Nỗi lo ngại về việc điện thoại của chúng ta bị nghe lén luôn hiện hữu. Đây là một vấn đề khiến nhiều người cảm thấy bất an. Rất nhiều người cảm thấy rằng cuộc sống riêng tư của họ đang bị xâm phạm, và sự phổ biến của công nghệ lại càng gia tăng những mối bận tâm này. Cách chúng ta giao tiếp và chia sẻ thông tin cá nhân giờ đây tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn bao giờ hết. Hãy cùng nhau khám phá thêm về những dấu hiệu để nhận biết và cách bảo vệ bản thân trong kỷ nguyên số.
Bạn có bao giờ trải qua cảm giác kỳ lạ khi nói chuyện về một chủ đề nào đó và ngay sau đó, bạn thấy quảng cáo liên quan xuất hiện trên mạng? Chắc hẳn bạn không thể không nghĩ rằng điện thoại mình đang âm thầm "nghe lén". Ví dụ, bạn có thể đã thảo luận với người bạn đời về việc sắm sửa một đôi giày mới cho con, và ngay lập tức, hôm sau, quảng cáo cho đôi giày ấy xuất hiện tràn ngập trên các trang mạng. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi về quyền riêng tư và cách thức mà công nghệ hiện đại đang tác động đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Tuần trước, động thái mới từ Apple đã khiến dư luận dậy sóng khi công ty này đồng ý chi 95 triệu USD để giải quyết vụ kiện kéo dài năm năm. Những cáo buộc cho rằng trợ lý ảo Siri trên iPhone đã ghi lại trái phép cuộc trò chuyện của người dùng, nhằm phục vụ cho việc hiển thị các quảng cáo liên quan. Thỏa thuận đền bù này càng làm tăng thêm lo ngại về quyền riêng tư trong thời đại công nghệ số.
Một người dùng đã phản ánh rằng Siri đã hiển thị quảng cáo liên quan đến một phương pháp phẫu thuật cụ thể ngay sau khi họ vừa trao đổi với bác sĩ. Điều này đặt ra câu hỏi về khả năng thu thập và xử lý thông tin cá nhân của các trợ lý ảo, đồng thời khiến người dùng lo lắng về sự riêng tư trong công nghệ hiện đại. Liệu đây có phải là một trùng hợp ngẫu nhiên hay là dấu hiệu của việc thông tin được xử lý mà không có sự đồng ý của người dùng? Vấn đề này đang thu hút sự chú ý từ cộng đồng và người tiêu dùng.
Vào năm 2019, Apple đã hợp tác với nhiều nhà thầu bên thứ ba để thu thập dữ liệu từ các thiết bị. Mặc dù họ khẳng định rằng mục đích của việc này là nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng, không phải phục vụ cho việc bán dữ liệu cho các nhà quảng cáo, nhưng vẫn có những trường hợp dữ liệu bị thu thập mà không có chủ ý. Sự việc này đã thu hút sự chú ý và đặt ra nhiều câu hỏi về quyền riêng tư và bảo mật thông tin của người dùng.
Công ty đã kịp thời chấm dứt hoạt động gây tranh cãi trước khi sự việc leo thang. Tuy nhiên, họ vẫn không thể tránh khỏi những hậu quả pháp lý. Dẫu sao, đây không phải là lần đầu tiên một doanh nghiệp công nghệ đối mặt với cáo buộc xâm phạm quyền riêng tư của người dùng. Thậm chí, trợ lý giọng nói của Google cũng đã từng dính phải vụ kiện tương tự.
Nhiều người tin rằng các thiết bị của chúng ta có khả năng nghe lén để điều chỉnh quảng cáo phù hợp hơn. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng giả thuyết này có thể không hoàn toàn chính xác. Thực tế lại chứng minh điều tồi tệ hơn nhiều so với những gì chúng ta hình dung.
Có một thực tế không thể phủ nhận rằng ngoài micro, còn nhiều thiết bị và ứng dụng đang âm thầm thu thập dữ liệu của bạn. Các trợ lý giọng nói, chatbot AI, xe hơi thông minh và các trang web đều ghi lại hoạt động, vị trí cũng như thông tin giọng nói và hình ảnh từ không gian sống của bạn. Thông thường, những hành động này diễn ra mà không có sự đồng ý rõ ràng từ người dùng. Dữ liệu này sau đó được sử dụng cho mục đích quảng cáo hoặc những lý do khác mà bạn có thể không mong muốn.
