Bà Nguyễn Thu Phương, cư dân ở Thủ Đức, TP HCM, chia sẻ rằng bà nhận được một tin nhắn trên Facebook từ người bạn thân tên M. yêu cầu vay mượn 30 triệu đồng để trả lãi ngân hàng. Tin nhắn khiến bà cảm thấy tin tưởng và quyết định thực hiện việc chuyển tiền vì tài khoản ngân hàng được cung cấp trùng khớp với tên thật của người bạn thân. Tuy nhiên, vì cảm thấy sự vội vã và áp đặt từ phía M., bà đã quyết định tạm ngưng giao dịch, liên lạc điện thoại xác nhận và phát hiện ra rằng người nhắn tin mượn tiền đã bị giả mạo.
Dễ dàng mua tài khoản ngân hàng
Một số bạn của ông M. đã rơi vào mưu mô lừa đảo nhưng may mắn chỉ mất số tiền nhỏ, chỉ khoảng 1 - 2 triệu đồng. Nếu không cảnh giác, tôi có thể bị mất đến 30 triệu đồng mà không nhận ra mưu đồ của kẻ xấu - bà Phương chia sẻ.
Mới đây, ông Nguyễn Quang Huy, nhân viên ngân hàng tại TP HCM, cũng đồng thời thông báo đã rơi vào chiêu trò và mất 5 triệu đồng với hình thức tương tự. Khi người bạn thông báo trên Zalo về việc tài khoản bị "hack", ông Huy mới nhận ra mình đã bị lừa. "Tôi nhìn thấy số tài khoản ngân hàng chuyển tiền đúng, còn kẻ gian còn gọi video để tôi nhìn thấy mặt rồi tắt nhanh chóng, vì vậy tôi hoàn toàn không có sự nghi ngờ nào" - ông Huy chia sẻ.
Theo thông tin của nhà báo, khi nhập từ khóa "thu mua tài khoản ngân hàng" trên mạng xã hội Facebook, đã xuất hiện hàng loạt các nhóm, hội mua bán tài khoản ngân hàng. Trong số đó, nhóm "Thiên đàng mua bán tài khoản ngân hàng thẻ ATM - Bank quầy - Bank ảo" với hơn 100.000 thành viên là một điểm nổi bật. Nhiều bài viết tìm mua tài khoản ngân hàng đăng trong nhóm này đã thu hút sự chú ý của hàng trăm người dùng chỉ sau 1 giờ đăng tải, chủ yếu là yêu cầu inbox để biết giá.
Giao tiếp với một tài khoản Facebook mang tên Hoàng Hiếu, chúng tôi được biết rằng chỉ cần bỏ ra 2,5 triệu đồng, khách hàng có thể mua được CCCD, sim điện thoại, tài khoản ngân hàng trực tuyến, và thậm chí là thẻ vật lý của bất kỳ ngân hàng nào với tên chủ tài khoản theo ý muốn. "Trước khi thanh toán, khách hàng có thể kiểm tra. Chúng tôi cam kết uy tín" - tài khoản Hoàng Hiếu khẳng định.
Việc lừa đảo trên các mạng xã hội ngày càng trở nên tinh vi, trong đó cơ quan quản lý cần thực hiện biện pháp mạnh mẽ hơn. Ảnh: LÊ TỈNH
Một đại diện của một ngân hàng thương mại nhà nước cho biết rằng một số ngân hàng đã triển khai tính năng tạo biệt danh cho tài khoản của khách hàng và có khả năng bị kẻ gian lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo. "Ngay cả khi biệt danh là duy nhất và không trùng lặp, kẻ gian vẫn có thể sử dụng tính năng này để đặt biệt danh giống với tên của khách hàng bị mạo danh, sau đó lừa đảo người thân và gia đình của nạn nhân để chiếm đoạt tiền" - đại diện của ngân hàng này đã nói.
