Trong "The Aquarium" - căn phòng họp vách kính, Mark Zuckerberg đã có cuộc phỏng vấn độc quyền với Forbes. Dù có những tiếng lùi bước trong sự nghiệp, những vấn đề sai lầm cùng những vụ bê bối tác động mạnh mẽ tới các cơ quan dân chủ, nhưng Zuckerberg vượt qua mọi vật cản để trở thành một "chính khách" trong tập đoàn Meta - một sự tiến hóa từ vị "CEO trẻ con" của Facebook.
Mark đã tuyên bố rằng "không phải đối thủ cạnh tranh mà quyết định số phận của bạn, mà chính là cách thức thực hiện của bạn".
Mark Zuckerberg
Mark Zuckerberg sẽ sắp bước sang tuổi 40 vào tháng 5 tới với khoản tài sản đạt khoảng 106 tỷ USD. Anh đã tạo ra một quỹ từ thiện được thiết kế để mang lại hiệu ứng tối đa và đã cam kết chuyển đổi một trong những công ty quan trọng nhất trên thế giới mà anh hiện đang kiểm soát gần như hoàn toàn. Có thể nói, Mark Zuckerberg đang trải qua “khoảnh khắc Bill Gates” của bản thân anh.
Đối thủ cạnh tranh không phải là yếu tố xác định số phận của bạn, mà chính là cách thức thực hiện của bạn.
Tương tự như Zuckerberg, Gates đã bỏ học tại trường Đại học Harvard để thành lập một công ty công nghệ quan trọng trong lịch sử. Như Zuckerberg, Gates cũng là một biểu tượng kỳ lạ trong lĩnh vực của mình. Như Zuckerberg, Gates cũng đã tạo ra một số người hâm mộ, kẻ thù và mối lo ngại về việc chống độc quyền khi chinh phục đỉnh cao không khoan nhượng và không ngừng nghỉ. Sau đó, ở tuổi 40, Gates đã đảo ngược tình thế. Ông đã thay đổi hình ảnh của mình từ nhà độc quyền lạnh lùng sang một người hảo tâm toàn cầu, và công ty và di sản của ông đã giành chiến thắng nhờ điều đó.
Làm thế nào để tình huống đó xảy ra với Zuckerberg?
Daniel Ek, một người bạn cũng là đồng nghiệp của Mark, người sáng lập Spotify, cho biết: "Mark thực sự chân thật hơn rất nhiều trong tính cách của mình trước công chúng. Anh ta đã học được rất nhiều trong vài năm qua và đang có một ngọn lửa mới trong thâm tâm của mình. Mark đã nhận ra rằng anh ta nên hành động có trách nhiệm bởi vì anh ta đã có được một nền tảng khổng lồ này... Tuy nhiên, Mark vẫn còn những đặc điểm của 'Mark cũ' - nơi anh ta đặt cược vào mọi thứ, dù người khác nói điều đó sẽ không bao giờ thành công. Điển hình như khoản đầu tư 100 tỷ USD của anh ta vào một thế giới ảo kỳ dị và chưa được chứng minh có tên là metaverse có thể không mang lại lợi nhuận trong vòng bảy năm tới".
Mark Zuckerberg hiện tại đã trưởng thành hơn và chấp nhận quy tắc mới về tự nhận thức. Ông cho rằng, trong một cuộc thi, người tham gia không phải đấu tranh với người khác mà là với chính mình. Mục đích của việc tham gia là để cố gắng trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
Và ai cũng biết rằng Zuckerberg đang có tình hình tốt nhất để hỗ trợ việc thay đổi bản thân theo cách này. Về mặt chuyên môn, không ai có thể ép buộc Mark phải làm gì theo đúng nghĩa đen. Điều này là do Facebook có cấu trúc chia sẻ kép, giúp Mark giữ quyền kiểm soát rất cao và không thể bị xâm phạm. Đến hiện tại, Mark nắm giữ 99% cổ phiếu loại B với quyền biểu quyết cực kỳ lớn và chiếm 61% tổng quyền biểu quyết, cho phép anh không bị sa thải lẫn không chịu trách nhiệm.
Dustin Moskovitz đã hỏi người nào đó có thể tập hợp các cổ đông thông thường khác để bỏ phiếu kháng cáo Mark không. Tuy nhiên, câu trả lời của người đó là không, không thể.
Trong giai đoạn đầu của Facebook, nhu cầu kiểm soát tương lai của bản thân đã được Mark Zuckerberg củng cố. Mark đã nhớ lại thời điểm năm 2006 khi Yahoo đề nghị mua Facebook với giá 1 tỷ USD, khi đó trang mạng xã hội này mới được 2 tuổi. "Ở thế giới hiện nay có rất nhiều công ty với vốn lớn, nhưng lại không có cơ cấu lãnh đạo hoặc hội đồng quản trị cho phép họ đặt niềm tin lớn vào tương lai", Mark nói. "Chúng tôi là một công ty do người sáng lập kiểm soát".
