Rủi ro khi dùng Wi-Fi công cộng
Những nơi công cộng đều được phục vụ Wi-Fi miễn phí, và dưới đây là một hình ảnh minh họa.
Đến một địa điểm công cộng như nhà hàng, quán ăn hoặc tiệm cà phê và sử dụng mạng Wi-Fi công cộng để duyệt web, kết nối với bạn bè hoặc thực hiện các giao dịch ngân hàng trực tuyến thông qua các thiết bị thông minh đã trở thành một thói quen phổ biến của nhiều người. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận ra rằng thói quen này có thể mang đến nhiều nguy cơ đe dọa an ninh. Một trong những nguy cơ đó là việc nguy hiểm bị lừa đảo và mất hết tiền trong tài khoản khi thực hiện các giao dịch qua Wi-Fi công cộng.
Một người phụ nữ cho biết rằng cách đây không lâu, chị đã dùng mạng Wi-Fi công cộng ở một quán cà phê để vào trang web bán hàng trực tuyến. Tìm thấy sản phẩm mình thích, chị ngay lập tức thao tác trên điện thoại để thanh toán tiền mua hàng. Sau 15 phút từ khi số tiền mua hàng được trừ từ tài khoản, chị đã ngạc nhiên khi nhận được một tin nhắn thông báo sự thay đổi số dư.
Tôi lúc đó cảm thấy rất bối rồi vì tôi không chuyển khoản cho ai nhưng tự nhiên phát hiện mất 3 triệu đồng trong tài khoản của mình. Tôi đã tìm hiểu trên mạng và mới biết được rằng khi sử dụng Wi-Fi bảo mật yếu, kẻ xấu đã lấy cắp thông tin cá nhân của tôi và chiếm đoạt tiền trong tài khoản của tôi - nạn nhân cho biết.
Theo ông Vũ Ngọc Sơn - Giám đốc kỹ thuật của Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam, trong trường hợp này, có khả năng cao là người dùng đã kết nối vào mạng Wi-Fi công cộng, mà bảo mật của nó yếu, do đó bị tin tặc kiểm soát và dẫn người dùng sang một trang web giả mạo thay vì trang web thật để mua hàng. Nhờ đó, tin tặc thu thập được thông tin về tài khoản và mật khẩu của người dùng, và thực hiện việc chuyển tiền từ ngân hàng và chiếm lấy tiền của nạn nhân.
Theo đánh giá của Cơ quan Công an, có khả năng rất cao mất thông tin cá nhân và tiền trong tài khoản ngân hàng có thể xảy ra khi người dân sử dụng các địa điểm công cộng và kết nối vào mạng Wi-Fi giả mạo mà các tên của chúng tương đồng với các mạng Wi-Fi công cộng chính thống.
Hành vi tạo ra các mạng Wi-Fi giả mạo thực chất là một hình thức biến tướng của các chiêu trò phát tán tin nhắn giả mạo như: thông báo đủ điều kiện nhận tiền hỗ trợ bảo hiểm thất nghiệp, thông báo tài khoản ngân hàng đang bị đăng nhập bởi một thiết bị khác hoặc thông báo trúng thưởng một số đồ dùng có giá trị. Mục đích của việc này là để lừa dụ người dùng nhẹ dạ và click vào các đường link chứa mã độc.
Thiếu tá Nguyễn Văn Hướng, một cán bộ thuộc Đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Hà Đông, đã đưa ra khuyến cáo: "Khi sử dụng kết nối Wi-Fi công cộng, các thiết bị thông minh của người dân cũng có khả năng tiếp xúc với những thiết bị đã bị nhiễm virus hay phần mềm độc hại. Điều này tạo cơ hội cho những kẻ xấu có thể tận dụng để chiếm quyền điều khiển điện thoại để thực hiện những hành vi xấu, bao gồm cả việc chiếm đoạt tiền trong các giao dịch ngân hàng trực tuyến. Do đó, người dân nên cẩn trọng một cách tuyệt đối".
Biện pháp sử dụng Wi-Fi an toàn
Để tránh rơi vào tình trạng mất tiền khi thực hiện các giao dịch ngân hàng trực tuyến, người dùng nên hạn chế sử dụng Wi-Fi công cộng chỉ để lướt web, đọc tin tức. Trong trường hợp cần thiết phải thực hiện các giao dịch quan trọng như mua sắm trực tuyến hoặc chuyển tiền, nên sử dụng mạng 3G, 4G có sẵn trên điện thoại để đảm bảo an toàn.
Theo ông Vũ Ngọc Sơn - Giám đốc kỹ thuật của Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam, ông khuyến nghị rằng đối với những người dùng đã được cơ quan cung cấp phần mềm kết nối mạng VPN, trong trường hợp này, họ có thể sử dụng phần mềm VPN để kết nối với cơ quan của mình. Việc này đảm bảo rằng dữ liệu trong máy tính của họ sẽ được mã hóa trên đường truyền. Điều này giúp bảo đảm an toàn khi sử dụng hệ thống Wi-Fi công cộng.
Thiếu tá Nguyễn Văn Hướng, một thành viên của Cảnh sát hình sự, làm việc tại Công an quận Hà Đông, Hà Nội đã đưa ra lời khuyên như sau: "Đối với những thiết bị như máy tính và điện thoại di động, nếu chúng chứa nhiều dữ liệu quan trọng, tốt nhất là chúng ta nên hạn chế hoặc tránh sử dụng Wi-Fi công cộng".
Hơn nữa, người dùng nên tránh việc sử dụng Wi-Fi công cộng để cài đặt các ứng dụng trên điện thoại. Cần nhớ chỉ tải các ứng dụng từ các nguồn đáng tin cậy để đề phòng việc bị lợi dụng và tiết lộ thông tin cá nhân.
Ngay cả khi cài đặt ứng dụng từ các cửa hàng đáng tin cậy, chúng ta cũng nên kiểm tra sự uy tín của nhà cung cấp ứng dụng đó, số lượt tải về và số lượt đánh giá tích cực. Khi cài đặt, nếu ứng dụng yêu cầu quyền truy cập, chúng ta cũng nên dành ít phút đọc kỹ để xem ứng dụng muốn truy cập vào những nguồn tài nguyên nào trên điện thoại, như anh Nguyễn Minh Đức - Giám đốc Công ty cổ phần An toàn thông tin Cyradar đã đề cập.
Người dùng cũng nên ngay lập tức gỡ bỏ những ứng dụng đã được cài đặt từ các nguồn không tin cậy hoặc cài đặt qua Wi-Fi công cộng. Vì trong quá trình cài đặt những ứng dụng này có thể kẻ xấu đã lừa dối người dùng điện thoại để cấp quyền truy cập vào các nguồn dữ liệu nhạy cảm, từ đó tiến hành các hành vi lợi dụng.
Các chuyên gia bảo mật mạng cũng khuyên rằng, nếu đã sử dụng mạng Wi-Fi công cộng để thực hiện các giao dịch quan trọng, người dùng nên ngay lập tức thay đổi mật khẩu liên quan đến những giao dịch vừa thực hiện. Điều này là cần thiết vì có thể thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng đã bị hacker chiếm đoạt. Thay đổi mật khẩu sẽ giúp người dùng khôi phục quyền kiểm soát tài khoản của mình.
