Tại Diễn đàn Quốc gia ngành game Việt Nam, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) chia sẻ rằng ngành công nghiệp game Việt Nam đã có những bước tiến lớn trong 10 năm qua. Điều này được thể hiện thông qua việc doanh thu của ngành Game Việt Nam đã vượt qua con số 500 triệu USD và đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á. Nhìn từ góc độ thực tế, Việt Nam hoàn toàn có đủ cơ sở và tiềm năng để phát triển hơn nữa khi số lượng người chơi trẻ ngày càng tăng, việc tiếp cận với smartphone và máy tính giờ đây đã trở nên dễ dàng hơn.
Một thị trường đầy tiềm năng
Trong năm 2023, ngành game Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng chú ý. Thần Trùng của DUT Studio đã khởi đầu thành công khi đứng đầu xu hướng trên Steam ngay từ ngày ra mắt, vượt qua cả Dota 2 và GTA V. Chỉ trong vài ngày, tựa game kinh dị này đã trở thành trò chơi phổ biến nhất, với ước tính có khoảng 1.500 người chơi cùng lúc vào giờ cao điểm, và nhận được 97% phản hồi tích cực. Sự thành công của Thần Trùng đã tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ của các studio game Việt Nam.
Esports tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với những thành tựu đáng chú ý. Trong thập kỷ qua, các đội tuyển esports Việt Nam đã vươn lên cạnh tranh với các đội tuyển hàng đầu trên thế giới. Tại SEA GAMES 31, đoàn esports Việt Nam đã xuất sắc giành được bốn huy chương vàng và ba huy chương bạc.
Theo Sách trắng Thể thao điện tử Việt Nam 2021, với hơn 18 triệu người tham gia, ngành thể thao điện tử Việt Nam đang có tiềm năng phát triển. Việc thể thao điện tử được tổ chức tại SEA GAMES cũng là bước tiến lớn của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy ngành này. Ngày nay, game thủ chuyên nghiệp và các ngành nghề liên quan đến game và thể thao điện tử đang trở nên phổ biến hơn ở Việt Nam.
Sự phát triển của các phòng máy cybercafe cũng đóng góp vào việc thúc đẩy sự phát triển của thể thao điện tử khi game thủ có thể trải nghiệm các tựa game esports một cách chuyên nghiệp và nhất quán. Một ví dụ điển hình là hệ thống Vikings Esports với 11 phòng máy chuyên nghiệp mở rộng từ TP.HCM đến Hà Nội. Đây là một trong những hệ thống đầu tư kỹ lưỡng, tiên phong trong việc tối ưu hóa cấu hình và thiết bị để mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người chơi. Đây cũng là phòng máy cybercafe đầu tiên tại Việt Nam được trang bị 100% CPU Intel chính hãng.
Các cuộc thi thể thao điện tử tại Việt Nam từ cấp độ chuyên nghiệp, bán chuyên cho đến đại học đang trở nên phổ biến hơn. Ví dụ, giải đấu National Student Open Cup có sự tham gia của hơn 100 trường đại học, cao đẳng trên toàn quốc. Ngoài ra, các công ty như Intel đều hợp tác với đối tác trong nước để thúc đẩy thể thao điện tử thông qua việc tổ chức các sân chơi và giải đấu ở nhiều cấp độ, như Đấu Trường Máy Tính, Intel Tech Camp, và các sự kiện khác.
Tầm quan trọng của các biện pháp hỗ trợ đối với sự phát triển của ngành này.
Lĩnh vực game và thể thao điện tử có những tiềm năng đáng chú ý, và ngày càng nhiều studio và nhân tài xuất sắc trong ngành này. Trong quá khứ, việc chính phủ hỗ trợ đã được chứng minh là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp game ở nhiều thị trường.
Các studio này thường xuất phát từ các dự án khởi nghiệp ở quy mô nhỏ và ngân sách thấp nhằm phát triển những trò chơi đam mê mà họ luôn ấp ủ. Để khuyến khích sự phát triển của ngành công nghiệp trò chơi, cần tạo ra một môi trường pháp lý và thuế thuận lợi cho các studio khởi nghiệp này có thể phát triển mạnh mẽ mà không phải gánh nặng về tài chính trong giai đoạn ban đầu.
Mỗi quốc gia có cách áp dụng thuế riêng, nhưng mục tiêu quan trọng là tạo động lực và điều kiện tối đa để các nhà phát triển có thể mang những sản phẩm tốt nhất đến người dùng. Ở Mỹ, các nhà phát triển game có thể được hưởng khoản hỗ trợ thuế R&D (nghiên cứu và phát triển) để tạo và cải thiện sản phẩm. Hoặc ở Anh, chính phủ hỗ trợ các nhà phát triển game bằng cách hoàn trả thuế cho số tiền họ chi vào việc thiết kế, sản xuất và thử nghiệm trò chơi mới.
