Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, kể từ ngày 1/7/2024, mọi giao dịch có giá trị trên 10 triệu đồng mỗi lần hoặc trên 20 triệu đồng trong một ngày sẽ cần phải được xác thực bằng công nghệ sinh trắc học để nâng cao độ an toàn và bảo vệ người tiêu dùng trước nguy cơ gian lận.
Gần 1 tháng sau khi các quy định mới bắt đầu có hiệu lực, nhằm nắm bắt ý kiến của người dùng về việc sử dụng xác thực sinh trắc học trong các giao dịch chuyển tiền trực tuyến, Cốc Cốc đã tiến hành một cuộc khảo sát trực tuyến rộng rãi với sự tham gia của 3.386 người.
Theo khảo sát, trên phương diện truyền thông, trung bình mỗi người sẽ tiếp nhận thông tin này qua hai nguồn tiếp xúc khác nhau. Sự nhắc đến liên tục về quy định sinh trắc học trên các phương tiện truyền thông đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dùng trong việc tiếp cận thông tin.
Theo kết quả khảo sát, 76% người tham gia đã tiến hành cài đặt xác thực sinh trắc học, bao gồm cả những trường hợp thực hiện thành công và chưa thành công. Cụ thể, trong số hai người thì có một người đã cài đặt thành công chức năng sinh trắc học trên tất cả các ứng dụng ngân hàng mà họ đang sử dụng. Hà Nội và TP.HCM vẫn là hai địa phương có tỷ lệ người dùng cài đặt thành công tất cả các ngân hàng cao nhất.
Kết quả từ cuộc khảo sát cũng cho thấy, việc xác thực ngày càng trở nên thuận tiện hơn cho hầu hết người dùng. Cụ thể, có tới 45% người dùng cho rằng quá trình thu thập thông tin rất dễ dàng hoặc dễ dàng, tăng 7% so với lần khảo sát trước. Bên cạnh đó, tỷ lệ người dùng gặp khó khăn đã giảm từ 31% xuống 22%. Những người dùng dưới 45 tuổi cho biết họ đang thích nghi với các quy định mới một cách nhanh chóng hơn.
Mặc dù vậy, vẫn còn một số thách thức trong quá trình triển khai. Các vấn đề như “khó khăn trong việc nhận diện khuôn mặt” và “sự không tương thích của thiết bị” đang tác động đến trải nghiệm xác thực của người dùng. Những vấn đề như “không thể đọc NFC”, “khó khăn trong việc chụp CCCD/đọc mã QR” và “yêu cầu cập nhật thông tin CCCD tại ngân hàng” dường như đã được cải thiện phần nào khi tỷ lệ gặp phải chúng đã giảm so với trước đây.
Một số lượng lớn người dùng cho rằng xác thực dựa trên sinh trắc học mang lại cho họ cảm giác an toàn hơn khi thực hiện giao dịch trực tuyến, với tỷ lệ đạt 72%, tăng 4% so với cuộc khảo sát trước. Đặc biệt, trong nhóm người trên 35 tuổi, có 78% trong số họ bày tỏ sự tin tưởng, cao hơn 11% so với nhóm tuổi dưới 35.
Mặc dù vậy, vẫn có 41% người tham gia khảo sát bày tỏ mối lo ngại về việc bảo vệ thông tin cá nhân khi thực hiện sinh trắc học, con số này tăng 5% so với trước đây. Tỷ lệ người dùng lo lắng tại khu vực miền Trung đã gia tăng đáng kể, đạt 11%, khiến khu vực này trở thành nơi có mức độ lo ngại cao nhất. Ngược lại, miền Bắc vẫn duy trì là khu vực có tỷ lệ người dùng lo lắng thấp nhất trong ba miền.
Khi được đề cập đến những nỗi lo ngại về rủi ro liên quan đến sinh trắc học, người dùng thể hiện sự lo lắng đáng kể về những hiểm họa có thể xảy ra khi họ cung cấp thông tin cá nhân cho ngân hàng, với tỷ lệ khoảng 30% - 50% cho từng mối quan tâm. Đặc biệt, vấn đề mất tiền hoặc bị chiếm đoạt tài khoản luôn được ưu tiên hàng đầu.
Bên cạnh đó, khi được khảo sát về quy định “tạm ngừng toàn bộ giao dịch nếu khách hàng không cung cấp dữ liệu sinh trắc học bắt đầu từ ngày 1/1/2025”, có đến 64% người dùng cho rằng quyết định này là cần thiết hoặc rất cần thiết, trong khi chỉ có 10% cho rằng nó là không cần thiết hoặc rất không cần thiết.
Có thể nhận thấy rằng, qua một cuộc khảo sát rộng rãi được thực hiện một tháng sau khi quy định mới được áp dụng, người dùng đã dần làm quen và thích ứng với biện pháp bảo mật này. Tuy nhiên, trong bối cảnh các vụ lừa đảo trực tuyến ngày càng trở nên tinh vi và phức tạp, người dùng vẫn không ít băn khoăn và lo ngại về những rủi ro liên quan đến an toàn thông tin mà họ có thể phải đối mặt.
