Trong những ngày vừa qua, kính viễn vọng Hubble - "công thần" hàng đầu của NASA trong các nhiệm vụ khám phá vũ trụ - đã phải ngừng hoạt động tạm thời do xảy ra sự cố ở các bánh xe quay.
Trong buổi họp báo sáng sớm ngày 5-6 (theo giờ Việt Nam), NASA thông báo rằng vấn đề này không thể khắc phục, dẫn đến việc trạm quan sát vũ trụ nổi tiếng chỉ còn hoạt động với 2/6 con quay hồi chuyển.
Theo Space.com, con quay hồi chuyển là một thiết bị cho phép Hubble xác định vị trí của nó và dự đoán sự thay đổi vị trí khi kính viễn vọng di chuyển trên bầu trời.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là kính viễn vọng 34 tuổi của NASA sẽ phải dừng hoạt động. Các kỹ sư NASA đã có kế hoạch khác để "chiến thần" này tiếp tục sứ mệnh cho đến năm 2035.
Đề án đó là chuyển sang chế độ hoạt động với chỉ 1 con quay hồi chuyển, "tạm thời trữ" cái còn lại.
Bộ phận con quay hồi chuyển của kính viễn vọng, được NASA chụp ảnh.
Dù được trang bị 6 con quay hồi chuyển, nhưng Hubble thường chỉ sử dụng 3 con cùng một lúc, 3 con còn lại dự trữ.
Tuy nhiên, đã từng có lúc trạm quan sát này hoạt động trong chế độ 2 con quay quay ngược, ví dụ như thay thế bằng các cảm biến tích hợp khác để thay cho thiết bị thứ ba.
Hubble cũng có một tùy chọn khác là chỉ sử dụng 1 con quay hồi chuyển, hiệu suất của chế độ này không đáng kể khác biệt với chế độ sử dụng 2 con quay.
Theo chúng tôi, phương pháp vận hành này được đánh giá là phù hợp nhất cho Hubble trong suốt thập kỷ hiện tại và tiếp theo, vì hầu hết các quan sát mà nó thực hiện sẽ không bị ảnh hưởng. (nguồn: ông Mark Clampin, Giám đốc Ban Vật lý thiên văn và Ban Quản trị sứ mệnh khoa học của NASA)
Dĩ nhiên việc lựa chọn này cũng có những hạn chế. Việc chuyển từ mục tiêu khoa học hiện tại sang mục tiêu khoa học mới sẽ tốn nhiều thời gian hơn, dẫn đến việc hiệu quả lập kế hoạch có thể giảm đi 12%.
Trong quá khứ, các sự cố liên quan đến con quay hồi chuyển đã xảy ra thường xuyên với Hubble trong suốt thời gian hoạt động của nó. Đoàn phi hành gia của NASA đã nỗ lực thay thế tổng cộng 22 con quay cho thiết bị, nhưng đã gặp thất bại tới 9 lần.
Vào khoảng năm 2035, dù các thành phần còn lại của Hubble có ổn định hay không, đó vẫn có thể là thời điểm kết thúc chặng đường của Hubble, do lực cản tăng dần sau hàng thập kỷ hoạt động có thể khiến kính thiên văn rơi xuống bầu khí quyển Trái Đất và bị cháy rụi trong đó.
NASA đã tìm hiểu các biện pháp để ngăn chặn kịch bản đó, kể cả một kế hoạch riêng được đề xuất để thay đổi quỹ đạo của Hubble nhanh chóng thông qua sứ mệnh SpaceX Dragon với phi hành đoàn, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ tiến triển nào được thực hiện.
|
Ba thập kỷ làm "vua bầu trời" Dù có một thiết bị quan sát không gian mạnh mẽ hơn hiện nay là kính viễn vọng James Webb (sẽ hoạt động từ năm 2022), nhưng Hubble vẫn là công thần hàng đầu của NASA với những thành tựu mà nó đã đạt được. Trước khi James Webb ra khỏi Trái đất, Hubble là thiết bị quan sát mạnh nhất từ năm 1990 đến hiện tại. Theo NASA, Hubble đã mang lại cho chúng ta những cái nhìn sáng tỏ, chi tiết và xa hơn so với bất kỳ công cụ quan sát nào trước đó. Nó đã tạo ra biểu đồ về sự phát triển của các thiên hà, sao, tinh vân, sao chổi, các hành tinh ngoại vi và mặt trăng của chúng, xác nhận sự tồn tại của các lỗ đen trong lõi của thiên hà. |
