Vào chiều ngày 30/9, Văn phòng Chính phủ đã tổ chức buổi thông tin báo chí Chính phủ hàng tháng thường kỳ trong năm 2023. Trong buổi thông tin, một câu hỏi được đặt ra:
Trong cuộc thăm dò của Tổng thống Hoa Kỳ, tuyên bố chung giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã cho thấy hai bên sẽ cùng hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực khoa học công nghệ và viễn thông. Ngành công nghệ vi mạch của Việt Nam đang có cơ hội lớn để thu hút dòng vốn từ Mỹ. Tuy nhiên, để hấp thụ được một lượng vốn tương xứng với sự ra sức trong lĩnh vực này, chúng ta cần chuẩn bị bằng nhân sự có chất lượng cao. Hiện nay, chỉ có khoảng 5000 kỹ sư về lĩnh vực vi mạch tại Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Trần Quốc Phương thông báo rằng đã trả lời câu hỏi đó.
Chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Việt Nam cùng với việc Thủ tướng Chính phủ sang Mỹ đã mở ra rất nhiều cơ hội, đặc biệt là trong việc phát triển khoa học công nghệ và ngành công nghiệp mới, đặc biệt là ngành công nghiệp bán dẫn. Ngành này đang chiếm ưu thế và chúng ta đang cố gắng vươn lên, đi đầu và dẫn đầu trong lĩnh vực này.
Việc sản xuất chip bán dẫn là một ngành công nghiệp mới hoàn toàn tại Việt Nam. Vì tính mới của nó, chúng ta cần tiến hành chuẩn bị rất cẩn thận để tiếp nhận và phát triển nó một cách hiệu quả.
Có rất nhiều mặt để bàn đến tại đây. Tuy nhiên, mặt đào tạo nhân lực là nền tảng quan trọng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn.
Trong thời gian sắp tới, việc đào tạo nhân lực sẽ có nội dung cực kỳ mới mẻ. Điều này được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện nhiệm vụ khẩn trương là xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn cho đến năm 2030.
Bằng việc tìm hiểu cơ bản, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra 3 trụ cột chính trong việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn.
Cột mốc quan trọng đầu tiên trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là việc phải đào tạo đại học dài hơi và bền vững. Để có thể đào tạo thành công các kỹ sư, tiến sĩ, thạc sĩ có năng lực về bán dẫn, các viện đại học phải hợp tác chặt chẽ với ba đối tác để đảm bảo chất lượng đào tạo.
Để bắt đầu, chúng ta cần tập trung vào Nhà nước. Nhà nước cần thiết lập các chính sách hỗ trợ các trường đại học và viện đào tạo, đảm bảo rằng số lượng sinh viên đủ đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện nay, mặc dù yêu cầu vẫn đang trong tình trạng thiếu hụt.
Đối tác thứ hai mà chúng ta cần chú trọng đến là các viện và trường đại học. Đối với chúng, việc đưa ra một kế hoạch dài hạn là cần thiết, nhằm mở rộng các khoa, phòng đào tạo hay hợp tác với các trường đại học khác trong thế giới, đem về nguồn giáo viên chất lượng giảng dạy về lĩnh vực công nghiệp bán dẫn cho học sinh, sinh viên Việt Nam. Chỉ khi đó, chúng ta mới thu hút được sự quan tâm của các sinh viên đăng ký vào các khoa học nói trên.
Và nhóm đối tác thứ ba rất quan trọng, nếu chúng ta không đào tạo thì sẽ lãng phí và không thể sử dụng được, đó là doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp bán dẫn.
Trong hai chuyến thăm gần đây của Tổng thống Hoa Kỳ và Thủ tướng Chính phủ, rất đáng mừng là đã có nhiều doanh nghiệp chip bán dẫn của Mỹ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam và thể hiện ý định sẽ đầu tư tại đây. Đáng chú ý hơn, họ đã hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để có các hoạt động tại Hoa Kỳ.
Hi vọng rằng nhu cầu đầu tư vào chip bán dẫn tại Việt Nam sẽ được đáp ứng bằng việc tăng số lượng sinh viên được đào tạo cho ngành này.
Đào tạo kỹ sư và người lao động là trụ cột thứ hai quan trọng còn thiếu hiện nay. Chính vì vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra khái niệm "kỹ thuật viên" để chỉ những người làm việc cụ thể trong lĩnh vực này.
Một trong những trụ cột cuối cùng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam chính là khai thác tài năng. Một người tài có thể truyền cảm hứng và điều hành được đội ngũ lớn. Chính vì thế, việc thu hút những tài năng trong lĩnh vực này, đặc biệt ở Việt Nam, là vô cùng quan trọng.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ hợp tác chặt chẽ với bộ, ngành địa phương, doanh nghiệp và nhà khoa học để đạt đúng tiến độ đề án với ba trụ cột đã đề ra.
