Kể từ cuối năm 2023 đến nay, các trang thương mại điện tử (TMĐT) như TikTok, Tiki.vn, Lazada, Shopee… đã thông báo một số thay đổi về chính sách áp dụng cho người mua và người bán trên nền tảng của họ. Thay đổi này bao gồm việc gia tăng thời gian đổi trả sản phẩm, cập nhật các mức phí mới và tính năng mới nhằm tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm và kinh doanh trên các sàn TMĐT.
Thương mại là phải cạnh tranh
TikTok Shop Mall cho phép khách hàng đổi trả hàng trong vòng 15 ngày và người bán sẽ chịu chi phí vận chuyển nếu sản phẩm bị trả lại do lỗi từ phía người bán. Lazada cũng quy định thời gian đổi trả hàng cho các sản phẩm thuộc kênh Choice và gian hàng LazMall là 30 ngày từ tháng 2-2024.
Tiki đã cải thiện chính sách đổi trả bằng việc mở rộng thời gian đổi trả lên đến 365 ngày cho các sản phẩm thuộc danh mục Thiết bị số - Phụ kiện số, Điện gia dụng do nhà cung cấp Tiki Trading cung cấp. Chính sách này sẽ có hiệu lực từ tháng 4-2024, giúp tăng cường sự tin tưởng và hài lòng của khách hàng khi mua sắm trên Tiki.
Shopee đã thành công trong việc áp dụng chính sách Đồng kiểm, cho phép người dùng kiểm tra sản phẩm khi nhận hàng. Sau đó, sàn tiếp tục thông báo một số thay đổi chính sách mới, bao gồm việc trả hàng hoàn tiền trong vòng 15 ngày và tính năng mới cho phép người mua hủy đơn hàng ở trạng thái "Đang giao", bắt đầu từ tháng 6 này. Điều quan trọng cần lưu ý là người mua chỉ có thể hủy đơn hàng khi đơn hàng đã được giao cho đơn vị vận chuyển SPX và đang trên đường tới trạm giao hàng. Nếu đơn hàng đã được giao tới trạm giao hàng, thì người mua sẽ không thể hủy đơn hàng được.
Mỗi thay đổi trong chính sách đều thu hút sự quan tâm của các đối tác thương mại và tạo ra nhiều phản ứng đa chiều. Người tiêu dùng đều rất hào hứng với việc bảo vệ quyền lợi của mình khi mua sắm online, tránh được mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Ngược lại, các nhà bán hàng không hài lòng với việc phải đối mặt với áp lực tài chính do thay đổi chính sách gây ra.
Tuy nhiên, điều này không thể tránh khỏi vì việc mở rộng danh sách khách hàng liên tục là cần thiết để tồn tại của tất cả các trang web thương mại điện tử. Nếu khách hàng rời bỏ trang web, người bán hàng cũng sẽ không còn cơ hội phát triển.
Phải có cách thích nghi riêng
Phát biểu tại buổi hội thảo "Thương hiệu - yếu tố mềm quan trọng cho doanh nghiệp Việt" tổ chức bởi Báo Sài Gòn Giải Phóng vào ngày 27-6 vừa qua, ông Phạm Minh Tuân, Trưởng phòng nghiệp vụ 3 Tổng cục quản lý thị trường, đã nêu rõ vấn đề của hàng giả hàng nhái trong thị trường nội địa. Ông chia sẻ rằng, tình hình này đang diễn ra phức tạp với các thủ đoạn tinh vi. Những đối tượng vi phạm đã không còn bán hàng trực tiếp trên thị trường mà chuyển sang tập kết hàng hóa trong các kho hàng, nhà riêng. Sau đó, họ đưa hàng hóa lên các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội như Tiktok, Zalo, Facebook... và giao hàng trực tiếp đến tay người tiêu dùng.
Theo chuyên gia kinh tế TS Đinh Thế Hiển, hiện nay, việc mua bán hàng hóa trực tuyến đang phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên cũng xuất hiện nhiều trường hợp bán hàng không trung thực, thực hiện giảm giá để thu hút khách hàng nhưng sản phẩm khi nhận không đúng như quảng cáo. Đây không phải là sự canh tranh lành mạnh mà thực chất là hình thức lừa đảo. Vì vậy, cần có các chính sách bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.
Trong bối cảnh các chính sách cập nhật của các trang thương mại điện tử trong thời gian gần đây, TS Hiển đã chia sẻ quan điểm: "Dường như những quy định này gây khó khăn cho người bán, nhưng thực tế lại giúp người mua tự tin hơn khi mua sắm trực tuyến vì họ biết mình được bảo vệ, có quyền trả hàng nếu sản phẩm không đúng như thông tin. Do đó, điều này không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn tốt cho những người bán hàng".
Theo quan điểm của ông Hiển, nếu người bán hàng tự tin vào sản phẩm của mình và cam kết thông tin quảng cáo là chính xác, thì rõ ràng, vấn đề trả hàng sẽ không còn là một vấn đề. Đối với người mua, việc họ trả lại hàng khi không đúng với mô tả là hoàn toàn hợp lý. Tổng quan, chính sách trả hàng sẽ tăng cường sự tin tưởng của người mua đối với người bán và sàn thương mại.
Khi thị trường mua bán trực tuyến phát triển mạnh, cạnh tranh sẽ trở nên gay gắt hơn. Việc thắt chặt chính sách là cách để bảo vệ sự phát triển bền vững của môi trường thương mại điện tử. Quan trọng là việc lựa chọn và tự lựa chọn trong cộng đồng người bán hàng trực tuyến. Khả năng thích nghi để duy trì và phát triển là một lựa chọn quan trọng.
Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam là ông Nguyễn Anh Đức.
Việc điều chỉnh chính sách là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đảm bảo các doanh nghiệp bán hàng trực tuyến phải chịu trách nhiệm hơn trong quá trình kinh doanh, giúp ngăn chặn tình trạng mua phải hàng hóa không phù hợp.
Anh Trần Anh - Chủ gian hàng quần áo trên Shopee:
Trong khi các nền tảng thương mại điện tử ngày càng phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp cần phải chú trọng vào việc tổ chức và quản lý hàng hóa một cách hiệu quả, đồng thời cần phải đảm bảo thông tin đăng tải rõ ràng để thu hút sự quan tâm và lựa chọn từ phía người mua. Việc quản lý lợi nhuận cũng cần được thực hiện một cách chặt chẽ, không thể chỉ dựa vào chính sách hỗ trợ từ nền tảng để đảm bảo hiệu quả kinh doanh của mình.
Nhiệm vụ của người bán hàng là khai thác ưu điểm của sàn, sử dụng thông tin khách hàng trực tuyến mà sàn cung cấp, và quản lý lợi nhuận để bán hàng hiệu quả, thay vì than phiền. Theo anh Trần Anh, khi chúng ta than phiền, thì những người bán hàng khác, họ đã tìm ra giải pháp từ lâu rồi.
