Chỉ qua hai năm, công nghệ AI tạo sinh đã nhanh chóng trở thành một phần quan trọng trong quá trình học tập tại các trường đại học Trung Quốc. Trước đây, sinh viên phải âm thầm sử dụng ChatGPT thông qua các phiên bản không chính thức. Hiện tại, việc áp dụng AI đã được chấp nhận rộng rãi và khuyến khích trong các buổi học. Các giảng viên không còn cảnh giác với việc sinh viên sử dụng AI; thay vào đó, họ đang hướng dẫn cách sử dụng công nghệ này một cách hiệu quả và có trách nhiệm.
Theo khảo sát gần đây từ Viện nghiên cứu giáo dục Mycos, một con số ấn tượng cho thấy 99% giảng viên và sinh viên đại học Trung Quốc đã ứng dụng các công cụ AI trong học tập và công việc. Đáng chú ý, gần 60% trong số họ thường xuyên sử dụng AI, thậm chí hàng ngày. Tuy nhiên, sự khác biệt rõ rệt nhất nằm ở cách nhìn nhận: trong khi nhiều trường đại học tại phương Tây coi AI là một nguy cơ đối với tính trung thực học thuật, các trường đại học Trung Quốc lại coi việc thành thạoAI là một kỹ năng thiết yếu trong thời đại công nghệ hiện nay.
Công nghệ trí tuệ nhân tạo đang dần trở thành một phần quan trọng trong lĩnh vực giáo dục tại Trung Quốc. Tại nhiều giảng đường, AI không chỉ hỗ trợ giảng viên trong việc soạn giáo án mà còn giúp sinh viên trong quá trình học tập. Sự phát triển này mở ra nhiều cơ hội mới cho cả giáo viên và học sinh, mang lại những phương pháp giảng dạy và học tập hiệu quả hơn. Hình ảnh từ SCMP cho thấy sự hiện đại và tiềm năng của AI trong các trường học Trung Quốc.
DeepSeek, một mô hình ngôn ngữ lớn nổi bật do Trung Quốc phát triển, đang nhanh chóng chiếm lĩnh tâm trí người dùng và trở thành biểu tượng cho niềm tự hào công nghệ của quốc gia này. Việc đào tạo kỹ năng sử dụng AI không chỉ nâng cao năng suất học tập mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho sinh viên đối phó với những biến động nhanh chóng của thị trường lao động. Sự chuyển mình này cho thấy tầm nhìn chiến lược của giáo dục trong kỷ nguyên số.
Tại Đại học Luật và Khoa học Chính trị Trung Quốc, giảng viên Liu Bingyu đã tích hợp một buổi giảng đặc biệt về cách sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào chương trình học của mình. Bà nhấn mạnh rằng AI có thể hoạt động như một người hướng dẫn, thư ký, đối tác thảo luận hoặc người phản biện. Tuy nhiên, bà cũng lưu ý rằng AI không thể thay thế tư duy của con người. Chỉ khi được cung cấp thông tin chất lượng và câu hỏi thông minh, AI mới có thể mang lại kết quả đáng giá.
Cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ tại Trung Quốc. Theo thông tin từ MIT Technology Review, 46 trường đại học hàng đầu tại đây đã đưa vào giảng dạy các lớp học cơ bản về trí tuệ nhân tạo, chương trình liên ngành và các khóa học về kỹ năng số chỉ trong thời gian một năm qua. Từ những trường danh tiếng như Thanh Hoa, Phục Đán đến Nhân Dân và Chiết Giang, AI không chỉ giới hạn trong lĩnh vực khoa học máy tính mà đã trở thành kiến thức cơ bản mà mọi sinh viên đều cần phải nắm vững. Đặc biệt, từ năm 2024, sinh viên năm nhất tại Đại học Chiết Giang sẽ phải học môn AI như một phần bắt buộc trong chương trình học của mình.
Ông Lin Shangxin, Hiệu trưởng Đại học Nhân Dân Trung Quốc, đã có những đánh giá tích cực về vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực xã hội nhân văn. Ông coi AI là một cơ hội chưa từng có và khẳng định rằng nó sẽ trở thành một công cụ hỗ trợ mạnh mẽ, thay vì là một thách thức. Ông chia sẻ quan điểm này trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Paper, nhấn mạnh tiềm năng to lớn mà AI mang lại cho ngành học này.
