Dựa trên việc sử dụng dữ liệu quan sát từ các vệ tinh, bao gồm cả các sứ mệnh của Phòng thí nghiệm Vật lý thiên văn tia gamma quốc tế của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), nhóm nhà khoa học đã chứng minh rằng GRA 221009A đã gây ra hiệu ứng mạnh làm nhiễu loạn tầng điện ly của Trái Đất.
Tầng điện ly là một khu vực trong bầu khí quyển Trái Đất bị ion hoá, bắt đầu từ độ cao khoảng 50 km. Nó thuộc về tầng trung lưu và tầng nhiệt. Điện trường ở tầng điện ly có thể bị ảnh hưởng bởi các cú tấn công năng lượng cao từ vũ trụ.
Theo Sci-News, cú bùng nổ tia gamma từ GRA 221009A được cho là một ví dụ tiêu biểu.
Theo TS Peitro Ubertini từ Viện Vật lý thiên văn quốc gia Mỹ, họ đã đo lường các tia gamma từ năm 1960 và cho đến nay, đây là loại tia mạnh nhất mà họ đã tìm thấy. TS Mirko Piersanti từ Đại học L'Aquila (Ý) cũng chia sẻ quan điểm này.
Sức mạnh của nó đến mức "đối thủ" hàng thứ hai yếu hơn nó tới 10 lần. Theo thống kê, mỗi khoảng 10.000 năm, Trái Đất sẽ bị tấn công bởi tia gamma như vậy một lần.
Siêu tân tinh có tên mã "Quái vật" GRA 221009A đã được xác định là một ngôi sao phát nổ trong giai đoạn cuối đời. Trước đây đã có các nghiên cứu chỉ ra rằng nếu việc phát nổ xảy ra quá gần, các siêu tân tinh này có thể gây tác động nghiêm trọng lên mọi hình thức sống trên trái đất.
May mắn là GRA 221009A nằm cách chúng ta khoảng 2 tỷ năm ánh sáng, vì vậy thiệt hại chỉ giới hạn ở một số lỗi nhỏ ở tầng điện ly mà nhiều đài thiên văn đã ghi nhận được.
Trong khoảng thời gian 800 giây, tia gamma từ sự kiện GRA 221009A đã ảnh hưởng vào ngày 9-10-2022, máy dò sét của Ấn Độ đã được kích hoạt. Các thiết bị tại Đức cũng ghi nhận được tín hiệu cho thấy tầng điện ly của Trái Đất bị phá vỡ trong vài giờ.
Thông tin đột ngột này cung cấp cho các nhà khoa học một cơ sở để hiểu về cách các tia vũ trụ có thể tác động lên một hành tinh, đồng thời củng cố ý tưởng rằng nếu một siêu tân tinh xuất hiện trực tiếp trong thiên hà của chúng ta, điều đó sẽ là một tin tức rất xấu.
TS Piersanti nói rằng trong tình huống tồi tệ nhất, vụ nổ sẽ không chỉ gây hậu quả cho tầng điện ly mà còn có thể phá huỷ tầng ozone, cho phép ánh sáng cực tím nguy hiểm từ Mặt Trời tiếp xúc trực tiếp với Trái Đất.
Nghiên cứu mới được công bố trong tạp chí khoa học Nature Communications.
