Sự phát hiện về "sinh vật sống dậy" xuất phát từ việc quan sát thiên hà SDSS 1335+0728 vào tháng 12 năm 2019, nằm cách chúng ta 300 triệu năm ánh sáng trong chòm sao Xử Nữ.
Không lâu trước đây, thiên hà này vốn phủ một tầng sương mù lớn, nhưng đột nhiên bắt đầu chiếu sáng rực rỡ hơn bao giờ hết.
Để hiểu được lí do tại sao, các nhà thiên văn học đã sử dụng thông tin từ một số trạm quan sát ở không gian và trên mặt đất để theo dõi sự biến động của độ sáng của thiên hà. Họ đã phát hiện ra một sự bất ngờ lớn tại trung tâm của thiên hà.
Ở trung tâm của các thiên hà có một lỗ đen khổng lồ, được biết đến là lỗ đen siêu khối, cực kỳ lớn và mạnh mẽ.
Trước đó, người ta đã xác định rằng lỗ đen của SDSS 1335+0728 đã ngưng hoạt động từ lâu. Tuy nhiên, sau một thời gian quan sát, các nhà thiên văn học đã lại xếp nó vào nhóm có nhân thiên hà đang hoạt động (AGN).
Các hiện tượng như vụ nổ siêu tân tinh hoặc sự kiện gián đoạn thủy triều có thể gây ra sự sáng ngời đột ngột của các thiên hà. Tuy nhiên, những biến đổi về độ sáng này thường chỉ kéo dài trong vài chục hoặc vài trăm ngày là lâu nhất.
Tuy nhiên, tiến sĩ Paula Sánchez Sáez từ Đài Thiên văn Nam Âu (ESO) cùng đồng nghiệp đã phát hiện rằng ánh sáng của thiên hà này vẫn đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn, sau hơn 4 năm kể từ lần ánh sáng mạnh được "bật" lên lần đầu tiên.
Khi so sánh dữ liệu trước và sau tháng 12 năm 2019, họ đã nhận thấy rằng SDSS 1335+0728 đang phát ra nhiều ánh sáng hơn ở các bước sóng tia cực tím, quang học và hồng ngoại. Thiên hà này cũng bắt đầu phát ra tia X vào tháng 2 năm 2024.
Sử dụng nhiều mô hình để nghiên cứu nguồn sáng đó, cuối cùng, chỉ có một đáp án đúng đắn: đó là lỗ đen siêu khủng ở trung tâm thiên hà đã tỉnh giấc.
Điều này có ý nghĩa là lỗ đen bắt đầu hút vào các chất dữ dội. Chính quá trình hút này đã khiến cho lỗ đen phát ra ánh sáng.
Theo thông tin được công bố trên tạp chí khoa học Thiên văn và Vật lý Thiên thạch, đây là lần đầu tiên các nhà thiên văn học đã phát hiện chứng cứ về việc một lỗ đen khổng lồ đã tỉnh giấc sau thời gian ngủ yên, trong thời gian thực.
Họ mong muốn rằng các trạm quan sát thiên văn hiện đại trên hành tinh chúng ta sẽ giúp tìm ra những ví dụ tương tự.
Điều này cũng là một dấu hiệu cảnh báo về việc tương tự có thể xảy ra với Dải Ngân Hà, nơi Trái Đất chúng ta đang sinh sống.
Tại trung tâm của Dải Ngân Hà, có một lỗ đen khổng lồ, được gọi là Sagittarius A*, đang ở trạng thái ngủ đông sau "tuổi trẻ" sôi động.
Chắc chắn không cần phải quá lo lắng về việc sinh vật này tỉnh giấc. Trái Đất của chúng ta, cũng như cả hệ Mặt Trời mà nó thuộc về, nằm ở phần ngoại vi của thiên hà. Do đó, không có khả năng thế giới của chúng ta bị tiêu diệt.