Một quản lý công nghệ thông tin của một ngân hàng thương mại cổ phần đã chỉ ra rằng kẻ gian sau khi chiếm đoạt tài khoản ngân hàng giả mạo, sẽ tự ý truy cập vào các mạng xã hội như Zalo, Facebook để tìm kiếm các tài khoản có tên tương tự. Khi "hack" được tài khoản mạng xã hội, chúng sẽ liên hệ với những người thường xuyên liên lạc trong danh sách bạn bè của nạn nhân để yêu cầu chuyển tiền.
Xác thực sinh trắc học có hiệu quả?
Theo đại diện của TPBank, những hành vi gian lận sẽ bị ngăn chặn hoặc giảm thiểu sau khi các ngân hàng áp dụng quy định của Ngân hàng Nhà nước về xác thực sinh trắc học (khuôn mặt) cho các giao dịch chuyển tiền trên 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị giao dịch mỗi ngày trên 20 triệu đồng. "Với việc xác thực sinh trắc học khi thực hiện giao dịch, kẻ gian sẽ không còn cơ hội để thực hiện hành vi lừa đảo. Điều này đánh dấu một bước quan trọng trong việc ngăn chặn tội phạm và bảo vệ tài sản của khách hàng" - đại diện của TPBank chia sẻ.
Tại buổi hội thảo "Tăng cường bảo mật, an toàn giao dịch không dùng tiền mặt" do Vụ Thanh toán, Vụ Truyền thông - Ngân hàng Nhà nước và Báo Tuổi Trẻ tổ chức vào chiều ngày 14-6, ông Từ Tiến Phát, Tổng Giám đốc Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB), đã chia sẻ rằng việc yêu cầu xác thực khuôn mặt trong giao dịch chuyển khoản trên 10 triệu đồng/lần hoặc trên 20 triệu đồng/ngày là cần thiết để ngăn chặn các hành vi tội phạm đánh cắp tiền từ tài khoản. ACB đã triển khai hệ thống xác thực khuôn mặt và nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng. "Sau 3 ngày thực hiện, đã có 30.000 khách hàng sử dụng xác thực khuôn mặt với thời gian chỉ mất chưa đến 30 giây" - ông Phát chia sẻ thêm.
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực thẩm định tài chính - ngân hàng, việc sử dụng hình thức định danh điện tử (eKYC) vẫn còn tồn tại các lỗ hổng dẫn đến việc bị kẻ gian lợi dụng. Kẻ gian thường tận dụng thông tin trên Chứng minh thư nhân dân của một người khác để kết hợp với khuôn mặt của họ để mở tài khoản. Một số ngân hàng hiện nay chỉ yêu cầu người dùng xác thực gương mặt bằng cách quay trái, quay phải, ngước lên và cúi xuống, do đó hoàn toàn có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện việc xác thực thay mặt người dùng.
Để ngăn chặn lỗ hổng đó, ngân hàng cần yêu cầu khách hàng thêm nét mặt cười, giận dữ hoặc mếu máo để thể hiện trạng thái của họ. Bên cạnh đó, cần liên kết với dữ liệu dân cư của quốc gia, bao gồm dữ liệu khuôn mặt, để cơ quan chức năng có thể truy tìm và xác định đối tượng khi có trường hợp lừa đảo xảy ra - theo chuyên gia này đề xuất.
Ông Nguyễn Hữu Nguyên, Phó Giám đốc Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT), cũng cho biết rằng hệ thống ngân hàng cần phải kết nối với dữ liệu dân cư quốc gia để có thể phát hiện, ngăn chặn tình trạng làm giả tài khoản ngân hàng, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển. Ông Nguyên khuyến cáo người dùng cần thông báo cho cơ quan quản lý về những hội, nhóm mua bán tài khoản ngân hàng hoặc có dấu hiệu tham gia vào các hoạt động lừa đảo trên mạng xã hội để cơ quan quản lý có thể đưa ra biện pháp xử lý. Đồng thời, ông cũng nhấn mạnh việc cần phải cẩn thận khi có bất kỳ ai đó yêu cầu vay tiền, nên hỏi thăm qua số điện thoại hoặc gặp trực tiếp để xác thực thông tin.