Thực ra điện thoại của bạn không hề nghe lén
Trong suốt nhiều năm qua, giáo sư David Choffnes tại Đại học Northeastern đã tiến hành một nghiên cứu sâu rộng về việc các ứng dụng di động và trợ lý giọng nói có thường xuyên ghi âm âm thanh xung quanh mà người dùng không hề hay biết hay không. Ông cũng điều tra liệu những bản ghi âm này có được tận dụng cho mục đích quảng cáo hay không, mang đến cái nhìn đầy thú vị về cách thức hoạt động của công nghệ trong cuộc sống hàng ngày.
Việc xác định chính xác những điều đang diễn ra trong lĩnh vực này là một thách thức lớn. Tuy nhiên, theo ý kiến của chuyên gia, các công ty hiện nay tích lũy một lượng thông tin khổng lồ từ nhiều nguồn khác nhau. Họ không cần thiết phải nghe lén để hiểu rõ về thói quen và sở thích của người tiêu dùng. Sự am hiểu này đã trở thành một yếu tố quan trọng trong chiến lược kinh doanh của họ.
Theo Choffnes, trong một cuộc phỏng vấn với Washington Post, công nghệ hiện đại cho phép họ thấu hiểu bản chất con người một cách sâu sắc. Điều này không chỉ đơn thuần là việc lắng nghe mà còn là khả năng phân tích và thấu hiểu tâm tư, cảm xúc của mỗi cá nhân.
Một ví dụ thú vị là việc bạn không trực tiếp tìm kiếm một đôi giày mới cho con mình, nhưng có thể người bạn đời đã thực hiện tìm kiếm đó qua kết nối WiFi gia đình. Điều này dẫn đến việc quảng cáo cho đôi giày đó xuất hiện trên smartphone của bạn, khiến bạn không khỏi suy nghĩ về sự liên kết giữa các thiết bị và thông tin mà chúng chia sẻ.
Các ứng dụng di động hiện nay có khả năng theo dõi thời gian bạn ở trong hoặc gần các cửa hàng giày. Đáng chú ý, nhà quảng cáo có thể thu thập thông tin về độ tuổi của trẻ em trong gia đình bạn. Những dữ liệu này được sử dụng để cá nhân hóa và hiển thị những quảng cáo giày phù hợp cho trẻ em, mang đến những trải nghiệm mua sắm được tối ưu hóa hơn cho người tiêu dùng.
Nếu bạn vẫn kiên quyết tin rằng micrô trên điện thoại có thể nghe lén và dẫn đến việc hiển thị quảng cáo, hãy xem xét thông tin sau. Các chuyên gia kỹ thuật khẳng định rằng nếu điện thoại thực sự liên tục thực hiện việc nghe lén, pin sẽ nhanh chóng cạn kiệt. Đồng thời, các công ty cũng sẽ phải chi một khoản tiền khổng lồ để duy trì việc theo dõi hàng tỷ người dùng suốt 24 giờ mỗi ngày.
Nhưng các công ty cũng không oan
Các công ty thường giữ kín thông tin liên quan đến hoạt động quảng cáo kỹ thuật số. Họ không tiết lộ cách thức thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng. Điều này bao gồm cả việc họ áp dụng các hệ thống theo dõi để xác định hành vi trực tuyến của bạn. Sự thiếu minh bạch này khiến người tiêu dùng khó hiểu và kiểm soát hơn về cách mà thông tin của mình đang được sử dụng.
Vụ kiện gây chú ý liên quan đến Apple xoay quanh việc trợ lý giọng nói Siri tự khởi động và ghi âm mà không có lệnh từ người dùng. Apple đã thừa nhận rằng công ty xem xét một phần nhỏ đoạn âm thanh từ các tương tác với Siri nhằm kiểm tra độ chính xác của công nghệ này. Vấn đề này đã thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng, đưa ra nhiều câu hỏi về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu trong thời đại số.
Theo giáo sư David Choffnes, các đoạn âm thanh nhỏ thường kéo dài chỉ vài giây. Tuy nhiên, ý tưởng về việc âm thanh của bạn bị ghi lại, dù chỉ trong thời gian ngắn, có thể gây cảm giác khó chịu. Đặc biệt, khi trợ lý giọng nói tự động kích hoạt, không ai có thể đảm bảo rằng những bản ghi đó không chứa thông tin nhạy cảm. Hệ quả của việc này có thể rất nghiêm trọng và khó lường.
Nỗi lo về việc thiết bị bị nghe lén ngày càng trở nên phổ biến. Hành động thiếu minh bạch từ các công ty đã gây ra sự hoài nghi và mất lòng tin từ phía người dùng. Sự an toàn thông tin giờ đây trở thành mối bận tâm hàng đầu, khi mà người tiêu dùng luôn phải cảnh giác với các rủi ro tiềm ẩn.
