di động và lấy cắp tài sản trong ứng dụng ngân hàng điện tử của nạn nhân.
Ảnh minh họa
Để rõ hơn, tại Lạng Sơn đã xảy ra một vụ chiếm đoạt tài sản thông qua phương pháp lừa đảo trên với tổng thiệt hại lên đến 900 triệu đồng. Kẻ thủ ác đã giả danh là Công an địa phương để gọi điện thoại và thuyết phục người dân cài đặt, kích hoạt tài khoản định danh điện tử VNeID để thu hút lòng tin của họ.
Sau đó các đối tượng sẽ gợi ý hướng dẫn người dân tự thực hiện trên điện thoại di động để không cần phải trực tiếp đến cơ quan Công an. Các đối tượng hướng dẫn người dân tải ứng dụng VNeID giả mạo thông qua liên kết được cung cấp với lý do tích hợp thông tin, xác minh tài khoản.
Trong quá trình cài đặt, ứng dụng sẽ yêu cầu người dùng cấp toàn bộ các quyền, bao gồm quyền truy cập vào danh bạ, vị trí và trợ năng trên điện thoại. Nếu được cấp quyền, điện thoại của người dùng sẽ trở nên khó kiểm soát. Với quyền truy cập trợ năng, ứng dụng sẽ ghi lại tất cả các hoạt động của người dùng trên màn hình, bao gồm cả mã OTP ngân hàng được gửi về điện thoại.
Sau khi nắm thông tin đăng nhập vào dịch vụ ngân hàng điện tử của khách hàng, kẻ gian sẽ tiến hành đăng nhập vào ứng dụng ngân hàng điện tử và thực hiện giao dịch chuyển tiền sang các tài khoản khác để chiếm đoạt. Các dấu hiệu dễ nhận biết khi điện thoại di động đã bị chiếm quyền điều khiển bao gồm: không truy cập được cài đặt ứng dụng, phông chữ trên điện thoại bị thay đổi, điện thoại thường xuyên tự bật sáng màn hình và có hiện tượng cảm ứng bị loạn.
Nhằm đóng góp vào công tác phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh có hiệu quả với loại tội phạm này, Công an tỉnh Lạng Sơn kính đề nghị Thủ trưởng các Ban, Sở, ngành, MTTQ, đoàn thể, UBND huyện, thành phố Lạng Sơn đề cao chỉ đạo, tăng cường tuyên truyền bằng nhiều hình thức đến cán bộ, đảng viên, nhân dân biết để cảnh giác, tránh rơi vào bẫy của các đối tượng lừa đảo, giảm thiểu thương hại xảy ra đồng thời phối hợp với lực lượng Công an đấu tranh, xử lý các loại tội phạm này.
Mọi thắc mắc, vấn đề liên quan đến tổ chức hoặc cá nhân sẽ được lực lượng Công an giải quyết thông qua thủ tục và quy định của pháp luật. Công an không tiếp nhận thông tin hay xử lý qua điện thoại. Các nhiệm vụ như điều tra, xác minh, xử lý tội phạm, bắt khám xét, giải quyết thủ tục hành chính về TTATGT, QLNN về TTXH, XNC, PCCC, cấp CCCD, cài đặt và kích hoạt tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VneID đều được lực lượng Công an đảm nhận.
Theo khuyến cáo của Công an tỉnh Lạng Sơn, người dân và doanh nghiệp cần tập trung bảo vệ dữ liệu cá nhân bằng cách không đăng tải hoặc chia sẻ trên mạng xã hội các thông tin như thẻ CCCD, tài khoản định danh điện tử VneID, tài khoản ngân hàng, số điện thoại và các vấn đề liên quan đến dữ liệu cá nhân. Hành động này giúp ngăn chặn các đối tượng xấu lợi dụng thông tin cá nhân để phạm tội.
Khi một người lạ hoặc người tự xưng là lực lượng chức năng gọi điện yêu cầu cung cấp, xác minh hoặc xác thực thẻ CCCD, tài khoản định danh điện tử VneID, tài khoản ngân hàng hoặc những vấn đề liên quan đến dữ liệu cá nhân, chúng ta cần phải tỉnh táo, thận trọng và kiểm tra kỹ. Chúng ta cũng nên nhớ không bao giờ cung cấp mã OTP hoặc mật khẩu liên quan đến cá nhân.
