Vào sáng 6/1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức buổi họp để thảo luận về dự án Luật Công nghiệp công nghệ số. Dự luật này đưa ra khái niệm về tài sản số, được coi là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự. Tài sản số được thể hiện dưới hình thức dữ liệu số và có thể được tạo ra, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực thông qua công nghệ số trên môi trường điện tử. Phát triển một khuôn khổ pháp lý rõ ràng cho tài sản số không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người sử dụng mà còn thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo trong ngành công nghệ.
Tài sản ảo là một dạng tài sản số có khả năng giao dịch và chuyển nhượng. Chúng thường được sử dụng cho các mục đích thanh toán hoặc đầu tư. Theo quy định của pháp luật, tài sản ảo không bao gồm chứng khoán, tiền pháp định dưới dạng số hay các loại tài sản tài chính khác.
Tài sản mã hóa, hay còn gọi là tài sản số, được tạo ra và quản lý thông qua công nghệ blockchain. Với các phương pháp phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực tiên tiến, tài sản mã hóa mang lại sự minh bạch và an toàn. Công nghệ sổ cái phân tán đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo tính bảo mật và độ tin cậy cho các giao dịch tài chính hiện đại.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ Lê Quang Huy nhấn mạnh rằng tài sản số đang nổi lên như một chủ đề mới mẻ và đầy thách thức. Sự phát triển nhanh chóng của loại tài sản này đang đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý chưa có lời giải. Trên toàn cầu, khối tài sản này vẫn chưa được định hình bằng một khung pháp lý rõ ràng, dẫn đến các quan điểm và cách tiếp cận khác nhau trong việc quản lý và giám sát.
Dự luật mới đang hướng tới việc thiết lập một khung pháp lý cho khái niệm và phân loại tài sản số. Việc phân loại này sẽ dựa trên mục đích sử dụng, công nghệ cũng như các tiêu chí khác. Đồng thời, Chính phủ cũng cần tiến hành xem xét sửa đổi Bộ luật Dân sự, Luật Giao dịch điện tử và Luật Chứng khoán. Điều này sẽ giúp các quy định về tài sản số trong dự thảo trở nên đồng bộ và hiện đại hơn.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đã chỉ ra rằng đây là một vấn đề phức tạp và hiện chưa có quy định thống nhất trên thế giới. Ông nêu ví dụ về Bitcoin, khi Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tư pháp xây dựng cơ sở pháp lý cho loại tài sản này. Thực tế cho thấy người dân đang tích cực sử dụng Bitcoin trong các giao dịch. Do đó, ông nhấn mạnh rằng việc quản lý các loại tài sản này cần phải tuân thủ quy định trong Luật Phòng chống rửa tiền đang được soạn thảo.
Mua Bitcoin tại Việt Nam nhưng thực hiện giao dịch và đổi tiền tại nước ngoài đang là một vấn đề đáng chú ý. Ông nhấn mạnh rằng các cơ quan soạn thảo và thẩm tra cần xem xét cẩn thận phạm vi điều chỉnh của vấn đề này. Cần làm rõ giới hạn pháp lý để đảm bảo tính đầy đủ và hợp lý trong quy định.
Các loại tiền số như Bitcoin hay Ethereum đã trở thành những tài sản ảo nổi bật trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên, tại Việt Nam, khái niệm này vẫn chưa được định nghĩa rõ ràng. Hiện tại, các quy định chỉ đề cập đến tiền điện tử dưới hình thức thẻ trả trước ngân hàng hoặc ví điện tử, mà không có khung pháp lý cụ thể cho các loại tiền số khác. Việc này đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển của tài sản ảo trong nước.
Hồi tháng 2 năm 2024, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính tiến hành nghiên cứu và xây dựng một khung pháp lý nhằm cấm hoặc điều chỉnh tài sản ảo cùng với các tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan. Dự kiến, công việc này sẽ hoàn thành vào tháng 5. Mục tiêu chính là giảm thiểu rủi ro liên quan đến rửa tiền và tài trợ cho khủng bố trong lĩnh vực tài sản ảo.
Theo thông tin từ Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), trong khoảng thời gian từ tháng 10/2021 đến tháng 10/2022, giá trị tiền ảo tại Việt Nam đạt gần 91 tỷ USD. Đáng chú ý, trong số đó có khoảng 956 triệu USD liên quan đến các hoạt động bất hợp pháp. Số liệu này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường tiền ảo tại Việt Nam, đồng thời cũng nêu bật những thách thức trong việc kiểm soát các hoạt động phi pháp trong lĩnh vực này.
