Trung Quốc đang chuẩn bị cho sứ mệnh đầu tiên của mình nhằm tiêu diệt một tiểu hành tinh để kiểm tra khả năng phòng vệ. Sứ mệnh này sẽ tiến hành phóng đồng thời hai tàu vũ trụ: một tàu sẽ va chạm với thiên thạch, trong khi tàu còn lại sẽ theo dõi thiên thể này để nghiên cứu về quỹ đạo và các thành phần cấu thành của nó.
Cơ quan Không gian Quốc gia Trung Quốc (CNSA) đã xác định được mục tiêu tiềm năng cho nghiên cứu của sứ mệnh quan trọng này. Họ có kế hoạch tiếp cận tiểu hành tinh 2015 XF261, có đường kính khoảng 30 mét, vừa bay qua gần Trái Đất hồi đầu tháng 7 năm nay.
Theo thông tin từ Phòng thí nghiệm Tên lửa Đẩy (JPL) thuộc NASA, thiên thạch 2015 XF261 vừa di chuyển gần Trái Đất vào ngày 9/7 mới đây. Thiên thạch này đã bay qua với cự ly khoảng 49 triệu km và vận tốc đạt 11,61 km/s.
Theo một báo cáo gần đây được công bố trên tạp chí Journal of Deep Space Exploration, việc phân tích các sứ mệnh liên quan đến tiểu hành tinh 2015 XF261 cho thấy nhiệm vụ của Trung Quốc sẽ là “một buổi biểu diễn quản lý phòng thủ không gian” với mục đích “ứng phó với nguy cơ từ những tiểu hành tinh gần Trái Đất có khả năng gây va chạm.”
Sứ mệnh này sẽ tiếp nối thành công của dự án NASA được thực hiện vào năm 2022, mang tên Bài thử Tái định hướng Tiểu hành tinh Đôi (DART). Trong lần đó, NASA đã đạt được thành tựu trong việc điều chỉnh quỹ đạo của cặp tiểu hành tinh Didymos.
Tàu DART nặng 610 kg, di chuyển với tốc độ 6 km/s đã va chạm với Dimorphos - tiểu hành tinh nhỏ hơn trong cặp thiên thể này, và đã quay vòng quanh Didymos. Sự va chạm của DART đã khiến quỹ đạo của cặp tiểu hành tinh bị thay đổi, từ đó chứng minh rằng với thời gian chuẩn bị đầy đủ, chúng ta có khả năng điều chỉnh quỹ đạo của các thiên thạch đang hướng tới Trái Đất.
Vào tháng 10 năm 2024, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) dự kiến sẽ cho ra mắt tàu thăm dò Hera để nghiên cứu cặp tiểu hành tinh này, nhằm tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về ảnh hưởng của nhiệm vụ DART. Dự kiến, tàu Hera sẽ đến nơi vào năm 2026.
Sứ mệnh của người Hoa sẽ kết hợp các mục tiêu của cả DART và Hera, với việc cho tàu va chạm vào tiểu hành tinh 2015 XF261 và theo dõi nó trong suốt 1 năm rưỡi tiếp theo.
Các nhà khoa học cho rằng 2015 XF261 được tạo thành từ các vật liệu còn lại từ quá trình hình thành các hành tinh cách đây khoảng 4,6 tỷ năm. Do đó, trên 2015 XF261 sẽ chứa những chất liệu đã được sử dụng trong việc hình thành các thiên thể trong Hệ Mặt Trời.
Theo kế hoạch, nhiệm vụ va chạm và quan sát của Trung Quốc dự kiến sẽ được thực hiện trước năm 2030, và các chuyên gia sẽ nhanh chóng thông báo nếu mục tiêu nghiên cứu của họ có bất kỳ sự thay đổi nào. Nghiên cứu về các tiểu hành tinh gần Trái Đất cần phải được tiến hành vào thời điểm thích hợp, nhằm tận dụng khoảng thời gian khi thiên thể tiếp cận gần nhất với Trái Đất, cũng như di chuyển với tốc độ chậm nhất.
Dựa trên thông tin từ Space, vào năm 2027, 2015 XF261 sẽ tiến gần tới Trái Đất vào hai thời điểm là tháng 3 và tháng 5, với tốc độ bay tương đối chậm. Tuy nhiên, có hai yếu tố khiến cho thời điểm năm 2027 chưa thực sự thích hợp.
Trước hết, thời gian chuẩn bị 3 năm vẫn là một khoảng thời gian quá ngắn. Thứ hai, khoảng cách từ 31 đến 34 triệu kilomet vẫn chưa thể coi là gần Trái Đất. Khi tàu DART của NASA tiếp cận tiểu hành tinh Dimorphos, khoảng cách lúc đó chỉ là 11,2 triệu kilomet, nhưng chuyến bay vẫn kéo dài khoảng 10 tháng.
CNSA có thể có thêm một cơ hội để tiếp cận tiểu hành tinh 2015 XF261 vào tháng 4 năm 2028, khi khoảng cách giữa nó và Trái Đất là khoảng 21 triệu km. Tuy nhiên, thời điểm tốt nhất để tiếp cận thiên thể này sẽ vào ngày 10 tháng 4 năm 2029, khi khoảng cách chỉ còn 6,6 triệu km. Một cơ hội khả thi khác sẽ xuất hiện vào tháng 4 năm 2030, khi 2015 XF261 ở gần Trái Đất với khoảng cách 7,1 triệu km.
Đây không phải là nhiệm vụ đầu tiên của CNSA nhắm tới việc tiếp cận tiểu hành tinh. Vào năm 2023, cơ quan không gian Trung Quốc đã dự định thực hiện một thử nghiệm phòng thủ hành tinh dự kiến sẽ được phóng vào năm 2025. Nhiệm vụ này được định hướng tới một tiểu hành tinh khác mang tên 2019 VL5. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ lý do tại sao CNSA lại quyết định chuyển hướng sang thiên thể 2015 XF261.
