Vào cuối tháng 4-2024, nhiều người chơi game bất ngờ khi Gameloop - một phần mềm giả lập Android miễn phí và cũng là cửa hàng game quốc tế với đa dạng thể loại game - bị cấm sử dụng tại Việt Nam. Ứng dụng này cho phép người dùng trải nghiệm các trò chơi di động trên máy tính cá nhân.
Thay đổi định kiến, khởi động bảo hộ
Gần đây, trên các trang mạng xã hội, game thủ tiếp tục đang rối ren khi không thể truy cập vào nền tảng cung cấp trò chơi trực tuyến phổ biến trên toàn cầu Steam của Valve Corporation (Mỹ).
Trong khi đó, người dùng sử dụng dịch vụ Netflix tại Việt Nam cũng bày tỏ rằng trò chơi cho tài khoản đăng ký qua điện thoại di động đã biến mất. Nếu truy cập Netflix thông qua máy tính, thông báo trò chơi sẽ hiển thị: "Game Netflix chưa có ở Việt Nam". Hành động này xảy ra sau khi Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) yêu cầu Netflix ngừng quảng cáo và phát hành trò chơi điện tử trên App Store, Google Play Store và các nền tảng ứng dụng khác vì chưa được cấp phép hoạt động.
Do vậy, trong vòng một tháng vừa qua, có 3 kho game quốc tế nổi tiếng đã ngừng hoạt động tại Việt Nam. Nhiều người cho rằng điều này giúp tạo ra cơ hội công bằng cho các doanh nghiệp game trong nước và ngăn chặn việc mất cơ hội thuế từ các nền tảng vượt biên.
Gần đây, tại sự kiện Vietnam GameVerse 2024 do Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử phối hợp cùng Báo VnExpress và một số đơn vị tổ chức, ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử, đã bày tỏ niềm hy vọng vào năm 2030, ngành công nghiệp game Việt Nam sẽ đạt doanh thu 1 tỷ USD. Để thực hiện mục tiêu này, năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông đã cùng Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông mở ngành đào tạo game cấp đại học, cùng với Tổng Công ty VTC tổ chức các khóa học nghề. Đồng thời, cũng đã xây dựng chính sách thuế hỗ trợ cho ngành công nghiệp game này.
Trước đây, quan điểm của Chính phủ là cần hạn chế ngành game nên đưa lĩnh vực này vào danh sách chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Nhưng hiện nay, cần thay đổi quan điểm vì ngành này có thể mang lại nguồn thu nhập, thu về ngoại tệ - ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh và cho biết cơ quan quản lý cũng có biện pháp hạn chế mặt tiêu cực của game.
Trong buổi hội thảo về "Cách thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2030" được tổ chức bởi Báo Người Lao Động vào sáng ngày 23/5, ông Đinh Bá Thành, người đứng đầu Hội đồng quản trị của DatViet VAC Group Holdings, đánh giá việc Bộ Thông tin và Truyền thông yêu cầu hạn chế và kiểm soát việc sử dụng các ứng dụng do các công ty phân phối game hàng đầu thế giới là "một bước tiến" giúp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam.
Ông Nguyễn Minh Quang, Giám đốc điều hành của DOS Labs - một công ty phát triển game, đã cho rằng việc cơ quan quản lý ngăn chặn các kho game quốc tế chưa được cấp phép hoạt động có thể coi là một biện pháp bảo vệ ngành game trong nước.
Ông Quang đã đề xuất cần thiết phải chủ động cải thiện chính sách về thủ tục hành chính để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp (DN). Hiện nay, DN khi muốn phát hành game phải mất khoảng 1,5 tháng để làm thủ tục xin giấy phép, đồng thời phải tuân thủ nhiều quy định về báo cáo, thanh - kiểm tra. Trong khi đó, hầu hết các game quốc tế không phải tuân thủ các quy định của Việt Nam, chỉ có ít dự án game lớn như Clash of Clans mới hợp tác với nhà phát hành game trong nước để hoạt động theo quy định. Ông Quang nhấn mạnh rằng việc hậu kiểm đối với các game hiện có tại thị trường Việt Nam, nếu phát hiện vấn đề, sẽ công bằng cho cả game trong nước và nước ngoài.
Chú trọng chất lượng game
Theo ông Nguyễn Minh Quang, người dùng vẫn tìm ra những cách để vượt qua tường lửa để truy cập vào các ứng dụng và phần mềm chơi game. Đồng thời, với lượng trò chơi điện tử không hợp pháp phát hành trên Google Play hay App Store không quá nhiều, việc cấm chặn game lậu hiện nay có thể chưa có tác động đáng kể.
Đồng quan điểm với bà Vũ Thị Trang, người đứng đầu của Gamota - một công ty phát hành game di động tại Việt Nam, cũng không kỳ vọng rằng việc chặn kho game quốc tế sẽ ảnh hưởng lớn đến ngành game trong nước. Theo bà Trang, ngành công nghiệp game tại Việt Nam vẫn chưa phát triển mạnh mẽ do thiếu nguồn nhân lực được đào tạo chuyên nghiệp, phần lớn là tự học. Do đó, Việt Nam đã tạo ra nhiều hyper-casual game (game được xây dựng với nội dung tối giản), độ cạnh tranh với game quốc tế không cao.
Việt Nam đã từng tạo ra game Hiker nổi tiếng - một trong những bậc tiền bối của ngành làm game trong nước. Theo bà Trang, để ngành công nghiệp game phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần tạo ra các sản phẩm game chất lượng cao.
Ông Nguyễn Tuấn Huy, Giám đốc điều hành Công ty Hiker Games, cho rằng để ngành game phát triển cần thu hút đầu tư từ nhiều phía, phải được người dùng ủng hộ và hưởng sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý. Tuy nhiên, doanh nghiệp game hiện nay vẫn đang gặp khó khăn với chi phí đầu tư lớn và nhiều rào cản chính sách. Tuy vậy, ông cho biết rằng các quy định về ngành game đã có sự cởi mở hơn rất nhiều so với trước đây.
Theo bà Vũ Minh Hạnh, Trưởng Văn phòng Hiệp hội Phát triển game Việt Nam, nước ta được biết đến là thị trường có tốc độ chi tiêu vào game cao nhất trong khu vực Đông Nam Á. Việc các cơ quan chức năng bắt đầu quan tâm đến việc xây dựng khung pháp lý cho ngành game sẽ tạo ra cơ hội mới cho các game thủ Việt. Đối với doanh nghiệp, hầu hết đã nhận ra tầm quan trọng của việc cải thiện chất lượng sản phẩm, hỗ trợ chương trình đào tạo ngành game và xây dựng chiến lược phân phối game ra thị trường toàn cầu.
