Sau khi mất vị trí hàng đầu trong ngành điện thoại di động vào năm 2011, Nokia đã phải bán bộ phận di động cho Microsoft vào năm 2013. Hiện tại, công ty chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thiết bị hạ tầng viễn thông. Các sản phẩm smartphone và điện thoại cơ bản dưới thương hiệu Nokia được sản xuất bởi HMD Global, nhưng HMD cũng đang có kế hoạch từ bỏ thương hiệu Nokia.
Sự biến đổi này đã khiến TextQuery, một công ty phát triển phần mềm phân tích truyền thông, đăng một bài viết trên blog chính thức của mình để giải thích lý do tại sao Nokia đã thất bại.
Được sáng lập vào năm 1865 bởi Fredrik Idestam, một kỹ sư khai thác mỏ người Phần Lan gốc Thụy Điển, Nokia ban đầu hoạt động như một nhà máy bột giấy dùng trong sản xuất giấy. Tuy nhiên, sau khi mở rộng hoạt động kinh doanh, hãng đã mở rộng sang các nhà máy cao su, nhà máy cáp và sản xuất các sản phẩm liên quan đến cơ sở hạ tầng điện.
Nokia đã bắt đầu hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh cơ sở hạ tầng viễn thông từ những năm 1970, sau hơn 100 năm kể từ ngày thành lập và ban đầu sản xuất thiết bị cho Lực lượng Phòng vệ Phần Lan, sản xuất thiết bị liên lạc quân sự, radio, tổng đài điện thoại,…
Năm 1982, Nokia phát hành chiếc điện thoại di động đầu tiên có tên Mobira Senator. Tuy nhiên, vì mở rộng kinh doanh quá nhiều, Nokia gặp khó khăn về mặt quản lý và vào đầu những năm 1990, họ quyết định thực hiện một quá trình tái cơ cấu kinh doanh quy mô lớn. Kết quả là hoạt động kinh doanh của Nokia tập trung vào điện thoại di động và cơ sở hạ tầng truyền thông, đồng thời rút lui khỏi sản xuất màn hình và PC.
Năm 1998, Nokia đã đạt được thị phần hàng đầu trên thị trường điện thoại di động toàn cầu và duy trì vị trí này trong nhiều năm. Mặc dù tập trung kinh doanh vào điện thoại di động và cơ sở hạ tầng truyền thông, ý tưởng phân khúc thị trường đã thâm nhập sâu vào Nokia, công ty trước đây đã tham gia vào nhiều lĩnh vực kinh doanh, sản xuất mọi thứ từ giấy vệ sinh đến lốp xe. Với sự phổ biến của điện thoại di động tăng nhanh trên toàn thế giới trong những năm 2000 và mức tăng trưởng dự kiến ở các thị trường mới nổi, Nokia đã đặt mục tiêu mở rộng thị phần và cải thiện sự hài lòng của khách hàng bằng cách tung ra dòng sản phẩm đa dạng. Vào năm 2007, thị phần của Nokia đã đạt trên 40%.
Trong năm 2005, Nokia đã ra mắt hơn 50 mẫu điện thoại mới, con số này nhiều hơn so với những sản phẩm mà Apple đã tung ra trong 16 năm kể từ khi iPhone được giới thiệu. Báo cáo thường niên năm 2005 của Nokia đã nhấn mạnh rằng, danh mục sản phẩm di động cạnh tranh của họ bao gồm các tính năng hấp dẫn được hỗ trợ bởi thương hiệu Nokia, chất lượng và cơ cấu chi phí cạnh tranh. Nokia tin rằng, các sản phẩm di động của họ cần phải hấp dẫn về mặt thương mại với các tính năng, thiết kế và chức năng phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng ở các phân khúc giá khác nhau.
Nokia đã phát triển nhiều dòng điện thoại chuyên dụng cho các mục đích khác nhau như công việc, giải trí âm nhạc và chụp ảnh. Màn hình của các sản phẩm này có độ phân giải từ màn hình đơn sắc 1 bit đến màn hình AMOLED 24 bit.
Ví dụ, vào năm 2003, Nokia 7600 được ra mắt với thiết kế độc đáo như hình chiếc lá và vỏ có thể thay đổi. Điện thoại này được trang bị một máy ảnh kỹ thuật số 640 x 680 pixel và có khả năng quay video.
Nokia N-Gage là một điện thoại di động chuyên dành cho việc chơi game, được ra mắt vào năm 2003 với nhiều ứng dụng game được phát hành trên thẻ đa phương tiện và các tựa game như "King of Fighters", "Sonic", "Tomb Raider" hay "Puzzle Bobble".
Được giới thiệu vào năm 2004, Nokia 7280 là một chiếc điện thoại di động nhỏ gọn với thiết kế giống như "son môi", sử dụng bánh xe cuộn thay vì bàn phím.
Năm 2005, Nokia N90 được giới thiệu với tính năng camera xoay, tạo ra cảm giác như sử dụng một chiếc máy ảnh thuận tiện.
Mặc dù những ý tưởng thử nghiệm này mang tính sáng tạo trên thị trường điện thoại di động vào thời điểm đó, nhưng các vấn đề thực tế cũng được chỉ ra, như trải nghiệm người dùng không nhất quán và tính linh hoạt hạn chế. Việc Nokia theo đuổi sự đa dạng trong thiết kế đồng nghĩa với việc hãng phải đấu tranh để xây dựng một nền tảng có thể đáp ứng được nhu cầu của đông đảo người dùng.
Sau đó, khi Apple ra mắt iPhone vào năm 2007 và Google giới thiệu Android vào năm 2008, thị trường điện thoại di động đã trải qua sự biến đổi nhanh chóng với sự phổ biến của smartphone. Nokia đã không thể thích nghi với những thay đổi lớn như màn hình cảm ứng và thị trường ứng dụng. Vào năm 2011, Samsung đã vượt qua Nokia về doanh số điện thoại di động, dẫn đến sự suy giảm nhanh chóng của thị phần của Nokia. Đến năm 2014, Microsoft đã mua lại phần kinh doanh điện thoại di động của Nokia.
Kết quả là, việc đa dạng hóa sản phẩm quá mức của Nokia đã dẫn đến sự phân tán nguồn lực phát triển và trải nghiệm người dùng không nhất quán. Có thể nói, việc Nokia không đánh giá đúng những biến đổi trên thị trường và thực hiện những điều chỉnh chiến lược phù hợp đã góp phần vào việc làm cho công ty Phần Lan gặp khó khăn.
