Theo Thông tư số 24/2023/TT-BCA, việc cấp và thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới sẽ được Bộ Công an ban hành ngày 1/7/2023 và có hiệu lực thi hành từ ngày 15/8/2023. Từ đó, biển số xe sẽ được cấp và quản lý dựa trên mã định danh của chủ xe, được gọi là "biển số định danh".
Biển số định danh được xác định bằng ký hiệu, seri, kích thước chữ và số, cũng như màu sắc của nó. Biển số này chỉ được cấp cho chủ xe khi tên của họ được đăng ký trên hệ thống đăng ký xe.
Thông tư số 24 làm rõ các trường hợp phải xác định biển số định danh cho xe đã đăng ký biển gồm 3, 4 hoặc 5 số. Theo đó, nếu xe đã đăng ký biển 5 số trước ngày 15/8/2023 và chưa được thủ tục thu hồi thì số biển đó sẽ được coi là biển số định danh của chủ xe.
Các phương tiện đã đăng ký biển số gồm 3 hoặc 4 chữ số sẽ vẫn được phép tham gia giao thông, trừ trường hợp chủ xe muốn đổi sang biển số định danh hoặc khi họ thực hiện các thủ tục như cấp đổi giấy phép đăng ký xe, cấp đổi biển số, cấp lại giấy phép đăng ký xe, cấp lại biển số xe hoặc đăng ký sang tên, di chuyển xe theo quy định của Thông tư này thì sẽ phải thu hồi biển số 3 hoặc 4 số trên và đổi sang biển số định danh theo quy định.
Ảnh minh họa: KT
Nếu xe không có chủ thì khi thay đổi biển số, định danh sẽ được cấp cho người được liệt kê trên giấy đăng ký xe, chứ không phải cho người sử dụng xe.
Nếu chủ sở hữu của xe đã đăng ký với biển số 5 chữ số đã thực hiện thủ tục thu hồi trước ngày 15/8/2023, thì số biển đó sẽ được lưu trữ tại kho biển số và phát hành theo quy định.
Khi xe hết hạn sử dụng, bị hỏng hoặc chuyển cho người khác, biển số đăng ký của chủ xe sẽ bị thu hồi và chỉ được cấp lại khi chủ xe đăng ký cho xe khác thuộc quyền sở hữu của mình. Chủ xe được giữ lại số biển số định danh trong vòng 5 năm sau ngày thu hồi. Nếu sau thời hạn này chủ xe không đăng ký lại, số biển số định danh sẽ được chuyển vào kho biển số để đăng ký và cấp cho cá nhân hoặc tổ chức theo quy định.
Nếu chủ xe chuyển địa chỉ đăng ký và nơi cư trú từ một tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương sang một tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương khác thì vẫn được giữ nguyên biển số xe cũ mà không cần phải đổi biển số.
Trong trường hợp mua xe mới, người sở hữu xe phải yêu cầu cơ quan công an cấp lại biển số và đăng ký xe mới. Điều này có nghĩa là người sở hữu có thể thay đổi xe nhưng giữ nguyên biển số.
Khi chiếc xe đã hết hạn hoặc gặp sự cố, hoặc chuyển chủ sở hữu, biển số của chiếc xe sẽ được thu hồi và sau đó cấp lại cho chủ xe mới đăng ký và sở hữu.
Nếu biển số xe cần được thay đổi từ loại có nền màu trắng, chữ và số đen sang loại có nền màu vàng, chữ và số đen hoặc từ loại có nền màu vàng, chữ và số đen sang loại có nền màu trắng, chữ và số đen, thì sẽ được cấp một biển số định danh mới nếu trước đó chưa có biển số định danh, hoặc sẽ được cấp lại biển số định danh nếu đã có trước đó.
Người đủ 15 tuổi trở lên mới được phép đăng ký xe. Trong trường hợp tuổi từ 15 đến dưới 18 tuổi, cần phải có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ và ghi chú "đồng ý", ký tên, ghi rõ họ tên và mối quan hệ của người giám hộ trong bản đăng ký xe.
