Sáng ngày 5/6, trong buổi chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã yêu cầu Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phải trả lời các ý kiến của các đại biểu về việc sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề tiêu cực trong lĩnh vực thương mại điện tử và bảo vệ thông tin cá nhân khi tham gia thương mại điện tử.
Không thể dùng sức người để quản lý
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nhà nước trong thời gian vừa qua chưa đầu tư đủ để phát triển các công cụ công nghệ số thực thi trên không gian mạng. "Chúng ta cần xem xét công nghệ số là lực lượng quản lý chính trên không gian mạng. Tôi đồng ý với ý kiến của đại biểu là sử dụng công nghệ để quản lý công nghệ", ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, để quản lý không gian mạng cần phải có thể chế số, công cụ số và con người số - tức là kỹ năng số cho người dân. Ông Hùng nhấn mạnh rằng thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, có thể tới 30% mỗi năm, và thể chế số, công cụ số cũng như kỹ năng số đang được áp dụng. Vì vậy, cần tăng tốc độ phát triển, trong đó việc phát triển công cụ số có thể được thúc đẩy nhanh chóng nhất.
"Trên nền tảng thương mại điện tử, có hàng triệu mặt hàng và hàng triệu quảng cáo đi kèm. Không thể hoạt động bằng sức lao động con người nữa, mà phải sử dụng công nghệ số," ông Hùng phát biểu.
Theo ông Hùng, trên không gian số có thể thực hiện kiểm soát toàn diện, giám sát, phát hiện sớm vấn đề, cảnh báo và ngăn chặn các hành vi không đúng, giao dịch lạ; nhưng cần sử dụng công nghệ tiên tiến.
Có thể tạo ra phần mềm có khả năng phát hiện quảng cáo không đúng sự thật và nhận biết hàng hóa giả mạo. Các nền tảng và sàn thương mại điện tử có thể sử dụng thuật toán Trí tuệ nhân tạo để kiểm tra, lựa chọn các tài khoản, nguồn quảng cáo vi phạm pháp luật.
Ông Hùng đề xuất rằng Việt Nam có lợi thế khi có nhiều doanh nghiệp công nghệ số xuất sắc có thể phát triển phần mềm này. Bộ Thông tin và Truyền thông cùng với các doanh nghiệp công nghệ trong ngành có thể hỗ trợ Bộ Công Thương trong việc phát triển công nghệ số để quản lý thương mại điện tử. Ông cũng khuyên cần tăng cường đầu tư cho phát triển công nghệ số để quản lý thương mại điện tử và quản lý không gian mạng nói chung.
Có thể bị mạo danh tiêu tiền mà không biết
Bộ trưởng TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, cho rằng đây là tài sản quý giá nhất của mỗi người. "Thông tin cá nhân như danh tính, họ tên, địa chỉ, số điện thoại, email, thẻ tín dụng, khi bị rơi vào tay người khác có thể gây ra rủi ro mạo danh và tiêu tiền mà chúng ta không hay biết", ông Hùng lưu ý.
Theo ông Hùng, trong thời gian gần đây, việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân ngày càng gia tăng đang gây ra nguy cơ lộ lọt thông tin, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại điện tử và nhiều lĩnh vực khác. Chính phủ đã ban hành nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, qui định các bộ, ngành phải tự quản lý dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực chuyên môn của mình.
Chính phủ cũng đề ra các quy định mới nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân, đảm bảo an toàn cho hệ thống lưu trữ và dữ liệu. Thủ tướng đã yêu cầu các địa phương thiết lập quy trình bảo vệ thông tin đảm bảo an toàn, với việc tập trung vào việc bảo vệ người dân trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Bộ Thông Tin và Truyền Thông (TT&TT) đã triển khai hệ sinh thái tín nhiệm mạng, đánh giá và xác nhận an toàn thông tin cho 5.000 website uy tín, đồng thời xác định các trang web lừa đảo. Bộ cung cấp công cụ hỗ trợ cho người dân kiểm tra máy tính, điện thoại có bị nhiễm virus, thông tin cá nhân có bị tiết lộ, và xác định website có phải là trang web lừa đảo không.
Ông Hùng cho biết rằng các cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra và thanh tra về việc bảo vệ dữ liệu cá nhân, cũng như áp dụng biện pháp xử phạt đối với các doanh nghiệp vi phạm. Ông cũng thông báo rằng Bộ sẽ hợp tác cùng Bộ Công Thương để xử lý các vấn đề liên quan đến thương mại điện tử.