Ngay cả luật Nghĩa vụ quân sự nghiêm ngặt nhất của Hàn Quốc cũng sẵn lòng miễn cho những game thủ có thành tích thi đấu quốc tế cao. Trong lĩnh vực thể thao điện tử, các giải đấu tại Việt Nam ngày càng tăng nhưng thiếu một tầm nhìn chung. Các giải đấu lớn chủ yếu được tổ chức bởi các đơn vị phát hành game để quảng bá sản phẩm. Để phát triển ngành thể thao điện tử, cần có một hệ sinh thái hoàn chỉnh, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người chơi, các nhà sản xuất và nhà hoạch định chính sách.
Vào đầu những năm 2000, Hàn Quốc đã áp dụng nhiều chính sách ủng hộ ngành game, tạo ra một hệ sinh thái hoàn chỉnh, thành lập tổ chức KeSPA (Hiệp hội thể thao điện tử Hàn Quốc) để tổ chức các giải đấu game quy mô lớn. Nhờ vào sự hỗ trợ này, Hàn Quốc đã trở thành một cường quốc trong lĩnh vực thể thao điện tử và thu được nhiều lợi ích kinh tế đáng kể. Một trong những game thủ nổi tiếng nhất tại Hàn Quốc là Lee 'Faker' Sang-hyeok, có thu nhập lên đến 2,5 triệu USD.
Tại Việt Nam, VIRESA đã trở thành tổ chức hàng đầu thúc đẩy sự phát triển của môn thể thao điện tử. Đơn vị này đã hợp tác và hỗ trợ cùng các nhà phát hành game lớn như VNGGames để tổ chức các giải đấu quy mô, trong đó có giải Giao hữu Liên Minh Huyền Thoại giữa đội tuyển Hàn Quốc và Việt Nam vào tháng 9/2023.
VIRESA cũng hợp tác với các trường đại học để lan rộng thể thao điện tử thông qua mô hình câu lạc bộ. Tuy nhiên, việc đại chúng hóa thể thao điện tử đòi hỏi sự nỗ lực và hỗ trợ lớn hơn từ phía chính phủ để xây dựng chiến lược quản lý và phát triển phù hợp vì đây là một hành trình dài, đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bên.
Chắp cánh cho sự bùng nổ của ngành game Việt
Không ngẫu nhiên mà Hàn Quốc đã trở thành một cường quốc trong lĩnh vực game. Họ nhận ra rằng ngành này có tiềm năng lớn để phát triển và chỉ cần có điều kiện và cơ hội. Mở ra các chính sách và phúc lợi mới là cách tốt nhất để giải quyết khó khăn và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của thị trường này.
Trong lĩnh vực phát triển game, Chính phủ có thể xem xét áp dụng các chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích các studio game nghiên cứu và phát triển những sản phẩm có giá trị cao, mang lại nhiều lợi ích đa chiều. Game cũng được coi là một công cụ hiệu quả để quảng bá văn hóa của một quốc gia ra thế giới. Vì vậy, các nhà quản lý có thể xem xét các yếu tố này để đưa ra các chính sách hỗ trợ nhằm khuyến khích những kỹ sư tài năng của đất nước tạo ra những sản phẩm game chất lượng.
Trong khi đó, thể thao điện tử đòi hỏi sự thay đổi lớn về chính sách và môi trường pháp lý. Mỗi quốc gia sẽ có quan điểm riêng về trò chơi điện tử, nhưng những lợi ích lớn về mặt kinh tế mà lĩnh vực này mang lại là không thể phủ nhận. Chính vì vậy, để phát triển thể thao điện tử toàn diện, cơ quan quản lý cần phải tạo điều kiện, môi trường thích hợp để VIRESA, các trường đại học, các công ty phát hành game, và các thương hiệu có thể tự tin hơn trong việc đào tạo, tạo sân chơi một cách chuyên nghiệp và bền vững.
Để phát triển tài năng, Việt Nam cần tăng cường các chính sách hỗ trợ cho game thủ từ khi còn ở giai đoạn phát triển. Việc đầu tư vào các lớp học về thể thao điện tử cần được thực hiện một cách chuyên nghiệp, có kế hoạch và được công nhận hợp pháp, không chỉ là các hoạt động tổ chức lẻ tẻ và không chuyên nghiệp.
Trong việc cạnh tranh danh hiệu, Việt Nam cần tăng cường các phúc lợi cho các tuyển thủ khi tham gia học tập và thi đấu, đồng thời thiết lập các chính sách phù hợp giúp các nhà tài trợ thoải mái hơn khi phát triển các dịch vụ trong nước. Chỉ khi có điều này, các đội tuyển thể thao điện tử tại Việt Nam mới có đủ tiềm năng và điều kiện để tập trung vào việc rèn luyện tốt nhất. Đây cũng chính là phương pháp mà các quốc gia phát triển như Hàn Quốc, Anh, Mỹ hay Trung Quốc đang áp dụng.
Theo Phùng Việt Thắng, Giám đốc Nhóm Kinh doanh, Marketing và Truyền thông của Tập đoàn Intel tại thị trường Việt Nam.