Năm 2023, đã có hơn 15.900 phản ánh về các trường hợp lừa đảo do người dùng Internet Việt Nam gửi đến thông qua các hệ thống cảnh báo. Trong số đó, hơn 91% liên quan đến giả mạo và lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng - tài chính. Dịp cuối năm cũng là thời điểm lừa đảo trực tuyến "phát triển mạnh", do đó người dân cần cảnh giác trước những hình thức lừa đảo trên không gian mạng.
Bằng cách sử dụng phần mềm độc hại, tin tặc có thể lấy trộm thông tin và mã hóa dữ liệu của người dùng để lấy cắp tài sản.
Ngày 9/12, Cơ quan An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) - Công an Thành phố Hồ Chí Minh, thông báo rằng trong thời gian gần đây đã xảy ra tình trạng tội phạm sử dụng các loại mã độc để đánh cắp thông tin và mã hóa dữ liệu của người dùng nhằm chiếm đoạt tài sản. Đặc biệt, sự gia tăng mạnh mẽ của việc giả mạo các ứng dụng trực tuyến dự kiến diễn ra vào cuối năm 2023.
Theo PA05, các đối tượng sử dụng ngụy trang hợp lý để lừa đảo nạn nhân cài đặt ứng dụng độc hại, như: giả danh Công an khu vực yêu cầu đăng ký định danh mức 2 VneID; cập nhật thông tin bảo hiểm xã hội (BHXH) trên ứng dụng VssID để được hưởng quyền lợi bảo hiểm lao động ở mức cao; giả mạo nhân viên ngân hàng yêu cầu tạo tài khoản ngân hàng mới, mở thẻ tín dụng để được hưởng hạn mức ưu đãi…
Cảnh báo về vi rút độc hại lấy cắp thông tin, mã hóa dữ liệu của người dùng để lừa đảo và chiếm đoạt tài sản.
Đặc biệt, các cá nhân đã tận dụng lỗ hổng trên một số trang web có đuôi .gov.vn hoặc .com.vn để thực hiện việc thêm liên kết ngược (backlink) tải xuống ứng dụng (app), khiến cho người dùng nhầm tưởng rằng đây là ứng dụng của các trang web chính thức của các cơ quan Nhà nước. Do đó, nhiều người dân đã cảm thấy yên tâm và thiếu thận trọng khi tải và cài đặt ứng dụng này trên điện thoại thông minh hoặc máy tính cá nhân và công ty.
Khi đó, khi thiết bị bị nhiễm mã độc, các đối tượng sẽ theo dõi hoạt động của thiết bị. Khi nạn nhân mở ứng dụng trong danh sách mục tiêu, ứng dụng sẽ hiển thị một giao diện đăng nhập giả mạo được chèn vào giao diện thật để lừa người dùng tương tác và đăng nhập. Khi người dùng nhập thông tin đăng nhập vào ứng dụng Internet Banking, mã độc sẽ gửi thông tin này cho đối tượng.
Trên các điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android, mã độc có thể xâm nhập vào hệ thống mà không cần sự cho phép của người dùng để truy cập danh bạ, camera, micro và các chức năng khác.
Trong thời gian gần đây, tại thành phố Hồ Chí Minh đã xảy ra nhiều trường hợp nạn nhân bị lừa dụng cài đặt ứng dụng chứa mã độc và bị lấy trộm số tiền lớn từ tài khoản một cách lặng lẽ. Sau khi kiểm soát được điện thoại của nạn nhân, kẻ gian còn cố gắng khai thác thông tin trong danh bạ, thư viện ảnh, video clip cá nhân... để tìm cách kiểm soát, đe dọa hoặc tiếp tục lừa dối những nạn nhân khác trong danh sách liên lạc.
PA05 khuyến nghị người dân không nên cài đặt các ứng dụng từ các trang web, cổng thông tin bên ngoài, mà chỉ nên cài đặt từ kho ứng dụng trên cửa hàng Play, Apple Store; bật tính năng Google Play Protect, điều này sẽ giúp quét và phát hiện các ứng dụng độc hại hiện có hoặc các ứng dụng mới đang cố gắng cài đặt.
Ngoài ra, cần thường xuyên nâng cấp hệ điều hành điện thoại và sử dụng phần mềm diệt virus có bản quyền; nên đặt hạn mức số tiền chuyển khoản trực tuyến để giảm thiểu thiệt hại khi bị cài mã độc; cần phản ứng nhanh chóng bằng cách phong tỏa tài khoản cá nhân, công ty nếu có nghi vấn và báo cho cơ quan công an.
Nhiều người đã rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo bán xe sang với giá cực kỳ hấp dẫn.
