Một vật thể mới đã được phát hiện thông qua hai cuộc khảo sát hồng ngoại, và điều này có thể cung cấp bằng chứng rõ ràng nhất về sự tồn tại của hành tinh thứ 9. Hành tinh bí ẩn này được cho là có kích thước tương đương với sao Hải Vương và nằm cách Mặt Trời xa gấp hàng trăm lần so với quỹ đạo của Trái Đất. Những phát hiện này đang tiếp tục thu hút sự chú ý của cộng đồng khoa học và người đam mê khám phá vũ trụ.
Nhiều nhà thiên văn đã đặt ra giả thuyết về sự tồn tại của một hành tinh bí ẩn, được gọi là hành tinh thứ 9, nằm ẩn mình ở rìa ngoài cùng của Hệ Mặt Trời. Hành tinh này có khả năng giải thích những hiện tượng kỳ lạ liên quan đến các vật thể xa xôi trong Vành đai Kuiper, khu vực nằm ngoài sao Hải Vương, nơi chứa đầy các thiên thể băng giá như sao Diêm Vương. Một nghiên cứu mới, được dẫn dắt bởi nhà thiên văn Terry Long Phan từ Đại học Quốc gia Tsing Hua, đã phát hiện ra ứng cử viên tiềm năng nhất cho hành tinh này. Nghiên cứu dựa trên dữ liệu hồng ngoại được thu thập qua hơn 20 năm, mở ra hy vọng mới trong việc khám phá điều bí ẩn vĩ đại này.
Năm 2016, các nhà khoa học Michael Brown và Konstantin Batygin từ Caltech đã đưa ra giả thuyết về sự tồn tại của hành tinh thứ 9. Ý tưởng này nhằm giải thích quỹ đạo bất thường của một số vật thể trong Vành đai Kuiper, chẳng hạn như Sedna. Khác với khái niệm "Hành Tinh X" trước đây, hành tinh thứ 9 được mô tả là một thiên thể khối lượng lớn, sở hữu quỹ đạo elip kéo dài và nằm cách Mặt Trời hàng trăm đơn vị thiên văn. Tuy nhiên, sự xa vời này khiến việc phát hiện trực tiếp hành tinh trở thành một nhiệm vụ cực kỳ khó khăn.
Một nhóm nghiên cứu đã xác nhận sự tồn tại của hành tinh thứ 9. Phát hiện này dựa trên hiệu ứng thị sai, liên quan đến quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời. Điều này mở ra nhiều cơ hội cho khoa học, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những bí ẩn của vũ trụ. Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm thông tin thú vị từ lĩnh vực thiên văn học!
Nhóm nghiên cứu do Phan dẫn đầu đã áp dụng một phương pháp đổi mới trong việc khai thác dữ liệu từ hai cuộc khảo sát hồng ngoại toàn bầu trời. Cuộc khảo sát đầu tiên là IRAS của NASA, được ra mắt vào năm 1983, và khảo sát thứ hai là AKARI của Nhật Bản, đã hoạt động từ năm 2006 đến năm 2011. Các nhà khoa học đang tìm kiếm những vật thể xuất hiện ở vị trí khác nhau giữa hai bộ dữ liệu này. Đối với hành tinh thứ 9, các phân tích cho thấy nó di chuyển rất chậm, chỉ khoảng 3 phút cung mỗi năm. Sự chuyển động này còn bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng thị sai do quỹ đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời.
Nhằm tối ưu hóa quá trình phân tích dữ liệu, nhóm nghiên cứu của dự án AKARI đã thực hiện việc thu thập dữ liệu vào cùng một ngày mỗi năm. Phương pháp này giúp đảm bảo rằng những vật thể nằm xa sẽ hiển thị ở cùng một vị trí qua các năm nếu khoảng cách đủ lớn. Đồng thời, nhóm cũng đã loại bỏ các vật thể gần và di chuyển nhanh bằng cách tiến hành kiểm tra sự dịch chuyển hàng giờ. Qua nghiên cứu, họ phát hiện một điểm sáng mờ trong dữ liệu IRAS ghi lại từ năm 1983. Đáng chú ý, điểm sáng này đã dịch chuyển khoảng 47,4 phút cung trong dữ liệu AKARI vào năm 2006, phù hợp với dự đoán về chuyển động quỹ đạo của hành tinh thứ 9 sau 23 năm.
