Cách đây 171 năm, Charles Baudelaire, người được coi là "người sáng tạo của chủ nghĩa hiện đại", đã phê phán nghệ thuật nhiếp ảnh là "nơi trú ẩn của những họa sĩ tương lai không đủ tài năng hoặc quá lười biếng để hoàn thành việc học của mình".
Trong suốt hơn một thế kỷ trôi qua, công nghệ nhiếp ảnh đã không ngừng tiến bộ và cuối cùng đã trở thành một loại hình nghệ thuật đa dạng được áp dụng trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ cách bố trí, ánh sáng và bóng tối, đến sự sâu sắc của khung hình và màu sắc, nhiếp ảnh đã đóng góp cơ bản cho ngành điện ảnh và cũng được sử dụng rộng rãi trong các phương tiện truyền thông tin tức. Nó đã ảnh hưởng đáng kể đến sự nhận thức của chúng ta về thế giới.
Và hiện nay, công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AIGC), một công nghệ tiên tiến, đã xuất hiện xung quanh chúng ta. Ngoài việc tận hưởng những công cụ giúp công việc diễn ra hiệu quả hơn, nó cũng đặt ra những thách thức cho cuộc sống của chúng ta. Những tác phẩm nghệ thuật được tạo ra bởi AI đã giành được các giải thưởng quan trọng trong các cuộc thi nghệ thuật của con người, gây ra cuộc tranh luận sôi nổi về khả năng của máy móc trong việc tạo ra tác phẩm nghệ thuật thực sự.
Giải thưởng đầu tiên về Nhiếp ảnh Trí tuệ Nhân tạo đã được thông báo.
Bức ảnh sống động như thật có tên gọi là "Twin Sisters In Love" đã giành được giải thưởng Nhiếp ảnh Trí tuệ Nhân tạo tại Ballarat International Foto Biennale (BIFB), một lễ hội nhiếp ảnh của Úc diễn ra cho đến ngày 22 tháng 10 năm 2023. Nhiếp ảnh gia người Thụy Điển Annika Nordenskiöld đã nhập văn bản mô tả ảnh tưởng tượng vào công cụ trí tuệ nhân tạo Midjourney và nó có khả năng tạo ra những hình ảnh siêu thực từ cơ sở dữ liệu khổng lồ của nó. Trong cuộc thi này, Nordenskiöld đã đóng vai trò như một người viết kịch bản và đạo diễn ở hậu trường, chỉ đạo trí tuệ nhân tạo và kiểm tra kết quả đầu ra của nó.
Hình ảnh này đã được tạo ra bằng cách cung cấp mô tả cho trí tuệ nhân tạo và đã giành được giải thưởng Nhiếp ảnh Trí tuệ Nhân tạo đầu tiên trị giá 2.000 USD. Ban tổ chức đã đặt tên cho giải thưởng này một cách sáng tạo là "Prompted Peculiar".
Tại cuộc thi này, sự tham gia của trí tuệ nhân tạo dường như không gặp quá nhiều chỉ trích từ cộng đồng quốc tế, bởi vì ban tổ chức đã rõ ràng khẳng định rằng tất cả các tác phẩm dự thi đều được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo. Hơn 100 tác phẩm dự thi đã được gửi đến từ khắp nơi trên thế giới và cuối cùng, ban giám khảo đã chọn ra 20 tác phẩm xuất sắc để tiếp tục vào vòng chung kết. Trong số đó, tác phẩm "A Friend in Need" của nghệ sĩ Morganna Magee đã thu hút sự quan tâm rộng rãi.
"Một Người Bạn Khi Cần" - Bức hình miêu tả một con kangaroo có đôi tay giống người đang đứng thẳng và ôm lấy một sinh vật trông giống người ngoài hành tinh trên một cánh đồng đầy bùn lầy - đã được chọn vào vòng chung kết của Giải thưởng Nhiếp ảnh Trí tuệ Nhân tạo năm 2023 tại Triển lãm Ảnh quốc tế Ballarat. Đây là cuộc thi đầu tiên trên thế giới dành cho nghệ thuật được thúc đẩy bởi Trí tuệ Nhân tạo.
Dù chủ đề và phong cách của hai tác phẩm này hoàn toàn khác nhau, nhưng nếu biết rằng chúng đều được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo, ta sẽ tìm thấy một số điểm tương đồng. Ban đầu, hai bức tranh này rất chân thực, có thể khiến bạn lầm tưởng rằng chúng đang diễn ra trong thế giới thực. Nhưng khi nhìn kỹ, ta thấy cả hai chị em ôm bạch tuộc và chú kangaroo ôm một sinh vật không xác định đều là thực tế.
Ngoài yếu tố cá nhân của cuộc thi, một lý do quan trọng nhất mà các giải thưởng về sáng tạo Trí tuệ nhân tạo không bị chỉ trích trong cuộc thi này là do ban tổ chức đã định rõ ranh giới của các bài dự thi, đảm bảo không có "con người" và "Trí tuệ nhân tạo" cạnh tranh trong cùng một lĩnh vực, hoàn cảnh, và hoàn toàn tránh được sự mờ nhạt giữa các nghệ sĩ.
Vào ngày 13 tháng 4 năm 2022, nghệ sĩ nhiếp ảnh người Đức Boris Eldagsen đã từ chối nhận Giải thưởng Nhiếp ảnh Thế giới của Sony với một lý do đơn giản: Tác phẩm "Pseudomnesia: The Electrician" của ông, giống như các nghệ sĩ khác, cũng được tạo ra bằng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI). Eldagsen đã tạo ra tác phẩm này không vì danh hiệu và tiền thưởng, mà thay vào đó, đây là một cuộc thử nghiệm xã hội, nhằm kiểm tra tính thực tế của công nghệ AI và mức độ phân biệt đối xử của ban tổ chức. Cuối cùng, ông cũng rút ra được kết luận của riêng mình.
Boris Eldagsen đã gian lận các tổ chức tổ chức cuộc thi nhiếp ảnh bằng cách gửi tác phẩm Pseudomnesia: The Electrician, một bức ảnh cận cảnh nét mặt đầy ám ảnh của hai phụ nữ. Tác phẩm này đã giành chiến thắng trong hạng mục Sáng tạo của Giải thưởng Nhiếp ảnh Thế giới do Sony tổ chức.
Tác phẩm nghệ thuật được thực hiện với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã từng đoạt nhiều giải thưởng trước đây, gây ra cuộc tranh luận sôi nổi về khả năng của máy móc trong việc tạo ra tác phẩm nghệ thuật thực sự và yếu tố nào tạo nên nghệ thuật từ đầu. Ví dụ, vào năm 2022, một bức ảnh do AI tạo ra đã giành giải thưởng nghệ thuật tại Hội chợ bang Colorado, gây phản ứng mạnh từ các nghệ sĩ, người buộc tội người chiến thắng là gian lận.
Trên thực tế, các công cụ sáng tạo nghệ thuật AI đã khiến những người sáng tạo như Magee và Nordenskiöld trở nên tò mò và hào hứng, tuy nhiên chúng cũng gây ra những lo ngại về mặt đạo đức và bản quyền. Với sự phát triển nhanh chóng của AI, một số nhà thiết kế đồ họa, họa sĩ minh họa, nhà văn, nhà soạn nhạc, nhiếp ảnh gia và diễn viên lồng tiếng đang lo lắng rằng họ có thể mất đi công việc của mình.
Tham khảo: Forbes; Ifanr; Digitalcameraworld