Chính phủ Trung Quốc đang tiên phong trong việc cải cách giáo dục với nỗ lực rõ rệt. Vào tháng 4 năm 2025, Bộ Giáo dục đã công bố chương trình "giáo dục AI+" mang tính quốc gia, áp dụng từ bậc tiểu học cho đến đại học. Tại Bắc Kinh, trí tuệ nhân tạo đã chính thức được tích hợp vào chương trình giảng dạy ở mọi cấp học, mở ra một hướng đi mới cho giáo dục trong thời đại công nghệ.
Học sinh tại Trung Quốc đã bắt đầu làm quen với công nghệ trí tuệ nhân tạo ngay từ những năm đầu học tập. Theo một báo cáo từ Wall Street Journal, việc tích hợp AI vào chương trình giáo dục không chỉ giúp các em nắm bắt kiến thức một cách hiện đại hơn, mà còn mở ra nhiều cơ hội sáng tạo và phát triển kỹ năng cho thế hệ trẻ. Điều này cho thấy tầm quan trọng của AI trong tương lai giáo dục và sự chuẩn bị cho học sinh trước những thách thức của thế giới công nghệ ngày càng phát triển.
Trong bối cảnh hạn chế tiếp cận các mô hình AI phương Tây như ChatGPT hay Claude, nhiều trường đại học đã quyết định phát triển phiên bản nội bộ của DeepSeek. Các hệ thống này mang lại cho sinh viên quyền truy cập không giới hạn qua mã ID. Điều này không chỉ hỗ trợ nhiều loại tác vụ mà còn tối ưu hóa hiệu suất so với phiên bản công khai.
Mặc dù AI đã được hợp pháp hóa, không ít sinh viên vẫn đang phải đối mặt với áp lực. Nhu cầu sử dụng các công cụ xóa dấu vết AI đang dần xuất hiện trong một thị trường ngầm, nơi sinh viên chi hàng trăm Nhân Dân Tệ nhằm bảo đảm bài viết của họ không bị phát hiện đạo văn. Trong bối cảnh đó, vai trò của các giảng viên ngày càng trở nên quan trọng. Những hướng dẫn thực tiễn và chính sách rõ ràng sẽ hỗ trợ sinh viên tốt hơn, thay vì chỉ dừng lại ở những cảnh báo chung chung.
Li Yanyan và Zhuo Meifang, hai nhà nghiên cứu thuộc Đại học Warwick (Anh), nhấn mạnh rằng việc đào tạo kỹ năng về trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một nhu cầu cấp thiết đối với sinh viên. Trong một nghiên cứu hợp tác với Tiến sĩ Gunisha Aggarwal, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phần lớn sinh viên tự học cách sử dụng AI thông qua việc khám phá cá nhân. Chuyên gia Li cho biết mặc dù sinh viên nhận thức rằng AI không phải lúc nào cũng đáng tin cậy, nhưng họ vẫn cảm thấy lo ngại vì chưa biết cách sử dụng công nghệ này một cách hiệu quả và chính xác.
Mục tiêu của giáo dục không nên chỉ là cấm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Thay vào đó, chúng ta cần hướng dẫn sinh viên cách tối ưu hóa AI để nâng cao kỹ năng học tập của họ. Nhà nghiên cứu Zhuo đã nhấn mạnh điều này, khẳng định rằng việc sử dụng AI một cách hiệu quả có thể giúp sinh viên khám phá kiến thức sâu sắc hơn.
Ngày nay, đối với nhiều sinh viên, việc sử dụng và khai thác trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một kỹ năng thiết yếu. Theo báo cáo từ YiCai, đến năm 2025, khoảng 80% cơ hội việc làm cho sinh viên mới tốt nghiệp tại Trung Quốc sẽ yêu cầu hoặc ưu tiên các kỹ năng liên quan đến AI. Điều này cho thấy sự cần thiết phải trang bị cho bản thân những kiến thức và kỹ năng phù hợp trong lĩnh vực công nghệ này.
Chuyên gia Zhuo Meifang nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét lại khái niệm “tác phẩm nguyên bản” trong thời đại công nghệ trí tuệ nhân tạo. Ông cho rằng trường đại học sẽ là nơi mở ra những cuộc thảo luận quan trọng về chủ đề này.
