Một "cái súng vũ trụ" - cụ thể là vết đen trên Mặt Trời có tên là AR3664 - đã mở rộng đến kích thước lớn gấp 15 lần so với đường kính Trái Đất, liên tục phóng ra những cực nóng bùng phát cấp X trong những ngày gần đây về phía chúng ta, tạo ra sự hỗn loạn lớn trong ngành thiên văn học.
Theo Trung tâm Dự báo không gian thời tiết (SWPC) của Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA), dự kiến sự xáo trộn sẽ đạt đỉnh vào ngày 11-5 (theo giờ miền Đông nước Mỹ, tương đương từ trưa ngày 11-5 đến trưa ngày 12-5 theo giờ Việt Nam).
Trong vài ngày gần đây, "cây súng vũ trụ" này đã hết sức mạnh mẽ khi phóng ra 5 cực quang Mặt Trời liên tiếp trực tiếp vào trái đất của chúng ta, dự kiến sẽ xuất hiện từ cuối tuần này.
Hình ảnh của khẩu súng vũ trụ AR3664 nhìn từ Trái Đất hiện nay - Ảnh: NASA
Sự kiện phun trào này có thể tạo ra hiện tượng ánh sáng màu cực rực rỡ trên toàn bộ lãnh thổ Bắc Mỹ trong vài ngày do cơn bão từ đạt tới cấp G4.
Đây là cơn bão địa từ lớn nhất trong nhiều năm mà Trái Đất đã phải đối mặt, chỉ xếp sau cơn bão địa từ G5 trong Sự kiện Carrington và cơn bão Mặt Trời Halloween năm 2003.
Sự kiện Carrington xảy ra vào năm 1859 đã tạo ra hiện tượng cực quang trên toàn cầu, thậm chí ở những khu vực có vĩ độ thấp, gây ảnh hưởng đến hệ thống điện báo toàn cầu.
Bão Mặt Trời Halloween năm 2003 vẫn mạnh mẽ không kém, đi kèm với cực quang rực rỡ nhưng may mắn không gây ra thiệt hại đáng kể vì đã được cảnh báo trước.
Bão địa từ, còn được biết đến với tên gọi bão Mặt Trời, xảy ra khi các ngọn lửa, cầu lửa từ sao mẹ mang theo luồng từ trường mạnh va đập với từ quyển Trái Đất.
Việc nhận biết trực tiếp của con người khá khó khăn, nhưng các thiết bị truyền thông không dây, định vị... có thể bị ảnh hưởng, vì vậy việc dự báo chính xác trước rất quan trọng đối với một số lĩnh vực.
Ví dụ, vào tháng 2-2022, công ty vũ trụ SpaceX của Mỹ đã không cố ý phóng 49 vệ tinh Starlink vào lúc một cơn bão địa từ bất thường xảy ra. Kết quả là khoảng 40 vệ tinh đã rơi ngược về phía Trái Đất, bị thiêu rụi trong bầu khí quyển.
Chuỗi pháo sáng bùng nổ từ AR3664 đã gây ra một cơn bão địa từ mạnh vào ngày 9-5, làm gián đoạn sóng vô tuyến tạm thời trên các khu vực châu Âu, châu Phi và Trung Đông.
Dự tính sẽ mất vài ngày nữa để chùm vết đen khổng lồ này rời khỏi hướng Trái Đất, nhưng có thể một vết đen khác sẽ tiếp tục nhiệm vụ của nó.
Mặt Trời đang ở giai đoạn hoạt động mạnh nhất của chu kỳ 11 năm, dự kiến đạt đỉnh vào năm 2024-2025 trước khi trở lại trạng thái bình thường.
