Các nghiên cứu gần đây từ OpenAI và MIT Media Lab chỉ ra rằng trí tuệ nhân tạo, như ChatGPT, đang tác động đến cảm xúc của con người theo những cách trái ngược. Giống như mạng xã hội, công nghệ này không chỉ mang lại hiệu suất làm việc cao hơn mà còn có thể dẫn đến cảm giác cô đơn, đặc biệt ở những người sử dụng nó một cách quá mức. Sự cân bằng giữa lợi ích và tác động tâm lý đang trở thành một chủ đề quan trọng trong thời đại số hiện nay.
Ra mắt vào cuối năm 2022, ChatGPT đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường và hiện đang thu hút khoảng 400 triệu người dùng mỗi tuần. Một nghiên cứu mới từ OpenAI và MIT Media Lab, thông qua việc phân tích hàng triệu tương tác trong văn bản và âm thanh, chỉ ra rằng trí tuệ nhân tạo không chỉ đóng vai trò là công cụ hỗ trợ mà còn có ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý người dùng.
Trong một cuộc khảo sát gần đây, MIT đã nghiên cứu gần 4.000 người trong suốt 4 tuần, nhằm tìm hiểu cách họ tương tác với ChatGPT qua các phương thức văn bản và giọng nói. Kết quả cho thấy phần lớn người dùng chỉ có những cuộc trò chuyện ngắn. Tuy nhiên, một bộ phận nhỏ "người dùng chuyên sâu" lại dành nhiều thời gian hơn cho AI. Điều này dẫn đến những phát hiện đáng chú ý: nhóm này có xu hướng cảm thấy cô đơn hơn, phụ thuộc nhiều vào công nghệ và giảm bớt các cuộc giao tiếp xã hội.
Một phát hiện đặc biệt cho thấy chế độ giọng nói của ChatGPT có khả năng làm giảm cảm giác cô đơn nhờ cách giao tiếp thân thiện và tự nhiên. Tuy nhiên, đối với những người đã trải qua cảm giác cô đơn trong thời gian dài, việc lạm dụng tính năng này có thể dẫn đến tình trạng tồi tệ hơn. Sự phụ thuộc vào công nghệ càng tăng lên, họ càng trở nên xa rời các mối quan hệ thực tế.
OpenAI vừa ra mắt phiên bản GPT-4o vào tháng 5/2024, đánh dấu bước tiến vượt bậc trong công nghệ AI với khả năng xử lý đa dạng từ văn bản, âm thanh đến hình ảnh. Trước đó, vào tháng trước, công ty đã giới thiệu GPT-4.5, nổi bật với trí thông minh cảm xúc và khả năng trực quan ấn tượng. Tuy nhiên, thông tin về kế hoạch nghiên cứu tương lai liên quan đến GPT-4.5 vẫn còn bỏ ngỏ, khiến cộng đồng công nghệ không khỏi háo hức chờ đợi.
Nghiên cứu từ Business Insider chỉ ra rằng con người thường gặp khó khăn trong việc nhận diện tác động cảm xúc khi tương tác với công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Tương tự như sự chậm trễ trong việc hiểu rõ ảnh hưởng của mạng xã hội đối với sức khỏe tâm thần, chúng ta cũng cần thời gian để nhận thức những thay đổi do AI mang lại. Tại Việt Nam, khi ChatGPT ngày càng trở nên phổ biến, cảnh báo về việc sử dụng AI trở nên rất cần thiết. Dù AI có thể là một "người bạn" hỗ trợ hữu ích, song nếu lạm dụng, nó cũng có khả năng gia tăng cảm giác cô đơn.
