Trong hai nghiên cứu gần đây về di sản của tàu đổ bộ InSight thuộc NASA, mà đã dừng hoạt động vào tháng 12-2022, nhóm các nhà khoa học từ Mỹ đã phát hiện ra một lớp silicate gần như ở trạng thái nóng chảy trước đây chưa được biết đến, mà bao bọc quanh lõi của hành tinh Sao Hỏa.
Một khám phá mới đã giúp giải thích bí ẩn về việc tại sao hệ Mặt Trời đã tạo ra ba hành tinh có điều kiện thích hợp cho sự tồn tại của sinh vật nhưng chỉ có Trái Đất đã phát triển mạnh mẽ với đa dạng sinh học.
Sao Hỏa, Trái Đất và Sao Kim được coi là ba hành tinh đá có kích thước gần như nhau và nằm trong vùng Goldilocks của hệ Mặt Trời. Vùng này được coi là vùng sự sống, nơi mà khoảng cách giữa các hành tinh này và sao mẹ đủ điều kiện để tạo ra môi trường thuận lợi và nhiệt độ phù hợp cho sự tồn tại của nước lỏng.
Sao Kim trải qua một quá trình tiến hóa đáng tiếc, dẫn đến việc nó trở thành một hành tinh không mấy thuận lợi, một thế giới nhiều nhà kính, nóng rực và xoay quanh với tốc độ cực chậm.
Lịch sử của Sao Hỏa có độ phức tạp cao hơn: Dựa trên các bằng chứng mà NASA đã thu thập trong suốt nhiều thập kỷ, các nhà khoa học tin rằng Sao Hỏa đã từng là một "hành tinh xanh" tương tự như Trái Đất, với các đại dương, sông hồ...
Ngay cả NASA cũng tin rằng các khe thung lũng cổ đại trên Sao Hỏa từng chứng kiến những đợt lũ lụt nghiêm trọng, đến mức họ đã phải gửi nhiều tàu đổ bộ để tìm kiếm dấu vết của sinh vật trên đó.
Lý do hành tinh Đỏ trở thành một thế giới khô cằn, khắc nghiệt ngày nay là một bí ẩn vô cùng to lớn.
Năm 2021, InSight đã tiến hành một phân tích dữ liệu địa chấn và phát hiện rằng cấu trúc của Sao Hỏa có nhiều điểm tương đồng với Trái Đất. Sao Hỏa cũng có một lõi lớn có mật độ thấp, bên trong chứa sắt lỏng cùng với những nguyên tố nhẹ như lưu huỳnh, carbon, oxy và hydro.
Tuy nhiên, kết quả này đã chứng minh rằng lõi có tỷ lệ các nguyên tố nhẹ vượt quá mức khả thi.
Phân tích mới đã chỉ ra rằng nguyên nhân của sự không hợp lý này là do sự tồn tại của một lớp đá silicat gần như nóng chảy có độ dày khoảng 150 km. Trước đây, phần trên của lớp này đã bị hiểu nhầm là bề mặt của lõi.
Giáo sư Vedran Lekic đến từ Đại học Maryland và là trưởng nhóm nghiên cứu đã miêu tả lớp đá silicate này như một lớp chăn bọc xung quanh lõi trái đất. Lớp đá này có tác dụng cách nhiệt, ngăn chặn sự thoáng nhiệt khỏi lõi trái đất và đồng thời cũng tập trung các nguyên tố phóng xạ, gây nhiệt độ khi chúng phân rã.
Theo lời giải thích của GS Lekic, khi điều đó xảy ra, lõi của Sao Hỏa không thể tạo ra các chuyển động đối lưu cần thiết để tạo nên từ trường. Điều này làm rõ nguyên nhân vì sao hiện tại Sao Hỏa không có từ trường hoạt động xung quanh.
Lớp bảo vệ trên Trái Đất là một áo giáp bảo vệ chúng ta và mọi hạ tầng trên hành tinh khỏi tác động của các tia vũ trụ khắc nghiệt. Việc thiếu từ trường chính là nguyên nhân dẫn đến sự tổn thương của Sao Hỏa, làm mất hết nước trên bề mặt và ngăn cản sự duy trì của sự sống.
GS Lekic đã kết luận rằng, sự khác biệt giữa Trái Đất và Sao Hỏa có thể là do cấu trúc bên trong và con đường tiến hóa của hai hành tinh này khác nhau. Ông nhấn mạnh rằng Trái Đất đã may mắn trên chặng đường tiến hóa của nó và cho chúng ta cơ hội tồn tại.
