Theo báo cáo thống kê, trong 7 tháng đầu năm 2023, có sự tăng trưởng hơn 51% trong việc sử dụng phương thức thanh toán không sử dụng tiền mặt. Đến cuối năm 2022, tỷ lệ người trưởng thành ở Việt Nam sở hữu tài khoản thanh toán ngân hàng đã lên tới 77,41%. Trong 7 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm 2022, số lượng thanh toán không dùng tiền mặt đã tăng lên 51,14%. Dự đoán rằng trong tương lai, con số này sẽ tiếp tục gia tăng đáng kể, đặc biệt là tại các thành phố lớn.
Liệu không sử dụng tiền mặt trong việc thanh toán có thực sự mang lại lợi ích tiết kiệm cho chúng ta hay không? Câu trả lời có vẻ không hề đơn giản.
Lợi ích cần được đề cập đến là sự minh bạch của hình thức thanh toán không tiền mặt. Khi sử dụng thẻ hoặc ví điện tử, tất cả các khoản chi tiêu đều được ghi chép một cách rõ ràng. Người dùng có thể dễ dàng kiểm tra và thống kê các khoản thu chi trong tháng hoặc năm. Điều này giúp họ nhận biết rõ hơn về thói quen và khả năng chi tiêu của mình, từ đó có thể lập kế hoạch tài chính một cách hợp lý.
Thêm vào đó, nhiều ngân hàng còn cung cấp những dịch vụ tiện ích như tích lũy điểm và hoàn tiền cho các giao dịch thanh toán bằng thẻ. Mức hoàn tiền này có thể từ 0.5% đến 2% giá trị giao dịch, giúp người dùng tiết kiệm được một số tiền đáng kể sau một khoảng thời gian sử dụng.
Các ứng dụng về tài chính và ví điện tử cũng cung cấp các chương trình khuyến mãi và mã giảm giá từ đối tác, điều này giúp người dùng có thể mua được sản phẩm với giá rất hạt dẻ chỉ qua việc thanh toán trực tuyến, từ đó giúp tiết kiệm chi tiêu hơn.
Khi có chương trình khuyến mãi, tôi có thể mua được hàng với giá ưu đãi hơn bằng cách thanh toán online qua ví điện tử, đôi khi giá còn thấp hơn so với việc mua hàng trực tiếp tại cửa hàng. Việc duy nhất là phải theo dõi chương trình và tìm kiếm các voucher để tiết kiệm những khoản chi tiêu hàng ngày", chia sẻ của Hồ Minh Hiếu, một sinh viên đến từ một trường đại học ở quận 5.
Tuy nhiên, việc sử dụng hình thức thanh toán không tiền mặt cũng khiến nhiều người có xu hướng tiêu xài phung phí hơn. Thay vì phải rút tiền mặt, đếm từng tờ và đưa ra quyết định xem nên mua gì, việc thanh toán không tiền mặt làm cho quá trình này trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Do việc quét mã QR Code trở nên phổ biến, thanh toán không tiền mặt đã trở thành phương thức được chấp nhận tại nhiều địa điểm, kể cả những quán bánh mì hay quán hủ tiếu nằm trong những con hẻm nhỏ.
Việc này có thể khiến người dùng tiêu dùng vượt qua nhu cầu thực tế, đặc biệt là đối với các mặt hàng nhỏ hoặc các khoản chi phí hàng ngày.
Việc thanh toán một món hàng với cách thức quá đơn giản dễ dẫn đến việc chi tiêu quá mức bởi vì không quan trọng mức giá của món hàng đó, chỉ cần 'quẹt' hoặc 'quét' thì xong. Vì vậy, khi chọn lựa phương pháp không sử dụng tiền mặt, chúng ta cần tự rèn luyện bản thân trong việc quản lý tài chính cá nhân - chia sẻ của sinh viên Tạ Bình Phước, học viện Nguyễn Tất Thành.
Do đó, việc sử dụng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt chỉ thực sự có ích cho việc tiết kiệm chi tiêu nếu bạn vẫn giữ được thói quen lập kế hoạch và kiểm soát chi tiêu như khi sử dụng tiền mặt. Không nên cho rằng chỉ cần chuyển sang sử dụng các phương thức thanh toán hiện đại là có thể chi tiêu thoải mái mà không phải lo sợ hết tiền.
