CÔNG NGHỆ

Dưới sự hướng dẫn của Tiến sĩ Nataliya Kosmyna tại Media Lab thuộc MIT, nhóm nghiên cứu đã tiến hành một thử nghiệm thú vị nhằm khảo sát ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo đến quá trình học tập và tư duy của người học. Nghiên cứu này hứa hẹn sẽ mang đến những hiểu biết sâu sắc về cách AI có thể kích thích và cải thiện khả năng tư duy cũng như hiệu quả học tập trong các môi trường giáo dục hiện đại.

Một nghiên cứu đã được thực hiện với 54 người trong độ tuổi từ 18 đến 39, chia thành ba nhóm khác nhau. Nhóm đầu tiên sử dụng ChatGPT, nhóm thứ hai sử dụng công cụ tìm kiếm Google, trong khi nhóm cuối cùng không sử dụng bất kỳ công cụ hỗ trợ nào. Tất cả các nhóm đều phải hoàn thành các bài luận trong thời gian 20 phút, với các đề tài mang tính thử thách và phản ánh phong cách SAT. Các chủ đề được đưa ra bao gồm vấn đề đạo đức trong việc từ thiện và những hệ lụy khi con người phải đối mặt với quá nhiều lựa chọn. Nghiên cứu này không chỉ giúp làm rõ cách tiếp cận của từng nhóm mà còn mở ra những góc nhìn mới về khả năng viết lách trong thời đại số.

Nghiên cứu mới đây đã áp dụng công nghệ đo điện não đồ (EEG) để ghi lại hoạt động não tại 32 khu vực khác nhau trong suốt quá trình viết bài. Kết quả thu được rất đáng chú ý. Nhóm người sử dụng ChatGPT cho thấy mức độ hoạt động não bộ thấp nhất, đồng thời thể hiện sự kém hiệu quả trong các chỉ số về thần kinh, ngôn ngữ và hành vi. Điều này mở ra nhiều câu hỏi thú vị về tác động của AI đối với quá trình sáng tạo và tư duy của con người.

Trong các bài viết gần đây, nhóm này ngày càng lạm dụng công nghệ, chủ yếu thông qua việc sao chép và dán nội dung. Điều này khiến cho các bài luận trở nên đồng nhất, thiếu đi sự sáng tạo và khả năng lập luận độc lập. Hệ quả là độc giả sẽ khó phân biệt giữa các bài viết, khi mà nét riêng và thông điệp cá nhân không còn được thể hiện rõ ràng. Việc này không chỉ làm giảm giá trị của nội dung mà còn ảnh hưởng đến uy tín của nhóm trong cộng đồng game thủ.

Một nghiên cứu mới cho thấy nhóm không sử dụng công cụ nào lại có chỉ số hoạt động não vượt trội, đặc biệt ở các dải sóng alpha, theta và delta. Những yếu tố này liên quan chặt chẽ đến khả năng ghi nhớ, sáng tạo cũng như xử lý thông tin. Nhóm này thể hiện sự tham gia viết bài sôi nổi hơn, cảm thấy làm chủ nội dung và thỏa mãn với kết quả đạt được. Trong khi đó, nhóm dùng Google cũng phản ứng tích cực, chứng minh rằng việc tìm kiếm thông tin một cách thủ công vẫn giữ được khả năng tư duy và phân tích hiệu quả.

Trong giai đoạn thứ hai của nghiên cứu, ba nhóm tham gia đã có sự thay đổi trong điều kiện làm bài. Nhóm đã từng sử dụng ChatGPT phải tự viết lại một bài luận mà không nhận được sự trợ giúp, trong khi nhóm "dùng não" được phép tiếp tục sử dụng chatbot. Kết quả tiếp tục xác nhận những phát hiện trước đó: nhóm phụ thuộc vào AI gần như không nhớ được nội dung bài luận của chính mình, đồng thời sóng não alpha và theta suy giảm một cách đáng kể. Ngược lại, nhóm còn lại cho thấy sự gia tăng rõ rệt về kết nối thần kinh khi lần đầu tương tác với AI như một công cụ hỗ trợ bổ sung.

Nghiên cứu mới đây chỉ ra một mối lo ngại trong tình hình hiện nay khi ChatGPT đang xử lý hơn 2,5 tỷ truy vấn mỗi ngày. Sự phụ thuộc quá mức vào trí tuệ nhân tạo có thể làm suy giảm khả năng tư duy độc lập, cản trở sáng tạo và khả năng học hỏi sâu sắc của con người. Tuy nhiên, nếu được sử dụng hợp lý, chatbot AI có thể trở thành một công cụ hỗ trợ học tập hiệu quả. Chúng không chỉ giúp người dùng mở rộng kiến thức mà còn góp phần phát triển kỹ năng tư duy phản biện.