Việc đó đương nhiên đã giúp cho Facebook thực hiện được một số giao dịch mua lại được xem là táo bạo trước đây, nhưng hiện nay mọi người đã phải nhìn nhận lại với một góc nhìn khác. Một số ví dụ tiêu biểu bao gồm WhatsApp, Oculus và đặc biệt là Instagram - được coi là một trong những cuộc thâu tóm doanh nghiệp thành công nhất của thế kỷ này.
Tuy nhiên, sau những thành công đó, khi Facebook IPO với mức vốn hóa thị trường gần 82 tỷ USD vào năm 2012, đã dẫn đến thời kỳ "Evil Mark", có thể diễn tả bằng một từ: Kiêu ngạo.
Bảo vệ đa số phiếu bầu là cách để đảm bảo Mark được bảo vệ khỏi những hậu quả khác ngoài lời xin lỗi. Trong phiên điều trần quốc hội năm 2018, anh đã thừa nhận rằng họ đã không có cái nhìn đủ rộng về trách nhiệm của mình và đây là một sai lầm lớn. Mark cũng đã xin lỗi về vụ bê bối Cambridge Analytica và thừa nhận rằng đó là sai lầm của anh ta. Vì vậy, anh chịu trách nhiệm về những gì đã xảy ra tại Facebook.
Tuy nhiên, sự phân biệt giữa trách nhiệm và trách nhiệm giải trình là hoàn toàn khác nhau. Đặc biệt là khi các công ty vốn lớn như Vanguard, BlackRock và Fidelity đã hỗ trợ Mark, nhận thấy rằng dù có khó khăn, anh đã tạo ra những kết quả tuyệt vời không thể bỏ qua cho cổ đông. Trong vòng ba năm qua, cổ phiếu của Meta đã giảm đi gần 16 điểm phần trăm so với chỉ số S&P 500. Tuy nhiên, trong vòng 5 và 10 năm, chúng đã xuất sắc hơn lần lượt là 31 và 367 điểm phần trăm so với chỉ số này.
Zuckerberg tuyên bố rằng: "Không nhiều nơi trên thế giới có thể đem lại sự đầu tư dài hạn như chúng tôi". Ông tiếp tục cho biết: "Tôi tin rằng tôi sẽ tiếp tục chấp hành vai trò lãnh đạo Meta trong một thời gian dài".
Để đánh giá sự trưởng thành của một người thật sự là điều thách thức, nhưng đối với Mark, có thể xem xét mốc thời gian là tháng 9/2021.
Cổ phiếu của Facebook đã đạt đỉnh cao nhất mọi thời đại. Hiện, công ty có giá trị gần 1,1 nghìn tỷ đô la Mỹ và Mark Zuckerberg cũng trở thành tỷ phú có giá trị khoảng 136 tỷ USD. Anh ta đầu tư mạnh vào Metaverse và sự phát triển của nó đang diễn ra rất nhanh. Vào tháng sau, Zuckerberg thông báo đổi tên Facebook thành Meta Platforms và tập trung vào thương hiệu của mình, đặt niềm tin vào việc Metaverse sẽ là tương lai của ngành công nghệ - đó là một quyết định đầy rủi ro nhưng lại được lãnh đạo của công ty dẫn dắt.
Trong vòng 14 tháng tới, cổ phiếu của Meta đã giảm đến 75% khi doanh thu hàng năm lần đầu tiên giảm, dẫn đến thu nhập ròng năm 2022 giảm xuống 41%. Tài sản của Zuckerberg cũng đã giảm xuống chỉ còn 33 tỷ USD. Bản cập nhật quyền riêng tư của Apple năm 2021 cho hệ điều hành di động iOS đã gây khó khăn cho các công ty công nghệ trong việc theo dõi người dùng trên các ứng dụng, có thể đóng góp vào sự sụt giảm mạnh này. Tuy nhiên, TikTok cũng là một thủ phạm chính khác.
Trong năm trước đó, Zuckerberg đã quyết định thực hiện một điều gì đó khác biệt. Anh không tiến về phía trước một cách hăng hái. Anh cũng không đưa ra những lời xin lỗi nhạt nhẽo và không thành thật. Thay vào đó, anh đã thực hiện một sự chuyển hướng. Sau khi đã tăng lực lượng lao động từ 33.600 lên 87.000 trong 4 năm, Zuckerberg đã tuyên bố sa thải hơn 11.000 nhân viên vào tháng 11 năm trước - tương đương với 13% số lượng nhân sự của công ty. Sau đó, vào tháng 3 năm nay, anh đã bổ sung thêm 10.000 nhân viên vào danh sách tuyển dụng. "Trong năm trước, chúng tôi đã đưa ra một số quyết định rất khó khăn", anh nói thật thẳng. "Nó là điều bạn không muốn làm".
