Năm 2024, Giải thưởng VinFuture đã ghi nhận sự tham gia đông đảo với 9.101 đối tác đề cử. Trong số đó, có 1.347 nhà khoa học, chiếm 14,8%, thuộc nhóm 2% các nhà nghiên cứu hàng đầu toàn cầu về số lượng trích dẫn. Con số này thể hiện sự uy tín và tầm ảnh hưởng mạnh mẽ của giải thưởng trong cộng đồng khoa học quốc tế.
Năm nay, tổng số hồ sơ đề cử đạt 1.469, đến từ hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn cầu. Đặc biệt, châu Mỹ dẫn đầu về số lượng ứng viên, tiếp theo là châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Đại Dương với tỷ lệ 7%. Sự đa dạng này thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của cộng đồng khoa học trên toàn thế giới.
Hội đồng Giải thưởng VinFuture đã công bố bốn giải thưởng ấn tượng. Giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD sẽ được trao cho những thành tựu xuất sắc nhất. Bên cạnh đó, ba giải Đặc biệt cũng được thiết lập để tôn vinh những cá nhân nổi bật trong lĩnh vực khoa học. Cụ thể, những nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới, các nhà khoa học nữ và các nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển sẽ nhận được mỗi giải trị giá 500.000 USD. Sự kiện này không chỉ thúc đẩy nghiên cứu khoa học mà còn khuyến khích sự đa dạng và công bằng trong cộng đồng khoa học toàn cầu.
Giải thưởng Chính của VinFuture năm nay với tổng trị giá 3 triệu USD đã vinh danh một trong những lĩnh vực được chú ý nhất trong khoa học công nghệ hiện đại: trí tuệ nhân tạo. Năm nhà khoa học xuất sắc, bao gồm GS Yoshua Bengio, GS Geoffrey E. Hinton, GS Yann LeCun, GS Fei-Fei Li và ông Jensen Huang, Chủ tịch NVIDIA, được ghi nhận vì những đóng góp đột phá đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của học sâu.
Hội đồng Giải thưởng VinFuture, bao gồm các nhà khoa học hàng đầu thế giới, đã đánh giá rằng sự tiến bộ trong lĩnh vực học sâu đã tạo ra một bước ngoặt quan trọng cho đổi mới công nghệ. Nhờ vào khả năng "học" từ khối lượng dữ liệu khổng lồ, máy móc giờ đây có thể đạt được độ chính xác ấn tượng trong nhiều tác vụ khác nhau. Chúng thể hiện sức mạnh vượt trội trong nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên và đưa ra quyết định, mở ra nhiều cơ hội hiện đại cho ngành công nghiệp.
Thành công này của ngành trí tuệ nhân tạo không thể không nhắc đến những đóng góp quan trọng từ các nhà khoa học hàng đầu như GS Geoffrey E. Hinton, GS Yann LeCun và GS Yoshua Bengio. Họ đã đưa ra những cải tiến cách mạng cho mạng nơ-ron và các thuật toán học sâu, tạo nền tảng vững chắc cho bước tiến vượt bậc trong công nghệ. Đồng thời, ông Jensen Huang cũng đóng vai trò quan trọng khi thúc đẩy hiệu suất điện toán nhờ vào việc khai thác sức mạnh của bộ xử lý đồ họa (GPU). Cuối cùng, tập dữ liệu ImageNet do GS Fei-Fei Li phát triển đã mở ra cơ hội mới cho hệ thống nhận diện hình ảnh, cho phép huấn luyện các mô hình học sâu quy mô lớn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của toàn ngành.
Kể từ năm 2012, học sâu đã nổi lên như một công nghệ cốt lõi, góp phần tạo nên những bước tiến vượt bậc trong nhiều lĩnh vực. Từ chăm sóc sức khỏe đến tự động hóa và dịch vụ tài chính, học sâu không chỉ thúc đẩy hiệu suất mà còn định hình những đổi mới đầy tiềm năng cho tương lai. Sự phát triển này tiếp tục mở ra những cơ hội mới và thách thức, làm thay đổi cách chúng ta tương tác với công nghệ hàng ngày.
Giải thưởng dành cho các nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới đã được trao cho ba nhà nghiên cứu uy tín: GS Zelig Eshhar, GS Carl H. June và GS Michel Sadelain. Họ được vinh danh nhờ những đóng góp xuất sắc trong việc phát triển liệu pháp tế bào CAR T, một phương pháp điều trị tiên tiến giúp chiến đấu với ung thư và nhiều bệnh lý khác. Thành công của họ không chỉ mở ra hy vọng cho bệnh nhân mà còn tạo ra bước ngoặt quan trọng trong y học hiện đại.
Công trình của Giáo sư Zelig Eshhar đã tạo nên bước ngoặt lớn trong lĩnh vực điều trị ung thư nhờ vào việc phát triển liệu pháp tế bào CAR T. Đổi mới này không chỉ cứu sống nhiều bệnh nhân mà còn thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp dược phẩm sinh học. Những tiến bộ này mở ra triển vọng cho các ứng dụng mới trong y học, đồng thời mang đến những phương pháp điều trị hợp lý cho bệnh nhân trên khắp thế giới.
Nhóm tác giả vừa được vinh danh với Giải thưởng đặc biệt dành cho những nhà khoa học tiên phong trong việc khám phá các lĩnh vực mới. Thành tích này không chỉ thể hiện sự cống hiến của họ trong nghiên cứu mà còn là bước đột phá quan trọng, góp phần định hình tương lai của các ngành khoa học mới nổi. Sự ghi nhận này chính là động lực để các nhà nghiên cứu tiếp tục theo đuổi đam mê và khám phá những điều chưa biết.
