Trung Quốc đang tiến hành siết chặt quy định xuất khẩu đối với những vật liệu quan trọng như gali, germani, antimon và các loại vật liệu siêu cứng. Quyết định này được xem là phản ứng trước các biện pháp kiểm soát công nghệ và sản phẩm chiến lược gia tăng từ phía Mỹ. Hành động này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường vật liệu toàn cầu mà còn có thể tạo ra những tác động sâu rộng đến ngành công nghiệp công nghệ cao.
Trong bối cảnh hiện nay, ngành công nghiệp bán dẫn, viễn thông, xe điện và ứng dụng quân sự đang đối mặt với thách thức lớn khi Trung Quốc quyết định cấm xuất khẩu một số vật liệu quan trọng. Quy định mới yêu cầu các nhà xuất khẩu phải xin giấy phép từ Bộ Thương mại. Hai kim loại then chốt, gali và germani, đã nằm trong tầm kiểm soát từ năm 2023. Gần đây, vào tháng 8 năm 2024, Trung Quốc mở rộng các biện pháp này đối với antimon, một kim loại thiết yếu cho pin, thiết bị quang điện và ứng dụng quân sự. Điều này có thể tác động sâu sắc đến chuỗi cung ứng toàn cầu trong các lĩnh vực quan trọng này.
Lệnh cấm mới nhất sẽ chỉ ảnh hưởng đến thị trường Mỹ, bao gồm các vật liệu siêu cứng như kim cương và các hợp chất tổng hợp được sử dụng trong công cụ cắt, phanh đĩa và lớp phủ bảo vệ. Đồng thời, Trung Quốc cũng sẽ thực hiện các quy định nghiêm ngặt hơn về việc đánh giá người sử dụng cuối cùng và mục đích sử dụng đối với than chì. Đây là nguyên liệu quan trọng trong sản xuất pin cho xe điện. Sự thay đổi này hứa hẹn sẽ có tác động sâu rộng đến ngành công nghiệp liên quan.
Bộ Thương mại Trung Quốc đã công bố quyết định nhằm bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia và thực hiện các nghĩa vụ quốc tế liên quan đến việc không phổ biến vũ khí hạt nhân. Hiện tại, quốc gia này chiếm giữ một tỷ lệ lớn trong sản xuất gali và germani toàn cầu, với 94% và 83% tương ứng. Việc áp dụng các biện pháp hạn chế đã dẫn đến sự sụt giảm mạnh trong xuất khẩu gali và germani từ Trung Quốc sang Mỹ, gần như về mức không. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đóng góp 48% tổng sản lượng antimon trên toàn thế giới.
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới được triển khai nhằm đối phó với các lệnh trừng phạt từ Mỹ, nhắm vào việc hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với công nghệ quan trọng. Đặc biệt, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và quân sự là hai trọng tâm chính. Vào tháng 10 năm 2024, Mỹ đã đưa thêm 140 tổ chức Trung Quốc, bao gồm cả Huawei, vào Danh sách thực thể. Điều này yêu cầu các công ty Mỹ phải xin giấy phép trước khi tiến hành giao dịch với họ. Ngoài ra, Mỹ tiếp tục kiểm soát 24 loại thiết bị sản xuất chip cùng với ba loại phần mềm chuyên dụng cho phát triển chất bán dẫn. Những hoạt động này cho thấy một bước đi mạnh mẽ trong chiến lược công nghệ toàn cầu.
Trung Quốc đang có kế hoạch mạnh mẽ nhằm đối phó với những lệnh trừng phạt hiện tại. Quốc gia này có thể áp dụng thêm các biện pháp kiểm soát đối với những mặt hàng quan trọng như niken và coban. Theo dự báo, mỏ niken duy nhất của Mỹ sẽ cạn kiệt vào năm 2028, dẫn đến lo ngại nghiêm trọng về tình trạng thiếu hụt nguồn cung trong tương lai. Thực trạng này không chỉ ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp mà còn đặt ra thách thức lớn cho nền kinh tế.
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vừa bày tỏ sự chỉ trích đối với các biện pháp kiểm soát của Mỹ. Họ nhấn mạnh rằng những quy định này đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định trong cung ứng sản phẩm chip từ Mỹ. Đồng thời, họ cũng thể hiện sự lo ngại về độ tin cậy của các sản phẩm chip ô tô của Mỹ trong thời gian tới.