Anh tiếp tục nói: "Chúng tôi đã nỗ lực thiết lập một cơ cấu hoạt động cho công ty với hai mục tiêu chính. Thứ nhất, là giúp chúng tôi vận hành hiệu quả hơn và nhanh chóng xây dựng ra những sản phẩm tốt hơn. Thứ hai, là đảm bảo chúng tôi có đủ tài chính để vượt qua bất kỳ trở ngại nào trong quá trình thực hiện. Nhờ vậy, chúng tôi sẽ có thể tiếp tục đầu tư vào tầm nhìn dài hạn của mình, nhất là trong hai lĩnh vực đầu tư lớn mà chúng tôi đang thực hiện đó là AI và siêu vũ trụ".
Dù metaverse đã bị coi là thất bại và ông Zuckerberg tuyên bố rằng sẽ phải mất ít nhất một thập kỷ để kiếm được tiền, tầm nhìn của Meta vẫn không thay đổi. Mặc dù doanh nghiệp tích lũy khoản lỗ hoạt động khoảng 40 tỷ USD từ việc đặt cược vào ý tưởng về vũ trụ ảo thay thế do chi nhánh Reality Labs dẫn đầu, tuy nhiên ông Zuckerberg vẫn tập trung toàn tâm toàn ý vào dự án này.
Horizon Worlds là một phần trải nghiệm khó khăn: một ứng dụng thực tế ảo miễn phí cho tai nghe Quest VR được cho là sẽ đưa trải nghiệm phong phú và cuộc gọi hội nghị VR vào kỷ nguyên mới, nhưng không đạt được mục tiêu của mình vào năm 2022 với ít hơn 200.000 người dùng hoạt động hàng tháng trong khi mục tiêu ban đầu là 500.000 người dùng. Theo một tài liệu nội bộ được trích dẫn bởi Wall Street Journal vào tháng hai, ngay cả Zuckerberg cũng thừa nhận rằng Horizon Worlds không có tính lưu giữ như cần thiết.
Tuy nhiên, Zuckerberg luôn khích lệ tranh luận và chấp nhận những lời chỉ trích để cải thiện. Như kết quả, thị trường đã phản hồi tích cực với thái độ đó. Giá cổ phiếu của Meta đã tăng hơn ba lần so với giá trị ban đầu vào cuối năm 2022 - kết quả từ việc mua lại cổ phiếu trị giá khoảng 38 tỷ USD từ đầu năm ngoái.
Các chuyên gia dự báo doanh thu của công ty sẽ tăng 14% trong năm nay lên khoảng 133 tỷ USD và thu nhập ròng sẽ tăng đột biến lên mức 34 tỷ USD. Điều này đã làm cho giá cổ phiếu của công ty tăng lên gần mức cao nhất trong hai năm trước. Nhờ vậy, Zuckerberg đã trở thành một trong mười người giàu nhất trên thế giới.
Đối với Zuckerberg, metaverse là một phần của tầm nhìn dài hạn không chỉ bao gồm VR và AR mà còn cả trí tuệ nhân tạo. Như Gates, người trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 2 với Forbes đã mô tả những tiến bộ gần đây trong AI là "quan trọng như PC hay Internet", Zuckerberg coi việc phổ biến AI là một sự kiện mang tính thay đổi. Và, giống như nhiều công ty công nghệ khác, Meta đã xây dựng một mô hình ngôn ngữ lớn để đào tạo AI nhằm xác định tương lai của họ. Mô hình này được gọi là Llama 2, mã nguồn mở và sẽ được tích hợp vào nhiều sản phẩm của Meta.
Mark cho biết rằng AI sẽ giải quyết tất cả mọi thứ, nhưng anh cũng nhận ra rằng đó là một trong những kế hoạch chi tiêu đắt đỏ cho tương lai. Tuy nhiên, Mark là cổ đông chiến lược duy nhất của Meta và anh ta có rất nhiều kiên nhẫn. "Nếu xem xét, việc tạo ra một kính thực tế tăng cường hoàn chỉnh sẽ mất một thời gian dài hơn nữa. Và đó cũng là mục tiêu mà phần lớn ngân sách của Reality Labs đang hướng tới. Vì vậy, khi có người hỏi: 'Vì sao bạn lại chi tiêu số tiền này?', thì đó giống như việc ‘chúng tôi đang cố gắng gắn một siêu máy tính vào một cặp kính bình thường”.
Nếu Meta áp dụng phương pháp hấp dẫn để thực hiện điều đó, công ty có thể khám phá thị trường mới. Nếu không, kết quả sẽ nhanh chóng thất bại và tốn kém như những lần trước đó với điện thoại Facebook, thiết bị trò chuyện video Portals hay dự án đồng tiền số Libra.