Dữ liệu hiện tại chưa đủ để xác định quỹ đạo chính xác của vật thể. Chuyên gia Phan chia sẻ với Space.com rằng khi xác định được vị trí của ứng cử viên, chúng ta có thể tận dụng các kính viễn vọng quang học lớn hiện nay với thời gian phơi sáng dài để phát hiện. Để tính toán khả năng di chuyển của hành tinh kể từ năm 2006, cần quan sát một khu vực khoảng 3 độ vuông trên bầu trời. Các thiết bị tiên tiến như Máy ảnh Năng lượng Tối gắn trên kính viễn vọng Blanco 4 mét tại Chile hoàn toàn có khả năng thực hiện nhiệm vụ này.
Dựa trên dữ liệu từ IRAS và AKARI, Phan đã đưa ra ước tính cho rằng vật thể này có thể nặng hơn sao Hải Vương. Đây là một phát hiện thú vị, nhất là khi nhóm nghiên cứu ban đầu đã tập trung vào việc tìm kiếm một hành tinh kích thước siêu Trái Đất. Những khảo sát trước đây, chẳng hạn như WISE của NASA, đã bác bỏ khả năng tồn tại hành tinh kích thước giống sao Mộc hoặc sao Thổ ở khoảng cách xa. Tuy nhiên, vẫn còn khả năng một hành tinh cỡ sao Hải Vương chưa được phát hiện.
Phan cho biết dữ liệu từ WISE không thể phát hiện vật thể đang tìm kiếm vì nó đã di chuyển kể từ năm 2006. Quỹ đạo của vật thể hiện chưa được xác định, điều này khiến vị trí hiện tại vẫn là một ẩn số. Nếu được xác nhận, quỹ đạo của vật thể ứng cử viên sẽ rất đặc biệt, với khoảng cách dao động từ 280 AU đến 1.120 AU. Điều này cho thấy nó nằm xa hơn rất nhiều so với quỹ đạo 30 AU của sao Hải Vương.
Hành tinh thứ 9 có thể xuất phát từ một trong những khu vực gần Mặt Trời, đặc biệt là gần các hành tinh khổng lồ như sao Mộc, Thổ, Thiên Vương và Hải Vương. Theo giả thuyết của Phan, sức hấp dẫn mạnh mẽ từ các hành tinh này có thể đã đẩy nó ra ngoài trong giai đoạn đầu hình thành của Hệ Mặt Trời. Một giả thuyết khác cho rằng hành tinh này có thể là một hành tinh lang thang, được Mặt Trời thu hút và giữ lại từ rất sớm.
Mặc dù có nhiều triển vọng, phát hiện hành tinh thứ 9 vẫn cần được xác minh. Công nghệ kính viễn vọng hiện đại, bao gồm Kính viễn vọng Không gian Nancy Grace Roman sắp ra mắt và Đài quan sát Vera C. Rubin mới đi vào hoạt động, được kỳ vọng sẽ hỗ trợ đáng kể trong việc tìm kiếm. Tuy nhiên, cộng đồng khoa học vẫn giữ thái độ thận trọng. Những ứng cử viên trước đây như vật thể được phát hiện trong dữ liệu IRAS năm 2021 vẫn chưa được xác nhận qua các khảo sát khác.
Phát hiện này mang đến những triển vọng đầy hứa hẹn cho việc giải mã các bí ẩn của Hệ Mặt Trời. Tuy nhiên, để có được câu trả lời chính xác, chúng ta cần dựa vào những quan sát trong tương lai.
