CÔNG NGHỆ

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tiến hành thu thập ý kiến về hai dự thảo quy định quan trọng liên quan đến tiêu chuẩn và kiểm định khí thải. Một dự thảo áp dụng cho xe ô tô lưu hành, trong khi dự thảo còn lại dành cho xe máy. Các quy định này dự kiến sẽ được trình lên Chính phủ để xem xét và ban hành chính thức trong năm nay. Hãy cùng theo dõi để cập nhật thông tin mới nhất về những thay đổi này!

Việt Nam sẽ chính thức triển khai hệ thống phân loại khí thải ô tô với 5 mức độ, từ 1 (thấp nhất) đến 5 (cao nhất). Hà Nội và TP.HCM sẽ là các thành phố tiên phong trong việc áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt này. Từ năm 2027, tất cả xe ô tô đăng ký tại hai thành phố đầu tàu sẽ phải đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5, trước một năm so với các tỉnh thành khác. Các xe sản xuất từ năm 2022 được yêu cầu đạt mức 4 kể từ năm 2026, trong khi xe sản xuất trước năm 1999 chỉ cần đáp ứng tiêu chuẩn mức 1.

Lộ trình kiểm định khí thải xe máy đang được triển khai theo ba giai đoạn rõ ràng. Bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2027, Hà Nội và TP.HCM sẽ là những thành phố đầu tiên áp dụng quy định này. Tiếp đó, vào năm 2028, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ và Huế cũng sẽ gia nhập. Cuối cùng, đến năm 2030, chương trình sẽ lan tỏa ra toàn quốc. Điều này dự kiến sẽ ảnh hưởng đến hơn 75 triệu xe máy đang lưu hành, trong đó có một lượng lớn xe sử dụng động cơ xăng cũ kỹ và không đạt tiêu chuẩn phát thải. Chính vì vậy, đây là bước đi quan trọng nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và thúc đẩy sự bền vững trong giao thông.

Bộ tiêu chuẩn khí thải EURO, được Liên minh Châu Âu khởi xướng vào năm 1992, đã trở thành quy chuẩn quan trọng và có tác động sâu rộng. Các cấp độ EURO, từ 1 đến 6d hiện nay, thể hiện xu hướng ngày càng siết chặt giới hạn phát thải các khí độc hại như NOx (nitơ oxit), HC (hydrocarbon), CO (carbon monoxide) và PM (bụi mịn). Đặc biệt, tiêu chuẩn EURO 6 quy định mức phát thải NOx tối đa chỉ 0,08g/km đối với xe diesel, cho thấy yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường và sức khỏe con người.

Việt Nam hiện đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới nhằm cải thiện chất lượng không khí. Kể từ năm 2017, tất cả ô tô sản xuất mới đều phải đạt tiêu chuẩn EURO 4, và từ năm 2022, các xe chạy dầu diesel phải tuân thủ tiêu chuẩn EURO 5. Đối với xe máy, tiêu chuẩn EURO 3 đã được triển khai từ năm 2017. Tuy nhiên, vấn đề lớn là các phương tiện đang lưu hành, đặc biệt là xe máy cũ, hầu như không bị ràng buộc bởi bất kỳ yêu cầu nào về kiểm định khí thải. Điều này dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng trong các đô thị, đòi hỏi các biện pháp quyết liệt hơn để giải quyết.

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn liên tục đạt mức nguy hiểm, việc thiết lập những tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt là điều cấp bách. Điều này đòi hỏi các quyết định mang tính đột phá, có cơ sở khoa học và không kém phần nhân văn, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Quy định mới không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe cộng đồng mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ và phát triển các phương tiện giao thông sạch. Điều này góp phần tạo ra một nền kinh tế xanh và bền vững. Những người đang sử dụng xe máy xăng cũ sẽ được hỗ trợ để chuyển đổi sang xe điện, bao gồm cả những chính sách, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ Nhà nước.

Thách thức đặt ra là không nhỏ, bao gồm việc cải thiện hạ tầng kiểm định, phát triển nguồn nhiên liệu sạch và tăng cường năng lực giám sát thực thi. Tuy nhiên, nếu chính sách này được triển khai một cách nghiêm túc và hiệu quả, hàng triệu người dân Việt Nam sẽ có cơ hội tận hưởng không khí trong lành. Điều này tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vẫn là một "xa xỉ" tại nhiều đô thị hiện nay.