Gần đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện một hình thức lừa đảo mới, nhắm vào những người tiêu dùng muốn mua xe giá rẻ. Cụ thể, các kẻ gian đã tạo ra các trang Facebook giả mạo các cơ quan nhà nước như "Cục Hải quan thanh lý xe" hoặc "Xe thanh lý đợt 1/2023 Hải quan chính ngạch"...; liên tục đăng quảng cáo và chia sẻ hình ảnh, video về những sản phẩm xe chất lượng với giá chỉ bằng 1/3 hoặc 2/3 so với giá thị trường, nhằm tiếp cận nhiều người dùng có nhu cầu mua xe hoặc quan tâm đến thị trường xe.
Có nhiều kẻ lừa đảo đã sử dụng chiêu trò "mua ô tô sang giá rẻ" trên internet với giá chỉ bằng một phần nhỏ so với giá ban đầu.
Sau đó, người gửi tin nhắn trực tiếp với các tài khoản tương tác thông qua Messenger, Zalo hoặc Telegram. Để tăng tính đáng tin cậy, họ còn làm giả các giấy tờ của các cơ quan nhà nước liên quan đến việc thanh lý xe hoặc các giấy tờ chứng minh nguồn gốc xe.
Trong quá trình trao đổi, các đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng cung cấp ảnh căn cước công dân để làm giấy tờ xe (cavet, đăng kiểm, bảo hiểm, biển số); yêu cầu chuyển khoản tiền đặt cọc 20% giá trị xe và nhiều khoản phí khác để giữ xe; yêu cầu địa chỉ nhà để giao xe tận nơi, thời gian thường mất từ 3 - 6 ngày tùy theo khoảng cách. Số tiền mà nạn nhân bị yêu cầu "đặt cọc" dao động từ 5 triệu đồng đến 100 triệu đồng nhằm "giữ xe".
Tuy nhiên, sau khi nạn nhân đã gửi tiền cọc, các kẻ gian sẽ ngay lập tức cắt đứt mọi hình thức liên lạc với nạn nhân. Trong một số trường hợp khác, chúng sẽ tìm mọi cách để thuyết phục nạn nhân gửi thêm tiền và sau đó lừa đảo chiếm đoạt toàn bộ số tiền đó.
Theo thông tin từ Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Công an TP. Đà Nẵng, trong thời gian gần đây, trên mạng internet đã xuất hiện nhiều bài viết quảng cáo mua bán xe máy, ô tô với giá rẻ, có nội dung như “Thanh lý xe Hải quan Đà Nẵng”, “Xe thanh lý đợt 4/2023 Hải quan chính ngạch Đà Nẵng”. Sau khi tiến hành xác minh, cơ quan công an đã xác định rằng đây là một hình thức lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền cọc.
Để tránh rơi vào bẫy lừa đảo, Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dân nên chọn lựa những địa điểm đáng tin cậy và đáng tin cậy khi muốn mua xe. Người tiêu dùng cần tỉnh táo để xem xét kỹ lưỡng, vì không có cơ quan nhà nước hoặc cá nhân nào được phép thanh lý xe nhập lậu, trốn thuế, giá rẻ như thông tin trên các trang mạng xã hội.
Lễ hội áo dài Xuân Giáp Thìn 2024 đã bị giả mạo bởi một tổ chức giả danh VTV và tiến hành lừa đảo trong việc tuyển sinh.
Cơ quan An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP Hồ Chí Minh thông báo đang điều tra và làm rõ thông tin được người dân phản ánh về hành vi lừa đảo giả mạo tuyển thí sinh dự thi áo dài nhằm chiếm đoạt tài sản, và đã kịp thời ngăn chặn nạn nhân chuyển tiền cho đối tượng.
Bằng cách tạo ra các trang mạng xã hội, những người liên quan đã quảng bá về lễ hội áo dài Xuân Giáp Thìn 2024 và đăng thông tin tuyển thí sinh tham gia cuộc thi áo dài với những giải thưởng hấp dẫn và nhiều quyền lợi đi kèm.
Các cá nhân hoặc tổ chức đã tạo ra các trang mạng xã hội và website giả mạo của Đài Truyền hình Việt Nam nhằm mục đích tuyển thí sinh dự thi áo dài để thực hiện hành vi lừa đảo.
Khi nạn nhân tin tưởng, các kẻ gian sẽ dẫn dụ truy cập đến trang web giả mạo của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), phân công đối tượng tiếp cận, thu thập thông tin cá nhân và yêu cầu nạn nhân chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng chỉ định để thực hiện các thử thách trực tuyến (dưới danh nghĩa là thể lệ chương trình, quảng cáo giúp nhà tài trợ) hoặc với nhiều lý do khác để "lừa đảo" tiền của nạn nhân.
