CÔNG NGHỆ

Visa mới đây đã phát hành Báo cáo về Rủi ro thanh toán, được thực hiện định kỳ hai lần mỗi năm. Báo cáo này chỉ ra rằng nhiều rủi ro thanh toán phổ biến đang gây ảnh hưởng xấu đến cả người tiêu dùng và doanh nghiệp trên toàn cầu. Đặc biệt, báo cáo cũng nhấn mạnh rằng có một xu hướng gia tăng các mối đe dọa tinh vi và có tổ chức, chủ yếu tập trung vào yếu tố con người.

Ông Paul Fabara, người đứng đầu toàn cầu về Quản lý rủi ro và Dịch vụ khách hàng tại Visa, đã cho biết rằng trong 5 năm qua, Visa đã chi hơn 10 tỷ USD vào công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm phòng ngừa các mối nguy tiềm ẩn trong quá trình thanh toán.

Ông Paul Fabara cảnh báo rằng: “Nhờ vào việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo sinh (Generative AI) cùng với nhiều công nghệ mới nổi khác, các hành vi gian lận đang ngày càng trở nên tinh vi, gây ra những thiệt hại rất lớn cho người tiêu dùng.”

Theo thông tin từ Visa, hiện nay, ngày càng nhiều người tiêu dùng trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo, khi mà các đối tượng lừa đảo này tiếp cận và lợi dụng những yếu tố cảm xúc để thực hiện hành vi gian lận. Đặc biệt, kết quả khảo sát cho thấy số vụ lừa đảo cá nhân trong giai đoạn từ tháng 6 đến tháng 12 năm 2023 có xu hướng giảm, tuy nhiên, tổng giá trị giao dịch bị tổn thất lại đang có chiều hướng gia tăng.

Điều này chỉ ra rằng các đối tượng xấu đang tập trung vào những giao dịch có giá trị lớn hơn thông qua các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi và hiệu quả. Một nghiên cứu gần đây của Visa cho biết hơn 1/3 số người tham gia khảo sát chọn không báo cáo những vụ lừa đảo mà họ đã trải qua, điều này cho thấy mức thiệt hại thực tế có thể cao hơn nhiều so với những gì đã được ghi nhận.

Dưới đây là 4 kiểu lừa đảo trực tuyến tiêu biểu:

Lừa đảo kiểu “mổ lợn” (Pig butchering)

Hướng tới những dịp lễ quan trọng như Ngày Lễ Tình nhân và Tết Nguyên đán, những kẻ lừa đảo có thể tận dụng mạng xã hội cũng như các ứng dụng hẹn hò trực tuyến để phát triển mối quan hệ với nạn nhân, rồi sau đó thuyết phục họ đầu tư hoặc tham gia vào những nền tảng giao dịch tiền điện tử không chính thống.

Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phát triển các dự án với nội dung thuyết phục hơn đã khiến cho các vụ lừa đảo kiểu “mổ lợn” ước tính mang lại thiệt hại lên đến hàng tỉ đô la cho người tiêu dùng. Theo một nghiên cứu của Visa, có 10% người tham gia khảo sát đã từng trở thành nạn nhân của những vụ lừa đảo này.

Lừa đảo thừa kế (Inheritance scams)

Một ví dụ điển hình của kiểu lừa đảo này là nạn nhân sẽ nhận được thông tin về một di sản bất ngờ mà một người thân đã qua đời từ lâu để lại. Thông báo thường được gửi từ một tổ chức giả mạo, có vẻ như là một công ty luật hoặc tổ chức hợp pháp và chuyên nghiệp.

Các chuyên gia đã chỉ ra một số dấu hiệu để nhận diện loại lừa đảo này, bao gồm: tính chất giao dịch bí mật, áp lực thời gian, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân và đề nghị thanh toán một khoản phí bảo đảm ban đầu. Theo thống kê từ Visa, có 15% người tham gia khảo sát tại Hoa Kỳ đang trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo liên quan đến thừa kế.

Lừa đảo liên quan đến hỗ trợ nhân đạo.

Những kẻ lừa đảo thường tận dụng các sự kiện thảm khốc để kêu gọi quyên góp qua mạng xã hội, từ đó đánh lừa những nhà hảo tâm nhẹ dạ.

Tam giác gian lận (Triangulation fraud)

Những kẻ lừa đảo thiết lập các cửa hàng trực tuyến bất hợp pháp, đưa ra các sản phẩm với mức giá rẻ nhằm thu hút thông tin của người tiêu dùng. Sau đó, chúng sẽ lợi dụng những dữ liệu này để thực hiện việc mua hàng tại các nhà bán lẻ hợp pháp, thanh toán bằng thẻ ngân hàng đã bị đánh cắp. Hệ quả của tình trạng gian lận này đã khiến cho các nhà bán lẻ chịu thiệt hại lên đến 1 tỷ USD chỉ trong vòng một tháng.

Ngoài việc nhắm đến chủ thẻ cá nhân, tội phạm cũng không ngừng khảo sát các nhóm đối tượng quy mô lớn hơn như tổ chức hay các mạng lưới doanh nghiệp, nhằm phát hiện các điểm yếu và khai thác những công nghệ tiên tiến để tìm ra các lỗ hổng bảo mật có thể gây tác động nghiêm trọng đến hoạt động của công ty và toàn bộ hệ thống.