Trong tầm nhìn của Mark Zuckerberg về tương lai, người dùng Facebook sẽ có cơ hội trò chuyện với AI sáng tạo trong thời gian rảnh rỗi. Khi mà xã hội ngày càng chứng kiến sự gia tăng thời gian một mình, CEO của Meta không chỉ nhấn mạnh vào sức mạnh kết nối giữa con người mà còn mở ra hướng đi mới với những người bạn công nghệ.
Trong cuộc trò chuyện gần đây với Dwarkesh Patel trên podcast công nghệ, Mark Zuckerberg đã chia sẻ những quan điểm thú vị về tương lai của trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực truyền thông xã hội. Ông nhấn mạnh rằng AI có khả năng làm tăng tính tương tác trên nền tảng này. Đặc biệt, Zuckerberg đã nêu bật tiềm năng của các chatbot AI, cho rằng chúng có thể trở thành những người bạn đồng hành, giúp người dùng có những trải nghiệm giao tiếp sâu sắc hơn.

Zuckerberg đã chia sẻ quan điểm về mối liên hệ giữa công nghệ và các kết nối xã hội. Ông nhấn mạnh rằng mặc dù sự phát triển của các nền tảng trực tuyến giúp con người giao tiếp dễ dàng hơn, nhưng điều đó không thể thay thế được những mối quan hệ trực tiếp trong đời sống thực. Ông còn nhắc đến thực trạng nhiều người cảm thấy cô đơn do thiếu hụt các kết nối chất lượng.
Zuckerberg không đơn độc trong việc khai thác tiềm năng của AI để giải quyết các vấn đề hiện tại. Tuy nhiên, cách mà CEO này tiếp cận cuộc khủng hoảng cô đơn đang gia tăng thực sự gây tranh cãi. Trên các nền tảng mạng xã hội, những quan điểm của ông đã thu hút nhiều lời chỉ trích từ cộng đồng.
Công nghệ đang dần tạo ra một vòng xoáy kỳ lạ trong cuộc sống của con người. Samantha Rose Hill, một tác giả đang nghiên cứu về sự cô đơn, chia sẻ rằng nền kinh tế hiện đại đang khai thác chính cảm giác cô đơn mà công nghệ lại gây ra. Mọi người dường như ngày càng tách biệt, nhưng cùng lúc, công nghệ lại đưa ra những giải pháp nhằm kết nối họ. Đây quả thực là một mô hình sinh lời vô tận đáng để suy ngẫm.
Trong bối cảnh các bạn trẻ phải làm quen với Zoom trong suốt thời gian học tập tại trung học và đại học, nhu cầu gặp gỡ và giao lưu trực tiếp đang gia tăng mạnh mẽ. Theo kết quả từ một cuộc khảo sát năm 2023 do Axios và Generation Lab thực hiện, gần 80% sinh viên đại học và sau đại học cho biết họ chỉ sử dụng ứng dụng hẹn hò ít hơn một lần mỗi tháng, thậm chí không sử dụng. Đặc biệt, một nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu Pew năm 2024 cho thấy gần một nửa số thanh thiếu niên cho rằng sự hiện diện của mạng xã hội chủ yếu mang lại tác động tiêu cực cho họ, con số này đã tăng từ 32% vào năm 2022.
Nghiên cứu gần đây cho thấy sự kết nối giữa hoạt động ngoại khóa và thành tích học tập của giới trẻ. Những người tham gia vào các câu lạc bộ và thể thao không chỉ đạt được kết quả học tập cao hơn mà còn thể hiện khát vọng mạnh mẽ cùng thái độ tích cực đối với môi trường giáo dục. Thậm chí, xu hướng hiện tại cho thấy ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn câu lạc bộ sách thay vì ứng dụng hẹn hò. Họ khao khát sự giao lưu và tận hưởng những khoảnh khắc giao tiếp trực tiếp, ánh mắt gặp ánh mắt, tạo nên sự gắn kết và chia sẻ đầy giá trị.
Theo một nghiên cứu nội bộ gần đây của Meta, ý tưởng của Zuckerberg về việc giảm bớt sự cô đơn thông qua mạng xã hội có vẻ không đạt hiệu quả như mong đợi. Thực tế cho thấy, các nền tảng này có thể làm gia tăng cảm giác cô đơn thay vì kết nối mọi người. Mạng xã hội chỉ mang đến cho chúng ta cái nhìn thoáng qua vào cuộc sống của hàng nghìn người, nhưng những tương tác lại nông cạn và thiếu sâu sắc. Ngay cả khi có một người bạn AI đồng hành, trải nghiệm này vẫn thuộc dạng tương tác đơn giản và dễ nhàm chán, không thể thay thế cho mối quan hệ thực sự.
Theo Jeffrey Hall, giáo sư nghiên cứu giao tiếp tại Đại học Kansas, các nền tảng truyền thông xã hội cùng với nỗ lực tích hợp AI vào các ứng dụng đang làm lệch hướng mục đích thực sự của việc giao lưu bạn bè. Các công ty công nghệ lớn đang phát triển trải nghiệm trực tuyến ngày càng gần gũi với bot. Hậu quả là, giao tiếp trực tiếp giữa con người đang dần bị suy giảm.
