Theo thông tin từ Science Alert, siêu kính viễn vọng James Webb đã thiết lập một kỷ lục mới khi chụp được hình ảnh của vật thể có tên là JADES-GS-z14-0, một thiên hà tồn tại khi vũ trụ chỉ mới 290 triệu tuổi.
Vũ trụ bắt đầu từ Vụ nổ lớn - một sự kiện đã xảy ra cách đây hơn 13,8 tỉ năm, khiến cho chúng ta đang quan sát một vật thể "dị thường" từ thế giới cách đây hơn 13,5 tỉ năm.
Hai nhà thiên văn học Stefano Carniani từ Đại học Scuola Normale Superiore (Ý) và Kevin Hainline từ Đại học Arizona (Mỹ) đã phát hiện ra vật thể bằng công cụ quan sát phổ cận hồng ngoại NIRSpec, được trang bị trên chiếc thiết bị siêu viễn vọng James Webb.
Trong tháng 1-2024, NIRSpec đã quan sát thiên hà JADES-GS-z14-0 này trong khoảng 10 giờ. Khi phân tích quang phổ xong, các nhà khoa học đột nhiên bất ngờ trước độ dịch chuyển đỏ lên tới 14,32.
Hiện tượng dịch chuyển màu đỏ xảy ra khi nguồn phát ra ánh sáng dần dần di chuyển xa khỏi người quan sát, làm cho ánh sáng mà chúng ta quan sát được dần chuyển hướng về phía đỏ của quang phổ. Do đó, vật thể mà chúng ta nhìn thấy sẽ có màu đỏ hơn rất nhiều so với màu sắc ban đầu của nó.
Trong lĩnh vực thiên văn học, độ dịch chuyển đỏ cho biết vật thể đó đã bị di chuyển xa khỏi vị trí mà chúng ta đang quan sát trong hình ảnh, do sự mở rộng của vũ trụ.
Kính viễn vọng có khả năng thu nhận ánh sáng phát ra từ khoảng cách rất xa, tuy nhiên ánh sáng cần một khoảng thời gian để di chuyển tới. Do đó, những gì James Webb đang quan sát từ xa hàng tỉ năm ánh sáng thực chất là hình ảnh của vật thể đó vào quá khứ hàng tỉ năm trước.
Trong trường hợp của JADES-GS-z14-0, những điều kiện trên không ngờ đã giúp con người có thể thấy được "quãng không gian" của thiên hà khi nó còn rất trẻ, tồn tại trong vũ trụ sơ khai.
Việc này cung cấp một cái nhìn trực tiếp vào quá khứ, giúp các nhà khoa học có thêm thông tin về thời kỳ đầy bí ẩn được gọi là "bình minh vũ trụ", tức là giai đoạn 1 tỉ năm đầu tiên sau Sự Nổ Lớn.
Thiên hà cổ xưa này đã làm cho mọi người ngạc nhiên với sự to lớn và sáng chói, một cách hoàn toàn khác biệt so với những dự đoán của các nhà thiên văn về các thiên hà trong "bình minh vũ trụ".
Kích thước lớn của nó cho thấy hầu hết ánh sáng phải đến từ các ngôi sao, không phải từ ánh sáng rực rỡ của không gian xung quanh một lỗ đen siêu lớn đang phát triển. Thiên hà này cũng chứa nhiều bụi và oxy đến mức không thể tin được.
Ban đầu, vũ trụ chỉ chứa các nguyên tố hydro và heli. Các nguyên tố nặng phải được tạo ra trong lòng các ngôi sao, sau đó các ngôi sao này phải phát nổ để lan truyền.
Do đó, vật thể siêu đỏ, siêu sáng này cho thấy rằng nhiều thế hệ sao nặng có thể đã tồn tại và kết thúc vào khoảng 300 triệu năm sau sự kiện Big Bang.
Điều này khẳng định ý kiến rằng buổi sáng vũ trụ là giai đoạn vũ trụ phát triển nhanh chóng, với các ngôi sao siêu lớn xuất hiện và biến mất chỉ trong vài triệu năm, thiên hà cũng đang phát triển mạnh mẽ và đang hấp thụ lẫn nhau để trở nên to lớn.
Những điều chúng ta quan sát được hôm nay là một vũ trụ có thể đang lão hóa, phát triển chậm lại và ổn định hơn.