Trước chiêu trò này, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến nghị: Công dân cần tăng cường cảnh giác và tuyệt đối không tham gia vào các cuộc thi, sự kiện quảng bá trên mạng xã hội khi chưa xác minh, kiểm tra thông tin trong thực tế. Không chuyển tiền theo yêu cầu của các kẻ lừa đảo. Về cơ bản, chiêu trò trên không còn quá xa lạ, các đối tượng chỉ thay đổi thông tin và lợi dụng dịp Tết, Xuân Giáp Thìn 2024 để lừa dối nạn nhân, đặc biệt là các phụ nữ, vì vậy cần cẩn trọng.
Lừa đảo thông qua việc sử dụng dịch vụ hẹn hò trực tuyến và mua bán dịch vụ dâm đã trở thành một vấn đề phổ biến.
Theo thông tin từ Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an thành phố Đà Nẵng (Phòng An ninh mạng), trong thời gian gần đây, trên không gian mạng đã xuất hiện nhiều tài khoản mạng xã hội Facebook giả mạo các nhà hàng, khách sạn, bar, vũ trường nổi tiếng ở Đà Nẵng để quảng cáo dịch vụ hẹn hò trực tuyến, mua bán dâm...
Phòng An ninh mạng đã xác định rằng đây là một hình thức lừa đảo mới, trong đó kẻ gian tiếp cận nạn nhân là nam giới và đóng vai trò như một người làm nhiệm vụ.
Cụ thể, những cá nhân hoặc tổ chức đã tạo tài khoản trên Facebook và sử dụng tên, hình ảnh, logo của các nhà hàng, khách sạn, bar, vũ trường thực tế đặt tại thành phố Đà Nẵng để xây dựng lòng tin đối với người dùng, sau đó tiến hành quảng cáo trên Facebook với nội dung khiêu dâm hấp dẫn như "Hệ thống gái gọi trên toàn quốc", "Dịch vụ gái gọi", "Tìm kiếm tình một đêm",...
Cảnh báo về hình thức lừa đảo qua dịch vụ hẹn hò trực tuyến.
Sau khi đăng ký thành công, người này tiếp tục hướng dẫn người bị lừa nạp thêm 1 triệu đồng để tham gia "gói nhiệm vụ tình một đêm". Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, người này ngay lập tức chuyển khoản cho người bị lừa 1,2 triệu đồng và thêm người bị lừa vào một nhóm kín trên Telegram có nhiều tài khoản khác đăng các hình ảnh gợi cảm để khoe rằng họ đã "sở hữu" được những cô gái xinh đẹp.
Thực tế, các tài khoản trong nhóm này đều là tài khoản giả mạo của các cá nhân, nhằm xây dựng sự tin tưởng để nạn nhân tiếp tục nạp tiền với hi vọng "sở hữu" các cô gái xinh đẹp. Tuy nhiên, khi số tiền nạp ngày càng tăng, đối tượng liên tục tìm cách lấy cớ rằng nạn nhân thao tác sai và yêu cầu nạp thêm tiền để có thể rút toàn bộ số tiền đã nạp. Khi nạn nhân không còn khả năng nạp tiền, đối tượng nhanh chóng chặn nạn nhân và chiếm đoạt số tiền đã nạn nhân đã nạp vào.
Những người bị ảnh hưởng bởi chiêu trò này thường cảm thấy xấu hổ, lo lắng về việc mất mặt nên không dám báo cáo cho cơ quan Công an.
Đặc biệt, việc các cá nhân hoặc tổ chức sử dụng tên, hình ảnh, logo thương hiệu của các nhà hàng, khách sạn, bar vũ trường có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của các doanh nghiệp này và cả môi trường du lịch, dịch vụ của thành phố Đà Nẵng nói chung.
Vào đầu tháng 11/2023, Phòng An ninh mạng đã nhận được thông tin báo cáo từ ông V.N, một người trú tại Hà Nội, về việc bị lừa đảo bằng cách sử dụng thủ đoạn trên, với tổng số tiền bị mất là hơn 1 tỷ đồng.
Để đối phó với tình hình trên, để tự bảo vệ khỏi loại tội phạm này, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố Đà Nẵng khuyến nghị người dân nên tăng cường cảnh giác khi tham gia vào các ứng dụng hẹn hò trực tuyến, tránh bị kẻ xấu lợi dụng, lừa đảo. Đồng thời, cần thông báo với người thân, bạn bè về những chiêu trò của loại tội phạm này. Khi gặp các trường hợp tương tự, người dân phải báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.
