Trong thời gian gần đây, ngày càng có nhiều tập đoàn vi mạch lớn trên toàn cầu đầu tư vào Việt Nam, bao gồm các tập đoàn hàng đầu của Hoa Kỳ như Intel và Synopsys, và gần đây nhất là Amkor của Hàn Quốc. Việc làm việc tại những tập đoàn đa quốc gia này mang lại nhiều cơ hội cho các kỹ sư Việt Nam để thử sức, chứng tỏ tài năng và bản lĩnh khi tham gia vào những dự án vi mạch tiên tiến nhất của thế giới.
Trong sự kiện Intel Innovation diễn ra vào tháng 9 vừa qua tại Mỹ, Giám đốc điều hành của Intel đã tạo được ấn tượng mạnh khi giới thiệu mẫu chip 3 nm đầu tiên sử dụng công nghệ kết nối đa khuôn.
Giám đốc điều hành của Intel, Pat Gelsinger, đã giới thiệu một mẫu chip thử nghiệm trong sự kiện Intel Innovation (Nguồn: Intel).
Nếu trước đây, mỗi chip chỉ có một khuôn silicon, giống như một hệ thống não, thực hiện các chức năng tính toán, công nghệ này giờ cho phép hàng chục khuôn nối với nhau trên cùng một con chip. Điều này mang lại khả năng và tốc độ tăng lên hàng chục lần cho chip. Đội ngũ chính tham gia thiết kế và kiểm thử công nghệ này gồm 150 kỹ sư Việt Nam hiện đang làm việc tại tập đoàn Synopsys của Mỹ.
Ông Nguyễn Bảo Anh, Giám đốc kỹ thuật và Trưởng văn phòng tại Đà Nẵng, một chi nhánh của Công ty Synopsys (Hoa Kỳ) tại Việt Nam, đã cho biết rằng công nghệ này đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong dự án thiết kế chip, mang lại độ phức tạp và tốc độ xử lý cao hơn rất nhiều so với chip truyền thống. Sản phẩm của chúng tôi đã được tung ra thị trường sớm hơn các đối thủ cùng với một đội ngũ kỹ sư tài năng trên toàn cầu, điều này chứng tỏ rằng kỹ sư Việt Nam có khả năng không thua kém bất kỳ quốc gia nào trên thế giới.
Hiện nay, vẫn có 75% chip bán dẫn trên toàn cầu sử dụng chip kích cỡ 28 nm hoặc lớn hơn. Một chip nhỏ hơn sẽ mang tính tinh vi hơn và khó thiết kế. Tại văn phòng của công ty Hàn Quốc CoAsia Semi ở Hà Nội, các kỹ sư Việt Nam đã tham gia vào quy trình thiết kế chip sử dụng công nghệ tiên tiến và có kích cỡ dưới 10 nm. Những chip này được sử dụng cho tính toán phức tạp và đòi hỏi độ tin cậy cao.
Càng nhỏ càng tinh vi và khó thiết kế là đặc trưng của chip.
Anh Bùi Đức Hòa, một kỹ sư chuyên về thiết kế và kiểm thử vi mạch tại Công ty CoAsia Semi (Hàn Quốc) tại Việt Nam, chia sẻ rằng: "Tôi và đội của tôi đã tham gia vào một dự án cho một khách hàng châu Âu liên quan đến chip 5 nm cho camera. Nhóm của chúng tôi đã phụ trách thiết kế và kiểm thử cho con chip này, và dự án kéo dài trong vòng một năm".
Cả Đức Hòa và Bảo Anh, những kỹ sư giỏi, đều có học vấn chuyên môn trong lĩnh vực kỹ thuật ở Việt Nam và được đào tạo về thiết kế chip khi làm việc tại các công ty nước ngoài.
Theo ông Nguyễn Thanh Yên, Giám đốc kỹ thuật của Công ty CoAsia Semi (Hàn Quốc) tại Việt Nam, trước năm 2023, trường Đại học Việt Nam chưa áp dụng một chương trình chuyên sâu về thiết kế chip. Những sinh viên chỉ học những kiến thức cơ bản về kỹ thuật điện, kỹ thuật điện tử, kỹ thuật máy tính và vật lý kỹ thuật. Vì vậy, công ty đã quyết định từ đầu sẽ tuyển dụng sinh viên và sau đó đào tạo họ lên.
Lực lượng kỹ sư có kinh nghiệm tại Việt Nam không phải là quá lớn, do đó để phát triển lực lượng lâu dài, lực lượng sinh viên vẫn là lựa chọn tốt nhất. Sinh viên được tuyển dụng và đào tạo trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng. Sau khi kết thúc quá trình thực tập, sinh viên sẽ được tuyển dụng trực tiếp. Điều này được ông Nguyễn Bảo Anh chia sẻ.
Trong năm nay, một số trường Đại học như Bách Khoa Hà Nội, Đại học FPT và Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đã bắt đầu triển khai các chương trình đào tạo trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Tuy nhiên, để đáp ứng nhu cầu 50.000 nhân lực trong ngành vi mạch bán dẫn của Việt Nam trong 10 năm tới, chúng ta cần áp dụng các chính sách thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp.
Ông Robert Li, Phó Chủ tịch Công ty Synopsys (Hoa Kỳ) tại khu vực Đài Loan (Trung Quốc) và Nam Á, khẳng định rằng kỹ sư Việt Nam có những phẩm chất đặc trưng của người làm kỹ thuật như tích cực, ham thích học hỏi và làm việc chăm chỉ. Họ tin tưởng và sẵn lòng tiếp tục phát triển đội ngũ này để khai thác tiềm năng tối đa. Ông cũng tin rằng hơn 40 công ty khác, bao gồm những nhà lãnh đạo như Renesas, Marvell và Ampere, đều có mong muốn mở rộng hoạt động của mình tại Việt Nam.
Tại Việt Nam hiện nay, có hơn 50 công ty FDI hoạt động trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Các chuyên gia đánh giá rằng, việc cải thiện đồng đều chất lượng và số lượng kỹ sư trong nước sẽ là khóa chính giúp Việt Nam tiếp tục thu hút các tập đoàn hàng đầu thế giới trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Điều này cũng sẽ đáp ứng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về việc tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao cho các ngành, lĩnh vực mới nổi, trong đó đào tạo từ 50.000 đến 100.000 nhân lực cho ngành sản xuất chip bán dẫn trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030.