Ngày nay, thời gian mà mỗi người dành cho màn hình đã vượt xa khả năng giao tiếp trực tiếp với bạn bè. Mặc dù công nghệ được kỳ vọng sẽ kết nối mọi người, nhưng thực tế lại đang đẩy chúng ta vào trạng thái cô lập. Nhiều ứng dụng hữu ích đang dần bị thay thế bởi những trải nghiệm hào nhoáng và thương mại hóa thái quá. Chúng ta cần nhìn nhận lại cách sử dụng công nghệ để không đánh mất đi giá trị của những mối quan hệ thật sự.

Nhiều người cảm thấy không thoải mái khi AI trở thành cầu nối trong giao tiếp. Tuần trước, Meta đã giới thiệu một ứng dụng AI mới với ý tưởng rằng nội dung được tạo ra bởi AI không chỉ nên giới hạn trong không gian riêng tư mà còn có thể chia sẻ trên các nền tảng xã hội. Trong khi sứ mệnh ban đầu của Facebook hướng tới việc “trao quyền cho mọi người chia sẻ và tạo ra một thế giới kết nối hơn”, thì hiện tại,Meta tập trung vào “xây dựng tương lai của kết nối và công nghệ để hiện thực hóa điều đó”.
Các chatbot của Meta đang đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng. Gần đây, nhiều nhà báo đã phát hiện rằng những chatbot này có khả năng cung cấp thông tin sai lệch trên Instagram. Thậm chí, chúng còn có thể trò chuyện về chủ đề nhạy cảm liên quan đến tình dục với người dùng chưa đủ 18 tuổi. Để giải quyết tình trạng này, một phát ngôn viên của Meta đã xác nhận rằng công ty đã triển khai các biện pháp bổ sung nhằm cải thiện tính an toàn và độ tin cậy của các chatbot.
Trong một buổi trò chuyện trên podcast, Mark Zuckerberg đã chia sẻ một thực trạng đáng lo ngại: người Mỹ trung bình chỉ có ba người bạn hoặc thậm chí ít hơn. Mặc dù không rõ nguồn gốc của số liệu này, ông thừa nhận rằng cô đơn đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong xã hội hiện đại. Thực tế, theo một khảo sát của Pew năm 2023, khoảng 38% người lớn tại Mỹ cho biết họ có ít nhất năm người bạn. Tuy nhiên, một con số không nhỏ là 8% lại không có bất kỳ người bạn nào. Sự phân hóa này mở ra nhiều câu hỏi về mối quan hệ xã hội của con người trong thời đại công nghệ số.
Vào năm 2023, Vivek Murthy, bác sĩ phẫu thuật Mỹ, đã chỉ ra rằng sự cô đơn đang trở thành một đại dịch. Theo khảo sát năm 2024 của Morning Consult cho Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ, có tới 30% người lớn thừa nhận họ cảm thấy cô đơn ít nhất một lần mỗi tuần, trong khi 10% cho biết họ trải qua cảm giác cô đơn mỗi ngày. Những con số này không chỉ phản ánh thực trạng của xã hội mà còn nhấn mạnh sự cần thiết phải tạo ra những kết nối mạnh mẽ hơn trong cộng đồng.
Facebook không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra cuộc khủng hoảng cô đơn, nhưng nền tảng này đã góp phần làm giảm chất lượng các tương tác xã hội. Thay vì dành thời gian trò chuyện với nhau ngoài đời thực, nhiều người lại chọn cách lướt mạng một mình. Điều này dẫn đến việc kết nối xã hội trở nên mờ nhạt và thiếu cảm xúc.
Facebook hiện đang gặp khó khăn trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ sâu sắc giữa người dùng. Nền tảng này dường như chỉ đảm nhận vai trò như một tờ báo cá nhân, nơi bạn có thể chia sẻ thông tin mới nhất cho bạn bè và theo dõi hoạt động của những người đã từng có trong đời. Thiếu đi các tính năng thiết thực để kết nối, Facebook đang dần trở thành một kênh thông tin đơn thuần hơn là một không gian gắn kết xã hội.
Mặc dù việc áp dụng AI thế hệ mới mang lại nhiều lợi ích, nhưng không thể phủ nhận rằng chúng không thể thay thế một người bạn thực sự. Theo Hannah Kim, giáo sư triết học tại Đại học Arizona, “Nhân vật AI chỉ là những hình tượng hư cấu. Mặc dù chúng có thể hỗ trợ chúng ta khám phá các ý tưởng về xã hội, nhưng khả năng giao tiếp và tương tác của chúng không thể so sánh với một mối quan hệ bạn bè thực sự. Sự phụ thuộc quá nhiều vào chatbots có thể khiến mọi người có những kỳ vọng không thực tế về các mối quan hệ ngoài đời."
Theo: Business Insider