Quy định trong Thông tư 24/2023 yêu cầu chủ xe khi bán xe phải giữ lại đăng ký và biển số, không được chuyển giao cho chủ mới. Sau khi bán xe, chủ cũ cần phải trả lại đăng ký và biển số cho cơ quan công an để thực hiện thủ tục thu hồi. Biển số này sẽ được cấp lại khi chủ xe đăng ký xe mới thuộc sở hữu của mình.
Từ ngày 15/8, người mua xe sẽ được bán kèm biển số đấu giá nếu đó là xe gắn biển số trúng đấu giá. Điểm khác biệt cần lưu ý là biển số định danh sẽ áp dụng cho cả xe máy và ô tô, tuy nhiên hiện tại chỉ có ô tô được áp dụng biển số đấu giá.
Trong trường hợp biển số định danh, chủ xe bán phải giữ lại giấy đăng ký và biển số, không được chuyển giao cho chủ mới của xe. Tuy nhiên, trong trường hợp ô tô được đấu giá kèm theo biển số, công dân có quyền bán xe mà không cần giữ lại biển số.
Biển số định danh và biển số đấu giá đều "liên kết với chủ xe". Khi xe được bán, chủ phương tiện có thể giữ lại biển số để đăng ký cho một xe khác được sở hữu bởi cùng một người. Người nhận chuyển quyền sở hữu xe cùng với biển số trúng đấu giá không thể chuyển nhượng quyền sở hữu xe cùng với biển số trúng đấu giá cho một người khác.
Từ ngày 15/8, người mua xe sẽ được bán kèm biển số đấu giá nếu đó là xe gắn biển số trúng đấu giá. Điểm khác biệt cần lưu ý là biển số định danh sẽ áp dụng cho cả xe máy và ô tô, tuy nhiên hiện tại chỉ có ô tô được áp dụng biển số đấu giá.
Hiện nay, quy định về mức phạt đối với các xe không chính chủ không có thay đổi gì.
Hiện tại, chưa có một tài liệu pháp lý cụ thể nào quy định về mức độ phạt cho các vi phạm có liên quan đến biển số xe định danh. Tuy nhiên, theo quy định, sau khi chuyển quyền sở hữu, người sở hữu xe (bao gồm cả xe máy và ô tô) nên đổi tên xe, để đảm bảo rằng thông tin về chủ sở hữu mới đã được cập nhật chính xác trong hồ sơ đăng ký xe tại cơ quan chức năng.
Nếu vi phạm quy định về việc sang tên xe, người sở hữu xe có thể bị phạt theo luật về xe không chính chủ. Theo khoản 4 Điều 6 Thông tư 58/2020/TT-BCA, khi thực hiện mua, chuyển nhượng, tặng, phân bổ hoặc thừa kế xe, cá nhân hoặc tổ chức phải đến cơ quan đăng ký xe để làm thủ tục cấp đăng ký và biển số trong vòng 30 ngày sau khi hoàn tất giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe.
Nếu không thực hiện việc chuyển đổi tên xe trong thời gian 30 ngày, người sử dụng xe sẽ bị phạt theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP và điểm l khoản 7 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Mức phạt cho việc này được xác định cụ thể như sau:
- Đối với xe máy:
Cá nhân sẽ bị thị luỹ phạt một khoản tiền từ 400 nghìn đồng đến 600 nghìn đồng.
Cơ quan tổ chức sẽ bị áp dụng mức phạt tiền trong khoảng từ 800 nghìn đồng đến 1,2 triệu đồng.
- Đối với xe ô tô:
Cấp cá nhân sẽ bị áp dụng khoản tiền phạt từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng.
The organization will be fined from 4 million to 8 million VND. Phạt tiền sẽ được áp dụng đối với tổ chức với mức phạt từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng.
Nếu khách hàng muốn mua xe cũ, bao gồm cả ô tô và xe máy, và không thực hiện thủ tục chuyển đổi đăng ký xe, họ sẽ bị phạt tiền mà không có bất kỳ hình thức phạt bổ sung nào.
