Cuộc đua trạm sạc xe điện
Ảnh minh họa
Với dự báo doanh số xe điện toàn cầu sẽ tăng lên tới 56 triệu chiếc vào năm 2040, nhu cầu cho số bộ sạc công cộng có thể tiếp cận được dự kiến sẽ tăng đáng kể - không chỉ để phục vụ cho số lượng xe đang tăng lên mà còn để thuyết phục các khách hàng tiềm năng rằng họ có thể chuyển sang sử dụng xe điện mà không cần lo lắng về việc bị mắc kẹt trên cao tốc vì hết pin.
Theo thống kê của Statista về số lượng cổng sạc công cộng năm 2022, Trung Quốc đang là quốc gia có số lượng cổng sạc nhiều nhất với khoảng 1,8 triệu cổng, trong đó có hơn 760.000 cổng sạc nhanh, phục vụ cho hơn 1,4 tỷ người dân.
Hàng tỷ USD vốn chính phủ trước đây đầu tư vào việc giảm giá bán lẻ ô tô hiện đang được tập trung, một phần, vào việc mở rộng số lượng các trạm sạc, giúp việc sạc điện dễ dàng như mua 1 chai nước.
Chính sách quốc gia về việc triển khai sạc điện diện rộng của Trung Quốc đã khiến cho một số tỉnh thành trong nước này có số lượng bộ sạc nhiều hơn so với các quốc gia châu Âu. Cụ thể, các khu vực ở phía tây của tỉnh Tân Cương có số lượng trạm sạc công cộng nhiều hơn so với Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary, trong khi Tây Tạng có số lượng trạm sạc nhiều hơn cả Belarus và Serbia.
Trong khi đó, trên toàn quốc Mỹ dự kiến sẽ có hơn 131.000 trạm sạc xe điện công cộng vào năm 2023, theo thông tin từ BI. Điều này tương đương với việc chỉ có khoảng 3 trạm sạc cho mỗi 10.000 người tại Mỹ. Mật độ này thậm chí còn thấp hơn ở những khu vực nằm xa trung tâm và có điều kiện kinh tế khó khăn.
Số lượng cổng sạc ở mỗi quốc gia như Hàn Quốc là trên 200.000, Hà Lan có trên 120.000, Pháp có khoảng 84.000 và Đức có 77.000 cổng sạc công cộng.
Trong thị trường ô tô lớn nhất ở khu vực Đông Nam Á, tức là Thái Lan, đến tháng 9/2021, có khoảng 2.285 cổng sạc trên toàn quốc. Vào tháng 8/2022, Chính phủ dự định tăng số lượng trạm sạc xe điện từ 994 trạm lên 1.394 trạm trong vòng 9 năm tới.
Singapore đang trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu trong việc chuyển đổi sang ô tô điện. Hiện có khoảng 2.500 điểm sạc xe điện được lắp đặt tại đất nước này tính đến tháng 7/2022, tuy nhiên, với hơn 5,4 triệu dân số chủ yếu sống trong các tòa nhà cao tầng, việc sạc xe điện chủ yếu phụ thuộc vào hạ tầng trạm sạc công cộng. Chính phủ Singapore đã đặt mục tiêu lắp đặt thêm 40.000 trạm sạc công cộng vào năm 2023.
The International Energy Agency forecasts that there will be approximately 20 million public charging points installed worldwide by 2030.
Việt Nam tăng tốc
So sánh với các quốc gia phát triển, Việt Nam bắt đầu muộn hơn trong việc chuyển đổi sang sử dụng ô tô điện. Các trạm sạc công cộng đầu tiên trong nước được thương hiệu VinFast triển khai vào tháng 12/2021 và hiện nay, hãng này đã có mạng lưới trạm sạc lớn nhất tại Việt Nam.
Đến tháng 12/2023, VinFast đã xây dựng một hệ thống trạm sạc với hơn 150.000 cổng sạc cho xe máy điện và ô tô điện, phủ sóng khắp 63 tỉnh thành tại Việt Nam. Hệ thống này đã được triển khai trên 106 tuyến quốc lộ và cao tốc, với mật độ trung bình khoảng 3,5 km ở 80 thành phố trên toàn quốc. Các trạm sạc thường có các cổng sạc với công suất đa dạng, từ loại thông thường đến siêu nhanh.
Do đó, số lượng trạm và cổng sạc điện VinFast đang dẫn đầu Đông Nam Á, thậm chí vượt qua Mỹ và Trung Quốc nếu tính theo mật độ cổng sạc theo quy mô diện tích và dân số. Với kế hoạch 150.000 cổng sạc cho 100 triệu dân, trung bình mỗi 10.000 người Việt Nam hiện đang có 15 cổng sạc xe điện. Con số này cao hơn 5 lần so với Mỹ và cao hơn mức 12 cổng sạc/10.000 dân tại Trung Quốc.
Hệ thống trạm sạc của VinFast đã mở rộng đến 63 tỉnh thành trên cả nước (Ảnh: VinFast)
Không chỉ dừng lại ở trạm sạc cố định, từ tháng 2/2023, VinFast còn mở rộng triển khai dịch vụ sạc pin di động 24/7 (Mobile charging) và sửa chữa di động trên khắp cả nước. Số lượng xe sạc pin di động đã hoạt động tại 14 tỉnh, thành phố từ Bắc vào Nam.
Dễ nhận thấy rằng, mạng lưới trạm sạc công cộng với số lượng lớn và phủ sóng rộng rãi vẫn là một ưu điểm mà các dòng xe Việt mang lại cho người tiêu dùng.
Gần đây, để tăng cường hỗ trợ cho VinFast mở rộng quy mô toàn cầu, ông Phạm Nhật Vượng - Chủ tịch Tập đoàn Vingroup và người sáng lập VinFast - đã thông báo việc thành lập Công ty Phát triển Trạm sạc Toàn cầu V-GREEN. Một trong những mục tiêu của V-GREEN là hỗ trợ VinFast mở rộng quy mô toàn cầu nhanh chóng, đồng thời đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có mật độ trạm sạc xe điện lớn nhất trên thế giới.
Ở giai đoạn ban đầu, V-GREEN sẽ tiến hành tìm kiếm mặt bằng và đối tác để xây dựng, mở rộng hệ thống trạm sạc tại các thị trường quan trọng trên toàn cầu, đồng thời hợp tác với các đối tác là đơn vị cung cấp trạm sạc từ bên thứ ba để cung cấp dịch vụ sạc xe cho các chủ xe điện VinFast.
Tại Việt Nam, V-GREEN sẽ đảm nhận việc vận hành, quản lý hệ thống trạm sạc hiện có của VinFast, đồng thời sẽ đầu tư thêm 10.000 tỷ đồng trong vòng 2 năm tới để xây dựng và nâng cấp, hoàn thiện hệ thống.
Sau khoảng 5 năm hoạt động, tùy thuộc vào từng thị trường và khả năng huy động thực tế, V-GREEN có thể xem xét chuyển sang mô hình kinh doanh cung cấp dịch vụ sạc ô tô điện cho các hãng xe điện khác ngoài VinFast. Điều này mở ra cơ hội để Việt Nam phát triển hệ thống trạm sạc, đồng thời đóng góp vào việc thúc đẩy xanh hóa giao thông.