GS Carl H. June và GS Michel Sadelain đang dẫn dắt cuộc cách mạng trong liệu pháp tế bào CAR T. Nhờ những cải tiến của họ, liệu pháp này ngày càng thể hiện hiệu quả vượt trội trong việc điều trị các bệnh ung thư và các bệnh tự miễn không đáp ứng với phương pháp điều trị truyền thống. Công trình nghiên cứu tiên phong của họ đã mở đường cho sự phê duyệt của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vào năm 2017, đánh dấu sự ra đời của liệu pháp CAR T đầu tiên dành cho bệnh bạch cầu lympho cấp tính ở trẻ em và thanh thiếu niên. Hiện nay, liệu pháp này đang trong quá trình được xem xét áp dụng rộng rãi trong chăm sóc lâm sàng toàn cầu.
Năm nay, GS Kristi S. Anseth đã được vinh danh nhờ những đóng góp xuất sắc trong lĩnh vực thiết kế vật liệu polymer và ứng dụng y sinh. Bằng cách kết hợp sinh học phân tử, tế bào với kỹ thuật và toán học, bà đã phát triển những vật liệu sinh học tiên tiến có khả năng thay thế mô. Những vật liệu này không chỉ phục hồi mà còn duy trì và cải thiện chức năng của mô, mở ra triển vọng mới cho y học hiện đại.
GS Kristi S. Anseth vừa vinh dự nhận Giải thưởng Đặc biệt dành cho nhà khoa học nữ xuất sắc nhất. Với những đóng góp đáng kể trong lĩnh vực nghiên cứu, GS Anseth đã khẳng định vai trò quan trọng của phụ nữ trong khoa học. Giải thưởng này không chỉ là sự công nhận cho sự nghiệp của bà mà còn là nguồn cảm hứng cho các thế hệ nhà khoa học nữ tiếp theo. Sự kiện này góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của phụ nữ trong cộng đồng nghiên cứu.
Tại sự kiện VinFuture 2024, Tiến sĩ Firdausi Qadri vinh dự được ghi nhận trong hạng mục Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển. Ông nổi bật với những nỗ lực đổi mới trong việc phát triển vắc-xin dạng uống phòng ngừa bệnh tả. Công trình của Tiến sĩ Qadri không chỉ mang lại hy vọng cho nhiều quốc gia mà còn góp phần quan trọng vào ngành y tế toàn cầu.
Tiến sĩ Firdausi Qadri vừa được vinh danh với giải thưởng đặc biệt dành riêng cho các nhà khoa học đến từ các quốc gia đang phát triển. Đây là một sự công nhận quan trọng cho những cống hiến và đóng góp của bà trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Giải thưởng không chỉ đánh dấu thành tựu cá nhân mà còn khẳng định giá trị của nghiên cứu khoa học từ những quốc gia thiếu thốn nguồn lực. Sự kiện này đã nổi bật lên tầm quan trọng của việc hỗ trợ và thúc đẩy khoa học tại các khu vực còn nhiều khó khăn.
Tiến sĩ Firdausi Qadri đã đóng góp đáng kể vào việc nâng cao quy trình tiêm chủng phòng ngừa bệnh tả, một loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm liên quan đến vi khuẩn Vibrio cholerae có thể xâm nhập qua thực phẩm hoặc nước ô nhiễm. Tại Trung tâm Nghiên cứu Bệnh Tả Quốc tế ở Bangladesh (ICDDRB), bà đã thực hiện các nghiên cứu lâm sàng quy mô lớn với vắc-xin sống giảm động lực từ Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy loại vắc-xin này không chỉ hiệu quả và an toàn mà còn có chi phí thấp, chỉ cần một liều duy nhất để phát huy tác dụng.
Bà đang tích cực thúc đẩy triển khai các chiến dịch tiêm chủng quy mô lớn tại Bangladesh và các quốc gia có thu nhập thấp khác. Mục tiêu chính là phòng ngừa dịch bùng phát, qua đó nâng cao an ninh y tế và giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh toàn cầu. Việc dự phòng kịp thời sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch tả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Kết quả của Giải thưởng VinFuture 2024 đã được công bố, tạo nên những dấu ấn đặc biệt. Giáo sư Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng, nhấn mạnh rằng tất cả các chủ nhân giải thưởng năm nay đều đã đóng góp vào những tiến bộ mang tính cách mạng. Những đóng góp này không chỉ giúp thay đổi thế giới mà còn cung cấp nhiều công cụ mới mạnh mẽ cho nhân loại.
Ông nhấn mạnh rằng các giải thưởng này thể hiện sự đa dạng và khả năng mà khoa học công nghệ mang lại trong việc cung cấp giải pháp thực tiễn và mạnh mẽ. Giáo sư Richard Henry Friend chia sẻ rằng tầm nhìn của những Nhà sáng lập Giải thưởng VinFuture là vinh danh tiềm năng ảnh hưởng của các phát hiện và khám phá khoa học nhằm mang lại lợi ích thiết thực cho nhân loại. Điều này đã được khẳng định rõ ràng qua các công trình xuất sắc giành giải năm nay.
Vị Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture vừa chỉ ra rằng các phát hiện mới là minh chứng cho việc nhân loại vẫn chưa khám phá hết mọi bí ẩn của thế giới vật chất. Những công cụ và ý tưởng tiên tiến sẽ mở ra những bất ngờ trong thế giới tự nhiên, mang đến nhiều cơ hội mới. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng những công nghệ hiện đại nhằm đối phó với những thách thức nghiêm trọng mà nhân loại đang phải đương đầu, từ đó đảm bảo sự thịnh vượng bền vững và sức khỏe cộng đồng cho tất cả.
