Thông tin từ PGS.TS Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Trung tâm Vũ trụ Việt Nam (VNSC) thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, đã được chia sẻ trên VnExpress ngày 5/3. Theo đó, ông nhấn mạnh về những bước tiến trong lĩnh vực vũ trụ của Việt Nam, đồng thời khẳng định sự quyết tâm và tiềm năng phát triển của các dự án liên quan. Những nỗ lực này không chỉ thúc đẩy công nghệ mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế đất nước. Việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ đang mở ra nhiều cơ hội mới cho Việt Nam, chứng tỏ cam kết của đất nước trong việc nâng cao vị thế trên trường quốc tế.
Kế hoạch phóng LOTUSat-1 đã phải điều chỉnh lại thời gian dự kiến ban đầu vào tháng 2/2025. Nguyên nhân chính dẫn đến sự thay đổi này là sự không thành công của chuyến bay thử nghiệm tên lửa đẩy Epsilon-S, diễn ra vào ngày 26/11/2024. Hiện tại, vẫn chưa có lịch cụ thể cho lần phóng mới.
Theo thông tin từ PGS Tuấn, Nhật Bản đang xem xét hai phương án: tiếp tục sử dụng tên lửa Epsilon-S sau khi đã khắc phục sự cố hoặc chuyển sang loại tên lửa khác. Hiện tại, Viện Nghiên cứu Vũ trụ Việt Nam (VNSC) đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác Nhật Bản để xác định thời điểm phóng mới. Mục tiêu là đảm bảo vận hành ổn định cho vệ tinh ngay sau khi phóng.
Trong buổi tọa đàm diễn ra vào ngày 1/3 với sự tham gia của các tập đoàn và doanh nghiệp lớn đến từ Nhật Bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kêu gọi chính phủ và doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai nhanh chóng các dự án hợp tác quan trọng. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của lĩnh vực công nghệ cao, với một số dự án mang tính biểu tượng trong mối quan hệ giữa hai nước. Một trong những dự án nổi bật được đề cập là kế hoạch phóng vệ tinh vào quỹ đạo vào năm 2025.
Một đội ngũ kỹ sư và chuyên gia hàng đầu của Việt Nam đã được cử đến Nhật Bản để theo dõi toàn bộ quy trình thiết kế, lắp ráp và thử nghiệm vệ tinh trong môi trường giả lập. Họ sẽ tham gia từ giai đoạn phóng cho đến hoạt động trong không gian. PGS Tuấn nhấn mạnh rằng đây là những khâu quan trọng, giúp đội ngũ tiếp nhận và từng bước làm chủ công nghệ. Đây không chỉ là cơ hội quý giá để Trung tâm Vệ tinh Quốc gia học hỏi kinh nghiệm thực tiễn trong sản xuất công nghiệp quy mô lớn mà còn giúp nâng cao kiến thức chuyên môn một cách đáng kể.
Việc chế tạo LOTUSat-1 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ vũ trụ đến năm 2030. Sự kiện này không chỉ nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ mà còn tiến gần hơn đến việc tự chủ trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Đây là một dấu mốc đầy hứa hẹn cho tương lai của ngành này.
Tại Việt Nam, hệ thống mặt đất hiện đại đã được triển khai tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Hệ thống này bao gồm anten kích thước 9,3 mét nhằm thu nhận tín hiệu, cũng như các trung tâm điều khiển và xử lý dữ liệu vệ tinh. VNSC đã chuyển giao công nghệ từ Nhật Bản để vận hành hiệu quả hệ thống. Vệ tinh sẽ đảm nhận nhiều nhiệm vụ khác nhau, với trọng tâm phục vụ các bộ, ngành và cơ quan Chính phủ. Thông tin từ vệ tinh sẽ được xử lý nhanh chóng, mang lại dữ liệu chính xác, hỗ trợ kịp thời cho cơ quan chức năng và người dân trong các tình huống khẩn cấp, đồng thời góp phần vào việc phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc gia.
Vệ tinh LOTUSat-1, sản phẩm công nghệ tiên tiến từ Nhật Bản, đã chính thức ra mắt. Với thiết kế hiện đại và tính năng vượt trội, thiết bị này hứa hẹn sẽ đóng góp vào sự phát triển của lĩnh vực viễn thám tại Việt Nam. Hình ảnh vệ tinh được cung cấp bởi Trung tâm Vệ tinh Quốc gia, thể hiện sự tiến bộ của ngành công nghiệp không gian trong nước.
Vệ tinh LOTUSat-1 là một phần quan trọng của dự án "Phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu bằng vệ tinh quan sát Trái Đất". Dự án này đã chính thức được khởi công tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội từ tháng 9 năm 2012. Đặc biệt, dự án được triển khai với sự hỗ trợ về vốn từ ODA Nhật Bản, cùng với nguồn đầu tư đối ứng từ phía Việt Nam.
Vệ tinh LOTUSat-1, với trọng lượng 600 kg, là sản phẩm công nghệ radar hiện đại nhất hiện nay. Nó có khả năng phát hiện các vật thể chỉ từ 1 m trên mặt đất. Đặc biệt, LOTUSat-1 có thể hoạt động hiệu quả cả ban ngày lẫn ban đêm. Vệ tinh này sẽ chụp ảnh và cung cấp thông tin chính xác, hỗ trợ công tác ứng phó thảm họa thiên nhiên, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và theo dõi tình trạng môi trường. Sự ra đời của LOTUSat-1 hứa hẹn đem lại nhiều lợi ích cho công tác bảo vệ và phát triển bền vững.
Vào tháng 11/2023, một cột mốc quan trọng trong hợp tác quốc tế đã diễn ra khi GS.VS Châu Văn Minh, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, và GS Yamakawa Hiroshi, Chủ tịch Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản, đã ký kết thỏa thuận nghiên cứu khả thi. Thỏa thuận này đánh dấu bước tiến mới mẻ trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, mở ra cơ hội cho các dự án hợp tác khoa học giữa hai quốc gia. Sự kiện này không chỉ khẳng định tiềm năng của nghiên cứu công nghệ vũ trụ tại Việt Nam mà còn hứa hẹn thúc đẩy sự phát triển của ngành này trong tương lai.
Theo thỏa thuận hợp tác, hai bên sẽ cùng nhau trao đổi và chia sẻ những kinh nghiệm quý giá trong việc vận hành và khai thác vệ tinh LOTUSat-1 trên quỹ đạo. Đồng thời, họ cũng sẽ hỗ trợ lẫn nhau trong việc điều hành Trung tâm Vũ trụ Việt Nam cũng như tìm kiếm các giải pháp hiệu quả để chia sẻ dữ liệu từ ảnh vệ tinh. Việc hợp tác này hứa hẹn sẽ mang lại những bước tiến vượt bậc cho ngành công nghiệp vũ trụ của Việt Nam.
Việt Nam và Nhật Bản đã thiết lập mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ từ năm 2006. Nhờ vào sự hỗ trợ từ JAXA, các kỹ sư thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) đã nghiên cứu và chế tạo thành công ba vệ tinh siêu nhỏ mang tên PicoDragon, NanoDragon và MicroDragon. Những vệ tinh này đã được phóng thành công vào quỹ đạo với sự giúp đỡ của JAXA, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghệ vũ trụ của Việt Nam.