Giám đốc công nghệ của Meta là Andrew "Boz" Bosworth cho biết rằng, trải nghiệm sống của họ là những thất bại liên tục khi thực hiện những điều mà họ nghĩ rằng mọi người sẽ yêu thích. Khi mọi người không thích sản phẩm của họ, họ phải đặt câu hỏi cho bản thân "Tại sao bạn không thích sản phẩm này?". Họ đặt câu hỏi một cách nghiêm ngặt và lặp lại đến khi tìm thấy sản phẩm phù hợp với thị trường. Đây là điều mà họ làm rất thành công.
Nếu trong quá khứ, Mark chỉ dựa trên sự nhận thức của công chúng, thì Mark hiện tại chắc chắn đã nhận ra sự thay đổi hình ảnh của Gates thông qua những dự án công cộng vĩ đại mà ông đã tập trung vào từ khi ông tròn 40 tuổi. Khi ấy, Zuckerberg mới 26 tuổi và đã là một trong những người đầu tiên ký vào "Cam kết Cho đi" - chiến dịch do Gates và Warren Buffett khởi xướng với mục đích yêu cầu các tỷ phú cam kết chi ít nhất một nửa tài sản của mình cho các hoạt động từ thiện.
Theo lời của Zuckerberg, Bill cho rằng để làm việc từ thiện tốt và trở thành một người giỏi trong lĩnh vực đó khi trưởng thành, cần phải rèn luyện một cách kiên trì.
Năm 2015, trước khi con gái ra đời, Zuckerberg và vợ anh, Priscilla Chan, đã viết thư cam kết chuyển giao 99% cổ phần Facebook của họ cho mục đích từ thiện, được gọi là Sáng kiến Chan Zuckerberg (CZI). Số cổ phiếu này hiện có giá trị khoảng 103 tỷ USD. Nếu cam kết được thực hiện, CZI sẽ trở thành một trong những sự nỗ lực từ thiện lớn nhất trên thế giới, chỉ đứng sau Gates và vợ cũ của ông, Melinda French Gates, và có thể lớn hơn nếu Meta phát triển hoạt động trong tương lai.
Theo Chan, CZI là "một cơ hội không thể tin được". Tổ chức này được thành lập bằng cách phi truyền thống là một công ty trách nhiệm hữu hạn, không chỉ cho đi tiền mà còn đầu tư mạo hiểm vào các công ty với mục tiêu lợi nhuận phù hợp. Họ cũng tài trợ cho công việc vận động chính sách. Việc CZI được thành lập như một LLC có nghĩa là Zuckerberg và Chan sẽ không được giảm thuế ngay lập tức và phải tiết lộ các hoạt động của họ. Tuy nhiên, khi họ chuyển tài sản sang quỹ từ thiện của CZI, nơi đang có tài sản trị giá 7 tỷ USD (tính đến lần nộp thuế gần đây nhất), cặp vợ chồng này sẽ được giảm thuế và bắt buộc phải tiết lộ thông tin. Mục tiêu táo bạo của CZI là giúp cho khoa học chữa trị, quản lý và ngăn ngừa mọi bệnh tật vào cuối thế kỷ này.
CZI đã lên kế hoạch xây dựng một cụm điện toán AI lớn nhất thế giới dành cho nghiên cứu khoa học đời sống phi lợi nhuận để đạt được mục tiêu. Viện Hình ảnh Sinh học Tiên tiến Chan Zuckerberg, đóng trụ sở tại Thành phố Redwood, California, đang tiến hành phát triển những phương pháp mới để quan sát cấu trúc tế bào ở độ phân giải cao, nhằm đẩy nhanh quá trình phát hiện bệnh từ sớm. Mục tiêu của CZI là mô hình hóa chính xác hơn các tế bào khác nhau trong cơ thể con người, để hiểu rõ hơn cách chúng hoạt động khi đang khỏe mạnh và khi bị bệnh.
Tư duy mở rộng của Zuckerberg đã ảnh hưởng đến cách anh ta hoạt động. Khi được hậu thuẫn nghiên cứu về bệnh tật từ CZI, Mark đã sử dụng sức khỏe để tăng năng suất và tập thể dục hàng ngày, cùng với việc ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm. Anh ta đã tham gia các môn thể thao như jiujitsu và MMA, nhưng luôn tuân thủ tôn trọng và sự chu đáo. Mark cũng đã nhận thức rõ ràng rằng những lỗi lầm trong quá khứ có thể được xóa bỏ nếu anh ta đạt được ít nhất một phần nhỏ trong những cam kết của CZI.
Dù chỉ thực hiện được 1/3 những cam kết đã đưa ra, tôi tin rằng điều đó vẫn mang lại nhiều giá trị trên toàn cầu.
Nguồn: Forbes
