Thế hệ Gen Z, những người sinh ra từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2000, được coi là thế hệ đầu tiên lớn lên cùng Internet và tiếp xúc hàng ngày với công nghệ. Vì vậy, Gen Z còn được gọi là "thế hệ công dân số".
Cuộc sống của Gen Z liên kết chặt chẽ với công nghệ, giúp cho việc sử dụng các phương thức thanh toán hiện đại trở nên dễ dàng hơn, điều này hoàn toàn khác biệt so với thế hệ trước. Mặc dù có thể họ không mang theo tiền mặt trong túi, nhưng thực tế là họ lại là thế hệ tiêu dùng thông minh!
Dù không có nhiều tiền, bạn vẫn có thể tiêu dùng và mua sắm.
Hiện nay, có rất nhiều thanh niên thuộc thế hệ Z đang áp dụng phong cách sống "không tiền mặt". Họ ưa thích sử dụng công nghệ và thường chọn cách thanh toán bằng phương thức kỹ thuật số thay vì sử dụng tiền mặt.
Lý do chính khiến người trẻ không mang theo tiền mặt là sự tiện lợi. Họ có thể dễ dàng thanh toán các khoản chi tiêu nhỏ hàng ngày như cà phê, ăn trưa chỉ bằng một cú chạm điện thoại thông minh. Ngoài ra, việc thanh toán không dùng tiền mặt giúp tránh việc mất tiền và bị đánh cắp. Không cần phải mang theo thẻ ngân hàng hay thẻ tín dụng, người trẻ chỉ cần sử dụng chiếc điện thoại là có thể thoải mái mua sắm và chi tiêu.
Không chỉ thế, thế hệ trẻ Gen Z cũng đang dần trở thành nhóm người tiêu dùng quan trọng chi phối thị trường. Theo thông tin được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, giao dịch thanh toán qua mã QR đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam, trong khi giao dịch qua máy ATM đang giảm cả về số lượng và giá trị. Theo đó, trong 5 tháng đầu năm 2023, giao dịch qua kênh Internet tăng 75,54% về số lượng, trong khi giao dịch qua kênh di động tăng 64,26%. Đáng chú ý, giao dịch qua mã QR tăng trưởng lần lượt 151,14%.
Xu hướng thanh toán không sử dụng tiền mặt đang ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Các nhà nghiên cứu dự đoán rằng đến năm 2025, tiền mặt chỉ chiếm 18% tổng giá trị các giao dịch tại các cửa hàng bán lẻ. Điều này cho thấy thói quen chi tiêu sẽ tiếp tục thay đổi theo hướng số hóa.
"Mình đã quen với việc sử dụng mã QR để thanh toán hoặc chuyển khoản và cũng đã quen với việc không mang theo tiền mặt trong túi. Hiện nay, ngay cả các cửa hàng nhỏ ven đường cũng đã có thể sử dụng mã thanh toán, do đó việc sử dụng tiền mặt chỉ khiến mình cảm thấy phiền phức", chia sẻ Ngọc Trâm (23 tuổi), một cư dân của TP.HCM.
Không chỉ là "sống không tiền mặt", các bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z cũng là những người tiêu dùng thông minh qua việc tích tiểu thành đại và đặc biệt quan tâm đến những ưu đãi và giá trị gia tăng nhỏ nhặt. Họ sẵn sàng chi tiêu, nhưng đồng thời cũng không ngại canh giờ săn sale và không bỏ qua bất kỳ ưu đãi nào. Nhờ vậy, họ có thể tận dụng tối đa các ưu đãi và khuyến mãi từ các thương hiệu để chi tiêu một cách tối ưu.
Thành Đạt (25 tuổi) cho biết, mình thường tir dụng các chương trình khuyến mãi, hoàn tiền và ưu đãi giảm giá khi mua hàng. Điều này giúp mình tiết kiệm được một số tiền khoảng vài trăm nghìn đồng mỗi tháng để chi trả các khoản phí sinh hoạt như hóa đơn tiền điện, tiền nước và mua sắm.
Dù đã sử dụng một cách thông minh, nhưng thế hệ Gen Z phải luôn ghi nhớ điều này!
Việc xem Gen Z là thế hệ tiêu dùng thông minh không còn gì để tranh cãi. Tuy nhiên, dù có chi tiêu hợp lý đến đâu, nếu không có một nguồn thu nhập ổn định, giấc mơ tự do tài chính sẽ mãi chỉ là ảo tưởng. Vì vậy, người trẻ cần hiểu rằng kiếm tiền từ sớm là điều quan trọng và luôn ghi nhớ bài học "tiền sinh tiền" hoặc đơn giản là tiết kiệm và đầu tư.
Một số thành viên Gen Z cho rằng việc cân đối thu nhập, chi tiêu và tiết kiệm là một quá trình phức tạp và không đem lại sự thoải mái trong cuộc sống nếu phải luôn lo lắng về việc tính toán thu - chi. Tuy nhiên, thực tế là việc cân đối này lại giúp bạn xây dựng kế hoạch cho tương lai của chính mình.
Việc cân đối thu chi là bước khởi đầu đầu tiên trong quá trình này. Người trẻ có thể tự rèn luyện bằng cách tạo ra một ngân sách hàng tháng để đảm bảo sự cân đối hợp lý giữa thu nhập và chi tiêu. Sau đó, họ có thể nâng cấp bằng cách áp dụng các hình thức tiết kiệm hoặc đầu tư.
Ngày nay, có nhiều lựa chọn đầu tư mới và hứa hẹn sinh lời như crypto, chứng khoán... Tuy nhiên, chúng có điểm chung là có rủi ro cao và đòi hỏi phải tích lũy nhiều kiến thức, kinh nghiệm, điều này lại khá khó khăn đối với người trẻ. Trong khi đó, một số hình thức đầu tư an toàn hơn theo kiểu truyền thống như mua vàng cũng không được hấp dẫn với các Gen Z bởi một số yếu tố như cần phải cất trữ, bảo quản...
Thay thế, một số hình thức tiết kiệm sinh lời tiện lợi đã xuất hiện và thu hút sự quan tâm của nhiều người dùng trẻ. Ví dụ như tính năng Tài khoản tích lũy trên Viettel Money, người dùng có thể mở tài khoản chỉ với 1.000 đồng, có thể gửi hoặc rút tiền bất cứ lúc nào và nhận được lợi nhuận ổn định, đặc biệt phù hợp cho những người trẻ không muốn đầu tư rủi ro. Những khoản tiền dư sẽ được "tích trữ từng chút một" và đó là một phần quan trọng trong quá trình thực hiện giấc mơ tự do tài chính trong tương lai.
Ngoài ra, số tiền tiết kiệm này cũng sẽ là một quỹ dự phòng linh hoạt có thể giúp đỡ trong những trường hợp khẩn cấp, như mất việc, bị bệnh nặng hoặc tai nạn giao thông đột ngột xảy ra...
