Khi lên máy bay, chúng ta thường được nhân viên phục vụ nhắc nhở rằng "xin vui lòng tắt điện thoại di động hoặc chuyển sang chế độ máy bay". Lý do và tác động của việc này đến an toàn bay là gì? Trên trang web của hãng hàng không Vietjet Air, có một bài đăng giải thích một cách chi tiết về vấn đề này.
Từ năm 1991, Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) đã ra lệnh cấm sử dụng thiết bị điện tử cá nhân trên máy bay, bao gồm cả điện thoại di động, mặc dù vào thời điểm đó Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) thực tế không cấm việc sử dụng các thiết bị điện tử cá nhân. Đây là một vấn đề gây tranh cãi chưa có lời giải quyết cho đến nay.
Lo sợ sóng vô tuyến gây nhiễu
Lý do hàng đầu được Cục Viễn thông Liên bang (FCC) đưa ra là hoạt động của các thiết bị có khả năng phát sóng vô tuyến gây nhiễu hệ thống điện tử nhạy cảm của máy bay. Máy bay được trang bị một loạt các hệ thống điện tử cho phép phi công và máy bay liên lạc với mặt đất, hỗ trợ định hướng và giám sát các trang thiết bị khác. Rất nhiều thành phần trong hệ thống sử dụng tín hiệu sóng vô tuyến để truyền nhận thông tin, do đó chúng có khả năng bị nhiễu bởi các thiết bị phát sóng sử dụng tần số sóng vô tuyến tương tự. Bức xạ sóng vô tuyến còn có khả năng ảnh hưởng đến dòng điện trong các dây dẫn, vì vậy hệ thống điện tử hàng không có thể bị ảnh hưởng.
Dù cho cho tới thời điểm hiện tại, không có bằng chứng cụ thể nào cho thấy tác động của các thiết bị điện tử đến hoạt động của máy bay, nhưng lệnh cấm này vẫn được duy trì và nhiều hãng hàng không trên toàn cầu đã tuân thủ theo phương châm "an toàn là quan trọng nhất".
Ngoài ra, giai đoạn cất cánh và hạ cánh của máy bay được coi là hai giai đoạn quan trọng nhất trong mỗi chuyến bay và yêu cầu phi hành đoàn phải tập trung cao độ, duy trì liên lạc với trạm kiểm soát không lưu ATC và đảm bảo hoạt động của tất cả các thiết bị trên máy bay. Giai đoạn cất cánh và hạ cánh được xác định khi máy bay đang bay dưới 10.000 ft (khoảng 3.048m) và trung bình một chiếc máy bay sẽ mất từ 15 - 20 phút để đạt độ cao này. Vì vậy, việc sử dụng thiết bị điện tử chỉ được phép trong khoảng thời gian bắt đầu và kết thúc chuyến bay.
Điện thoại di động tự nhiên bị cấm hoàn toàn khi sử dụng trên chuyến bay. Khi được yêu cầu, người dùng phải tắt nguồn hoặc đưa máy về chế độ Airplane Mode để đảm bảo rằng thiết bị đã ngắt hoàn toàn mọi kết nối không dây. Các thiết bị điện tử khác như máy nghe nhạc, máy chơi game, laptop,... cũng phải tắt trong quá trình cất cánh và hạ cánh. Tuy nhiên, các thiết bị như máy trợ tim, máy trợ thính và dao cạo râu chạy điện vẫn được phép sử dụng vì chúng không gây nhiễu.
Tránh gây phân tâm, tổn thương do dằn xóc
Ngoài việc loại trừ nguy cơ gây nhiễu, việc cấm sử dụng thiết bị điện tử cũng ngăn ngừa khả năng gây tổn thương cho hành khách trong trường hợp máy bay chịu tác động mạnh khi đi vào vùng thời tiết xấu. Ngoài ra, việc cấm sử dụng các thiết bị điện tử cá nhân trong quá trình cất hạ cánh cũng giúp hành khách tập trung theo dõi các chỉ dẫn an toàn bay hơn, và phi hành đoàn cũng không bị phân tâm khi thực hiện nhiệm vụ.
Lo ngại ảnh hưởng mạng viễn thông mặt đất
Hơn nữa, FCC cũng cho biết rằng điện thoại di động hoặc các thiết bị phát sóng có thể gây nhiễu mạng lưới viễn thông dưới đất. Khi thực hiện cuộc gọi ở độ cao dưới 10.000 ft, tín hiệu sẽ được truyền qua nhiều cột phát sóng di động thay vì chỉ một, và nếu nhiều người cùng thực hiện cuộc gọi, mạng lưới truyền thông dưới đất sẽ bị kẹt.
Coi chừng điện thoại nhanh hết pin
Về phía FAA, cơ quan hàng không liên bang Mỹ khuyến nghị hành khách nên chuyển sang chế độ Máy bay, vì ở độ cao 30.000 ft (khoảng 9.144m), điện thoại không thể nhận được tín hiệu di động và nếu tiếp tục tìm kiếm tín hiệu, điện thoại sẽ hết pin nhanh hơn.
Mặc dù các lo ngại được đề cập trên là hoàn toàn có cơ sở, nhưng từ tháng 8/2012, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã bắt đầu xem xét việc nới lỏng việc sử dụng các thiết bị điện tử cá nhân trên máy bay, tuy nhiên việc sử dụng điện thoại vẫn bị cấm. Vào tháng 10/2013, FAA đã công bố rằng các hãng hàng không có thể xem xét cho phép hành khách sử dụng an toàn các thiết bị điện tử cầm tay trong mọi giai đoạn của chuyến bay.
Theo quy định, điện thoại có thể được sử dụng để giải trí, nhưng cần chuyển sang chế độ Airplane Mode hoặc tắt kết nối di động, không được sử dụng tính năng liên lạc. Việc kết nối Bluetooth trong phạm vi gần vẫn được phép để sử dụng các thiết bị ngoại vi như bàn phím Bluetooth. Nếu hãng hàng không cung cấp dịch vụ Wi-Fi trên chuyến bay, hành khách vẫn có thể sử dụng dịch vụ này. Trong quá trình cất hạ cánh, các thiết bị điện tử phải được giữ chặt trong tay hoặc đặt vào túi ghế phía trước.
Tuy nhiên, cần nhớ rằng mỗi hãng hàng không có quy định riêng và tuân theo pháp luật của từng quốc gia về việc sử dụng điện thoại và các thiết bị điện tử trên máy bay. Vì vậy, khi đi máy bay của một hãng hàng không, bạn phải tuân thủ quy định của hãng và pháp luật của quốc gia nơi chuyến bay cất/hạ cánh. Tại Việt Nam, tất cả các hãng hàng không hiện nay đều cấm sử dụng điện thoại di động trên máy bay và chỉ cho phép sử dụng một số thiết bị điện tử sau khi máy bay đã đạt độ cao ổn định.
