Thực tế là một số hãng hàng không thường chọn một thiết kế sơn độc đáo và táo bạo cho máy bay của mình, tuy nhiên, phần lớn các máy bay thương mại vẫn được sơn màu trắng hoặc tông màu sáng. Ngược lại, các mẫu máy bay được sơn màu đen hoặc tông màu tối lại ít phổ biến hơn rất nhiều.
Giống như bất kỳ thứ gì trong lĩnh vực hàng không, điều này không xảy ra một cách tình cờ. Vì vậy, lý do mà máy bay đều được sơn màu trắng luôn là một trong các chủ đề được những người đam mê máy bay thảo luận nhiều nhất. Tại đây, vấn đề chi phí và kỹ thuật hóa học là hai nguyên nhân chính dẫn đến sự đơn điệu trong màu sắc của máy bay.
Theo Boeing, việc thực hiện việc sơn lớp sơn trên máy bay chở khách có thể làm tăng trọng lượng phương tiện bay từ 273 đến 544 kg. Điều này đồng nghĩa với việc nếu không phủ sơn, máy bay vẫn có thể chở thêm được 8 hành khách, nhờ sự dư tải trọng tối đa của nó. Do đó, sơn các màu sắc khác cũng có thể làm gia tăng trọng lượng của máy bay, ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả và chi phí vận hành ngay lập tức.
Một vấn đề đã được đặt ra: Màu sơn nào sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất cho máy bay? Một chuyên gia sơn hàng không đã đưa ra quan điểm rằng màu đen có thể là một sự lựa chọn tốt hơn để sơn lên máy bay.
Theo như vậy, một can sơn không màu trắng có trọng lượng nặng hơn 53% so với sơn màu đen, tức là 6393,7g so với 4156,7g trên mỗi can sơn có dung tích 3,78 lít theo tiêu chuẩn. Sự khác biệt ở đây xuất phát từ thành phần của sơn trắng và sơn đen. Thông thường, sơn trắng chứa một lượng lớn oxit kim loại, là thành phần quan trọng để tạo ra màu trắng, làm cho sơn này trở nên nặng hơn. Như vậy, việc sơn máy bay màu đen sẽ giúp tiết kiệm nhiên liệu, nhờ ưu điểm của trọng lượng nhẹ so với sơn màu trắng.
Tuy vậy, lượng máy bay thương mại được sơn màu đen vẫn ít.
Câu trả lời cho câu hỏi trên liên quan đến chi phí và thời gian. Việc sơn lại một chiếc máy bay bằng sơn đen có thể phức tạp và tốn kém hơn so với những ưu điểm về trọng lượng nhẹ mà màu sơn này mang lại. Trái lại, sơn trắng lại có giá bán rẻ hơn và có sẵn hàng nhiều hơn. Do thợ sơn thường mua sơn trắng theo số lượng lớn, các nhà sản xuất sơn thường ưu tiên sản xuất màu này so với các màu khác, với lượng lô hàng ra lò thường lớn hơn. Điều này giúp giảm chi phí của sơn trắng là có thật.
Ngoài ra, khi sơn các máy bay, sự chênh lệch về trọng lượng giữa các màu sơn không đáng kể, bởi vì tất cả máy bay đều phải được sơn lớp sơn lót và lớp phủ bên ngoài để đáp ứng yêu cầu khí động học và mang lại cho máy bay sự bóng mịn. Cuối cùng, còn nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng nhiên liệu, ví dụ như trọng lượng hàng hóa, và vân vân.
Sơn màu trắng giúp làm mát máy bay và tăng khả năng chống bức xạ.
Theo nghiên cứu, màu sơn trắng có khả năng phản xạ nhiệt khỏi máy bay. Năm 1996, một khám phá được tiến hành và sự cố nổi lên khi phát hiện rằng lớp sơn màu xanh lam trên chiếc Concorde của hãng hàng không Air France, đặc trưng cho thương hiệu Pepsi Cola, có khả năng gặp vấn đề quá nhiệt. Chiếc máy bay chỉ có thể bay ở tốc độ Mach 2 trong thời gian ngắn 20 phút hoặc có nguy cơ bị cháy.
Việc sơn bề mặt máy bay bằng sơn trắng có hàm lượng oxit kim loại cao không chỉ giúp bảo vệ hành khách và máy bay mà còn có nhiều lợi ích khác. Màu sơn trắng hoặc màu nhạt được chọn làm màu sơn chính cho máy bay bởi vì nó có khả năng phản chiếu ánh sáng Mặt trời và giảm thiểu nhiệt độ ngoại vi cũng như nguy cơ tiềm ẩn từ bức xạ Mặt trời. Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Mỹ, trong một chuyến bay kéo dài 3 giờ, hành khách sẽ tiếp xúc với 3,5 mrem bức xạ vũ trụ, tương đương với mức chụp X-quang lồng ngực. Điều này cho thấy mức độ bức xạ tia cực tím cao do bay ở độ cao là một yếu tố mà các hãng hàng không cần xem xét trong việc thiết kế màu sắc cho máy bay.
Mới đây, một vấn đề về lớp sơn lót trên các máy bay 787 Dreamliner của hãng Boeing đã được phát hiện. Theo đó, lớp sơn này có xu hướng bị bong tróc khi tiếp xúc với ánh sáng Mặt trời trong thời gian dài. Vì vậy, các nhà sản xuất máy bay đã phải đệ trình đơn xin phê chuẩn từ Cục quản lý hàng không liên bang của Mỹ để thu hồi các máy bay này, sau đó thực hiện việc phủ lại một lớp sơn chống tia cực tím lên lớp sơn bị lỗi.
Trong quá trình đợi xử lý, các hãng hàng không cần phải sử dụng linh kiện kết dính chuyên dụng để xử lý tình trạng bong tróc của máy bay.
Theo như Beoing nói, dù việc sử dụng băng keo không gây ảnh hưởng đến sự an toàn của máy bay, nhưng công chúng vẫn có thể nhận thấy tình trạng không an toàn khi nhìn thấy băng keo trên bề mặt của cánh máy bay.
Sơn trắng giảm chi phí vận hành
Theo Telegraph Travel, việc sơn lại toàn bộ một chiếc Boeing 777 trở thành màu trắng tương đương với việc tăng thêm 544kg trọng lượng. Tương tự, điều này có thể coi như việc thêm một dãy ghế hành khách vào máy bay, từ đó có thể mang lại doanh thu lớn hơn.
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, việc các hãng hàng không sử dụng máy bay chưa được sơn không còn là điều lạ. Thay vào đó, lớp ngoài của những chiếc máy bay này được đánh bóng thành lớp crôm mịn. Đặc biệt, hãng American Airlines đã chạy đội máy bay "chim bạc" cho đến năm 2013.
Tuy nhiên, hầu hết những chiếc máy bay này sau đó đã được sơn lại một lớp màu trắng mới, đặc biệt để phục vụ riêng cho American Airlines, điều này cho phép công việc làm mới được thực hiện mà không cần phải phun một lớp sơn lót mica nữa. Hãng hàng không cho biết việc này đã giúp tiết kiệm được 300.000 gallon (1.135.000 lít) nhiên liệu hàng năm.
Tổng hợp